ANKARA (AA) - ABD'li teknoloji şirketleri Apple ve Google, Suudi Arabistan'da kadınların seyahat serbestisinin erkek vasileri tarafından denetlenmesine ve kısıtlanmasına izin veren e-devlet uygulamasına kendi platformlarında izin verdiği gerekçesiyle eleştiri oklarının hedefi oldu.
Business Insider'ın haberine göre, Google'ın "Google Play" ve Apple'ın "iTunes" uygulama mağazalarından indirilebilen "Absher" adlı e-devlet uygulamasının, kadınların ülkeden çıkışlarını takip edip denetleyerek ülkede süregelen cinsiyet ayrımcılığına katkı sağladığı ileri sürüldü.
ABD'de Demokrat Partili Oregon Senatörü Ron Wyden, Apple ve Google yöneticilerine mektup yazarak, "Suudi hükümetinin kadınlara yönelik iğrenç takip ve kontrol uygulamasını sürdürmesine olanak veren uygulamayı" platformlarından kaldırma çağrısı yaptı.
İnsan hakları örgütleri de uygulamanın Suudi Arabistan'da kadınlara yönelik süregelen ayrımcı uygulamalara katkı sağlayacağı uyarısında bulundu.
- "Cinsiyetçi apartheid rejimi"
Kanadalı insan hakları savunucusu Yasmine Mohammed, teknoloji şirketlerinin "kadın düşmanlığının en arkaik haline imkan sağladığını" ve "Suudi hükümetinin cinsiyetçi apartheid rejimi uygulamasına yardım ettiğini" söyledi.
Apple Üst Yöneticisi Tim Cook, National Public Radio'ya (NPR) yaptığı açıklamada, uygulamayı inceleyeceklerini ifade etti. Uygulamanın Suudi vatandaşı kadınların yurt dışı seyahatlerinin izlenmesine ve seyahat özgürlüğünün kısıtlanmasına imkan verdiğinden haberi olup olmadığı sorusuna, "Hayır, duymadım." diye yanıt veren Cook, "Eğer öyleyse bu kesinlikle incelememiz gereken bir vaka." ifadesini kullandı.
Suudi Arabistan'da kadınlar, çok sayıdaki temel haklarını ancak babaları, kocaları, erkek kardeşleri ve hatta oğulları gibi vasilerin onayıyla veya onların refakatinde kullanabiliyor.
"Absher" adlı e-devlet uygulaması, Suudi Arabistan vatandaşı erkeklerin eşleri, anneleri, kız kardeşleri ve hizmetçileri gibi vasisi konumunda oldukları kadınların pasaport numaralarını İçişleri Bakanlığının veri tabanına kaydederek ülke sınırlarını ne zaman, hangi aralıkta ve kaç kere terk edebileceği ile hangi ülkelere gidebileceğini belirliyor.
Uygulamayı kullanan erkekler, kadınların seyahat durumlarını gerçek zamanlı SMS bilgilendirmeleriyle takip ediyor.
İngiliz yazar George Orwell, bir baskı rejiminin hakim olduğu gelecekteki hayali bir dünyanın anlatıldığı "1984" romanında "Büyük Birader" adı verilen bir merkezi izleme ve denetim aygıtını tasvir etmişti.
"Büyük Birader", yurttaşların her hareketini sürekli olarak takip eden gizemli bir güç olarak anlatılmıştı. Romanda siyasi otorite bunu her türlü bireysel davranışı ve bağımsız düşünceyi bastırmak için kullanıyordu.