Cemaatin içinde bazı insanlar hep ilklere imza atarlar. Toplum adına koştururlar, düşünürler, etkin olurlar, uygularlar ve tabiki zaman zaman da ilklere imza atarlar…
Ancak tarihe imza atmak, her an ve sık sık olan gelişmeler değildir. Adından da belli olduğu gibi bir olayın tarihi olabilmesi için bazı özelliklere sahip olması gerekir. Bunların başında ‘ilk’ olmak, olmazsa olmazlardandır. Bir olay hem ilk olacak hem tarihi bir manası olacak. Böyle bir olaya öncülük etmek, vesile olmak yani tarihe imza koyabilmek her babayiğide nasip olmaz herhalde.
Yarınki tarih bugünlerde yazılır. Bugünlerde yapılanlar hep not alınıyor. Yazılıyor, çiziliyor, kayıt altına alınıyor yani arşivleniyor. Ve bu yapılanlar bir gün karşınıza tarih olarak çıkıyor. Çocuklarınız ve gelecek nesiller artık yaptıklarınızı kitaplardan okurlar veya beyaz perdede seyrederler.
Evet bugünlerde Hollanda’da bir ilke daha imza atıldı. Daha doğrusu tarihe bir imza düşüldü.
Amerika’da en çok satan kitaplar arasına giren, milyonlarca insanı etkileyen ve sarsan, adeta bir ilaç gibi görülen Mevlana’nın “Mesnevi”si, artık Hollandacaya tercüme ediliyor. Hollanda Türkleri bu olaya, yani tarihi oluşuma ön ayak oluyorlar. Elbette buna vesile bu yılın UNESCO tarafından Mevlana ve Hoşgörü Yılı ilan edilesidir.
Mesnevi’nin Hollandacaya tercüme edilmesi tarihe atılan bir imzadır. Çünkü Hollanda tarihinde bugüne kadar hiç bir şekilde Mesenevi tamamen Hollandacaya tercüme edilmemiştir. Geçen yüzyılda Mesnevi’den Seçmeler adında eski Hollandaca olarak bir kitap yayımlanmasına karşın, Mesnevi ilk defa bu yıl yani 2007 ve 2008 yılında tamamen Hollandacaya tercüme edilmiş olacak.
Mesnevi’nin tercümesi Hollandalı yazar, sufi Abdulwahid van Bommel tarafından yapılacak. Van Bommel tasavvuf literatürüne hakim birisi. 1991 yılında Dünya Yunus Emre Yılı vesilesiyle Yunus Emre’nin şiirlerinden oluşan bir kitabı Hollandacaya tercüme etmişti. Türkçeye’de hakim olan yazar van Bommel önümüzdeki onsekiz ay gece gündüz sadece Mesnevi’yi terüme edecek. Bütün işlerini bir kenara bırakan ve gündemine Mesnevi’nin tercümesnini alan van Bommel’la geçen hafta Amsterdam’da Türk çayı içtik. Beraberinde getirmiş olduğu örnek tercümleri verdi bana.
Mesnevi’nin ilk onsekiz beyitini, yorumlu ve açıklamalı tercüme etmiş. Eğer tüm Mesnevi’yi bu şekilde tercüme etmeye kalkarsam kesin bir on senemi alır diyor. Peki nasıl bir tercüme yapılacak?
İlk onseki beyitten sonraki beyitler yarumsuz tercüme edilecek. Ancak, günümüzü ilgilendiren, ya da günümüzde insanların tartışma konusu olan temalara gelindiğinde yorum ve açıklamalar yapılacak. Böylece Mesnevi’nin günümüz sorunlarına bakışını öğrenmiş olacağız.
Ayrıca toplam altı cilt olan Mesnevi’ye bir de giriş mahiyetinde yedinci kitabı eklemek istiyor. Yedinci kitap Mesnevi’den seçmelerden oluşacak. Dünya gündemindeki konuları içerecek yedinci kitap Mesnevi’yebir giriş mahiyetinde olacak. İsteyenler ilk önce bu kitabı okuyacaklar ve daha geniş mesnevi okumak isteyenler ise Mesnevi’nin tümünü okuma ve öğrenme fırsatı yakalayacaklar.
Hakikaten Hollanda Türkleri olarak Hollanda’da bulunuşumuzun kırküçüncü yılında kendimizi nasıl heyecanlı hissediyoruz, kelimelerle anlatamayız. Bize ait olan bir değeri Hollandalılara takdim etmekten duyacağımız keyfi varın siz düşünün…
Tabiki iş sadece Mesnevi’nin tercümesiyle bitmiyor. Bu işin bir tanıtımı olacak, siyasilere, edebiyatcılara, yazarlara, tarihçilere ve ilgi duyanlara bu işin bir takdimi olacak. Yani yıllarca sürecek olan, yani sürdürülebilir bir etkinliğin başlangıcında Hollanda Türkleri. İlerleyen yıllarda Mesnevi akşamları, toplantıları, kursları organize edilecek.
Başta Konya Büyükşehir Belediyesi olmak üzere, Kültür Bakanlığı ve özel şirketlerin destek vermeleriyle gerçekleşecek olan bu proje Hollanda olmak üzere tüm Avrupa’da çok konuşulacak.
Eee, tarihe imza atmak öyle kolay olmasa gerek!...