AFYONKARAHİSAR (AA) - CANAN TÜKELAY - Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu, Ilısu Barajı'ndan Irak'a verilen suya ilişkin, "Cumhurbaşkanımız geçtiğimiz günlerde 'Ramazan'da su tutulmaz, dolayısıyla siz bunu uzatacaksınız. 1 Temmuz'a kadar uzatın' diye talimat verdi. Biz tekrar kapakları açtık. Şu anda Irak'a su veriliyor, hatta fazla su veriliyor." dedi.
Eroğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Irak Başbakanı Haydar el-İbadi'nin geçen yıl Kasım ayında Ankara'ya geldiğinde o zamanki Irak Su Kaynakları Bakanı ile görüştüğünü belirterek, Ilısu Barajı'nda normal şartlarda geçen yıl su tutmayı planladıklarını ancak 2017 yılında kuraklık olduğu için Irak hükümetinin su tutma tarihinin 2018 yılına tehir edilmesini istediğini aktardı.
Kendilerinin de bu talebi kabul ederek, barajda su tutma işlemini 1 Haziran 2018'e tehir ettiklerini bildiren Eroğlu, 1 Haziran tarihinde barajda kısmi su tutmaya başladıklarını ancak suyun tamamını tutmadıklarını kaydetti.
Bakan Eroğlu, "Ancak Cumhurbaşkanımız geçtiğimiz günlerde 'Ramazan'da su tutulmaz, dolayısıyla siz bunu uzatacaksınız. 1 Temmuz'a kadar uzatın' diye talimat verdi. Biz tekrar kapakları açtık. Şu anda Irak'a su veriliyor, hatta fazla su veriliyor. Onu da özellikle vurgulamak istiyorum. Su tutmadık, burada büyük bir enerjiden fedakarlık yaptık. Bizim suyumuz, yani bizim de hakkımız var, onların da hakkı var." diye konuştu.
- "İş birliğine hazırız"
Türkiye'de 2014 yılında da büyük bir kuraklık olduğunu, kuraklığa rağmen talep üzerine Irak'a, Suriye'ye su vermeye devam ettiklerini anlatan Eroğlu, şunları söyledi:
"2017'de de büyük kuraklık oldu. İran büyük bir barajda suyu tutuyor. Biz gerçekten merhametliyiz. Onlar kardeşimiz. Onların susuz kalmasını istemiyoruz. Hatta 'su problemini çözmek için de her türlü desteği verelim' diye ikili iş birliği anlaşmamız var. İş birliğine hazırız. Bizim muslukları her iki ülke için hakça bir şekilde paylaşılması ve aynı zamanda her iki ülkenin refah seviyesinin artması için 'bu şekilde kullanalım' şeklinde bir siyasi anlayışımız var. Irak Başbakanı'nın sözü asla doğru değil. Halep ordaysa arşın burada, Bağdat ordaysa arşın burada. Ilısu'da gelsinler gösterelim. Bizim her şeyimiz şeffaf. Bunun özellikle duyurulmasını istiyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatıyla 1 Temmuz'a kadar tekrar uzattık ama 1 Temmuz'da da suyu tamamen kesmeyeceğiz. Onların hakkı olan suyu da vereceğiz."
- "Irak ve Suriye'nin bize teşekkür etmesi lazım"
Bakan Eroğlu, Ilısu Barajı'nın enerji üretme amaçlı kurulan bir baraj olduğunu belirterek, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Onlar için de faydalı. Yani özellikle kurak zamanlarda biriken su ile enerji üretirken türbinleyip vereceğiz. Suyun kullanılması hidrolik santrallerde söz konusu değil. Burada biriktirilmesinin çok daha faydası var. Mesela Musul Barajı'nı yaptılar ama çok büyük sıkıntı var. Şimdi o barajda su tutamıyorlar. Tutsalar bile yüzey geniş olduğu için buharlaşma fazla. Bizde dağlar derin, vadiler var. Baraj yaptığımız zaman buharlaşma az. Hatta zor zamanlarda onlara su verme imkanımız var. Dolayısıyla Türkiye'de yapılan barajlardan dolayı Irak ve Suriye'nin bize teşekkür etmesi lazım. Ben bunu toplantılarda söyledim onlara. İlim adamları kabul ettiler. Irak ve Suriye'de baraj yapmak yerine Türkiye'de baraj yapıp onlara hakkı olan suyu vermek her iki ülkenin menfaatinedir."
Ilısu'daki suyun tamamının Irak tarafına bırakıldığını anlatan Eroğlu, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Özellikle geçen Mayıs ve Haziran ayında Ilısu'dan geçen suyun debisi 300 metreküp/saniyenin üstündeydi. 5 Haziran'da Ilısu'dan geçen suyun debisi 340 metreküp/saniyedir. Bu değer Irak'ın hakkı olan, istediği 90 metreküp/saniyeden çok daha fazladır. Ben özellikle Irak Başbakanı'na şunu tavsiye ediyorum, Irak tarafında çok su israfı var, vahşi sulama var. Bunları düzenlerse bu konuda yardımcı olmaya hazırız. Irak Başbakanı'na burdan açık çağrı yapıyorum, şu anda Dicle Nehri'nden ne akıyorsa tamamı Irak tarafına geçiyor ama burada hata kendi iç sistemleri, çok iptidai sulama sistemleri. Çok buharlaşma oluyor. Bu Musul Barajı ve diğer sulama sistemleri iptidai olduğu için su yetmiyor. Yukarı kısımda sular vahşi şekilde kullanılıyor. Sayın Başbakan Türkiye'yi suçlayacağı yerde Irak'a bakarsa, inceletirse ben de gerektiği zaman yardıma hazırım."
AA