İSTANBUL (AA) - İZZET TAŞKIRAN - Edebiyat, kültür, sanat, spor ve müzikle ilgili isimler adı altında paylaşım yapan bazı sosyal medya hesapları ile beğeni sayfaların, takipçilerini artırmasının ardından terör örgütleri lehine yasa dışı propaganda aracına dönüştükleri bildirildi.
Kullanıcıların beğeni veya hobilerinden yararlanan, yüz binlerce kişiye ulaşabilen söz konusu sayfalar, bir süre sonra isminde ve geçmiş paylaşımlarında kimseye fark ettirmeden bazı değişiklikler yapıyor.
Terör örgütünün hizmetine giren bu sayfalardan geçmişte bazı iletileri paylaşan vatandaşlar da Fethullahçı Terör Örgütü (FETÖ), PKK ve diğer illegal örgütlerin propagandasının daha geniş kitlelere yayılmasına bilmeden katkıda bulunuyor.
Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ali Murat Kırık, terör örgütlerinin sosyal medya üzerinden büyük bir algı operasyonu yürüttüklerini söyledi.
Kırık, FETÖ ile PKK'nın Twitter üzerinden otomatik ileti yollayan bot hesaplarla birçok ortak etiket çalışması yaptığına dikkati çekerek, "FETÖ ile PKK, gündemi değiştirmeye, terörü masumane göstermeye çalışıyor. Bu hesaplar kendilerini gizlediklerinden dolayı kullanıcılar aldanıyor ve hesapları takibe alıp, sayfaları beğeniyorlar." dedi.
- "Kripto hesaplar fişleme amacıyla kullanılıyor"
Kripto hesaplardan başlangıçta ilgi çekici, milli ve manevi değerlere yönelik içerikler sunulduğunu dile getiren Kırık, şöyle devam etti:
"Daha sonra tamamen bölücü ve milli birliği, beraberliği zedeleyici içerikler tabiri caizse bir virüs gibi yayılıyor. Bu hesaplar üzerinden zararlı uygulamalar sunularak hesapların ele geçirilmesi hedefleniyor. 'Bu videoyu mutlaka izleyin, şok görüntüler' ve 'Hesabınız ele geçirildi' gibi virüs ihtiva eden içerikler hızlıca yayılarak kullanıcıları tehdit ediyor. Aynı zamanda kripto hesaplar fişleme amacıyla da kullanılıyor. Facebook, Twitter ve Instagram’da kullanıcı adı ve içerik değiştirmek oldukça kolay olduğu için şimdilik bu kripto hesapların önüne geçilemiyor. Topluma mal olmuş bir kişi adına açılan bir sayfa ya da profil saniyeler içinde terör savunucusu bir hal alıyor. Bugün Instagram’da özellikle moda, giyim, yiyecek içerikli birçok hesap terör örgütlerinin elinde olmakla birlikte algı operasyonları yürütüyor. Devlet hedef gösteriliyor ve yapılan paylaşımlarla birlik ve beraberlik yıpratılmaya çalışılıyor. Toplumu doğrudan ilgilendiren önemli bir olayda devleti suçlayıcı birçok paylaşım gerçekleştiriliyor ve halk bu hesapları beğeniyle takip ettiği için içerikler kanıksanıyor. Toplumun kışkırtılması ve provokasyon amaçlanıyor."
Yrd. Doç. Dr. Ali Murat Kırık, kripto hesapların birçoğunun kadın profili süsü vererek, kullanıcılara arkadaş ekleme talebinde bulunduğunu belirtti.
Hesapların bilgi almak için soru sorduğunu, hesapları takip altına aldığını dile getiren Kırık, "Facebook’ta sayfa birleştirme tehlikesi de yine kripto sayfalar üzerinden gerçekleştirilerek, kullanıcılar bir anda teröre destek veren sayfaları beğenmiş oluyorlar. Bugün sosyal medya terörü bu tarz kripto hesaplar ve sayfalar üzerinden yürütülüyor, kullanıcılar kandırılmaya çalışılıyor." ifadesini kullandı
Sosyal medyada güvenilir olmayan hesapların ve sayfaların asla beğenilmemesini tavsiye eden Kırık, virüs içerikli video ile fotoğrafların tıklanmaması istedi.
Kırık, terör faaliyetlerini destekleyen ve suç unsurları içeren hesapların mutlaka "siber.onleme.arastirma@egm.gov.tr, siber@egm.gov.tr, siber.ankara@egm.gov.tr ve siber.istanbul@egm.gov.tr" e-posta adreslerine, link ve ekran görüntüsüyle bildirilmesi gerektiğini bildirdi.
Uluslararası Sosyal Medya Derneği (USMED) Yönetim Kurulu Üyesi ve Medya-İletişim uzmanı Ümit Sanlav ise sosyal medyanın eğlence, iletişim, propaganda, reklam ve halkla ilişkiler aracı olmasının yanı sıra bazı terör örgütlerince algı uyandırma ve yönetmede sıklıkla kullanıldığını söyledi.
Kitleleri yönlendirme ile bilinç altına mesaj konusunda sosyal medyanın keşfedildiğini aktaran Sanlav, "Türkiye ve dünyanın çeşitli karmaşalarla adeta alt üst olduğu bu döneme, sosyal medyanın damga vurduğunu söylersek yanıltmış olmayız. Güvensizlik algısı yaratsa da, çok büyük oranda bilinç altında şartlanmalar oluşturan sosyal medya, adı konulan ya da konulmayan tüm savaş, mücadele, algı ve kitle yönetimi gerektiren her türlü aksiyonda baş rolü oynuyor." diye konuştu.
Sanlav, sosyal medyadaki bazı hesapların gerçekliğinin ilk bakışta çok da bilinemeyeceğini, masumane şekilde kültürel ya da sanatsal bir amaca hizmet ettiği düşünülen bazı sayfaların bir anda yasa dışı, darbeci ya da bölücü bir terör örgütüne hizmet eder hale dönüşebileceğini belirtti.
- Beğenilen sayfalar kontrol edilmeli
Sosyal medya kullanıcılarını kripto sayfalara ve hesaplara karşı uyaran Sanlav, şöyle devam etti:
"Sosyal medyada öncelikle tanımadığımız, kim olduğunu bilmediğimiz yerlerden gelen istekleri kabul etmeyeceğiz. Özellikle Facebook'ta farkında bile olmadan takipçisi olduğumuz sayfalar var. Bunlar tek tek kontrol edilmeli, gerçekten kim olduğunu bildiğimiz kişiler ve hesaplar ile etkileşim halinde bulunmalıyız. Sayfalarımızın etiket ayarlarını özelleştirip, bilgimiz dahilinde etiketlenerek adımıza paylaşım yapılmasına engel olmalıyız. Özellikle resmi kaynaklarla iletişim kurulurken çok dikkatli olmalı, gerçekliğini teyit etmeliyiz."
Sanlav, 15 Temmuz darbe girişiminin ardından FETÖ ile ilişkili kişilerin ihbar edildiği hesapların başka amaçlarla kullanıldığını bildirdi.
İhbar alan birçok hesabın aslında FETÖ'ye çalıştığını aktaran Sanlav, "Kripto sayfalar aracılığıyla çok dikkatli bakılmadıkça algılanmayacak kadar küçük 1-2 harf değişikliği ile FETÖ ihbarlarını topladılar. Böylelikle hem ihbarcıların kimlik bilgilerine eriştiler hem de ihbar ettiğinizi sandığınız isimler sümen altı edilmiş oldu." ifadesini kullandı.
Ümit Sanlav, sosyal medya profillerinde son günlerde virüs gibi hızla yayılan "Benim bilgim dışında yapılan hiçbir paylaşımın sorumluluğunu kabul etmiyorum" şeklindeki iletilerin yayımlanmasının da hukuki sorumluluğu asla ortadan kaldırmadığına dikkati çekti.
Bu mecrada şehir efsanelerinin kolayca yayılabildiğini ifade eden Sanlav, vatandaşların beğeni sayfalarına, paylaşımlarına ve etiketlenme durumuna çok dikkat etmek zorunda olduğunu söyledi.
Dijital Marka Stratejisti Kalust Şalcıoğlu da içeriklerin şifrelenmesi yoluyla güvenli bir biçimde karşı tarafa iletilmesine yarayan kriptoloji biliminin günümüzde sosyal medyada kullanıldığını belirtti.
Şalcıoğlu, terör örgütü propagandası yapacak art niyetli kişi ya da grupların öncelikle Facebook, Twitter ve Instagram'da harekete geçtiğini ifade ederek, "Başlıca sosyal medya platformlarında 'özlü sözler, şiir zamanı, sevgi cümleleri' gibi adlarla hesaplar oluşturuyorlar. Gerçekten özlü söz veya şiir gibi insanların hesapları beğenmesine yarayacak paylaşımlar yapıyorlar. İş burada bitmiyor. Hesapları beğenen ve takibe alan sosyal medya kullanıcıları, bir de bu beğendikleri gönderileri paylaşarak, bu art niyetli kişilerin hesaplarının tanıtımına katkıda bulunuyor. İstemeden yapılan bu katkılarla hesaplar çok kısa sürede yüz binlerce takipçiye ulaşılıyor." değerlendirmesini yaptı.
- Kripto sayfaların beğeni oyunu
İkinci aşamada popüler olan hesapların kullanıcı adlarının bir anda değiştirildiğine dikkati çeken Şalcıoğlu, kısa süre sonra bu hesapların terör örgütü isimlerine çevrildiğine, örgüt propagandası yapıldığına dikkati çekti.
Şalcıoğlu, kripto sayfalarda Türk bayrağı fotoğrafı üzerine yazdığı bir şiiri beğenerek paylaşan masum kullanıcıların terör propagandasına alet olduğunu kaydederek, "Örneğin, bayrak üzerindeki şiirin silinip de sayfanın örgüt propagandasına çevrilmesiyle vatandaşlar, aslında günler önce paylaşmış olduğu bir şiir nedeniyle birden örgüt propagandasını paylaşmış oluyor. Burada tek yapabileceğimiz önlem, tanıdığımız kişilerin sayfalarından paylaşımlarda bulunmaktır. O kişinin gerçek profilinin o olup olmadığını da araştırılması gerekir." şeklinde konuştu.
AA