İSTANBUL (AA) - Sanatçı Tosun Bayrak'ın "1960'tan 2016'ya, Fasa Fiso" isimli sergisi ziyarete açıldı.
Beyoğlu'ndaki Milli Reasürans Sanat Galerisi'nde sanatseverlerle buluşan sergiye AA muhabirine açıklamada bulunan Bayrak, eserlerinin çoğunu 1960 sonları ve 1970'lerde yaptığını belirterek, "Yani yarım asır evvel yapılan resimler, ki o zaman kimse böyle şey yapmıyordu." dedi.
Bayrak, resim eğitimi aldığını ifade ederek, "1960'larda yaklaşık 20 senedir resim yapıyordum belki de daha fazla. Bunlardan vazgeçerek, 'İnsanları tahrik edecek, acıtacak ama gözünü çekip alamadığı bir şey icat edeyim' dedim. Uğraşarak da bu gördüğünüz resimler çıktı ortaya ve beğenildi. Guggenheim mükafatı verildi. Yüzlerce resim oldu buradaki resimler gibi. Ondan sonra bıktım ondan ve 'Şimdi heykel yapacağım' dedim. Heykel yaparken, önce figüratif heykeller çıktı ortaya." diye konuştu.
Malzeme olarak kullandığı kauçuktan da bir süre sonra sıkıldığını aktaran Bayrak, şunları kaydetti:
"Kauçuk, nihayetinde dayanıklı bir madde. Ben kaybolsun istedim. O zaman etten heykeller yapmaya başladım. Bu olay 1970'lerde oluyor. Etleri, hayvanları kullanan kişiler, benden sonra çıktı. Ondan da bıktım ve büyük çapta sokak tiyatroları yapmaya başladım. 100 metrelik bir sokak alıp, orada performans yaptım. O da meşhur oldu, patırtı gürültü çıktı ve dediler ki 'Bu, şok sanatının mucidi.' Sonra baktım ki bu sanat meselesinde, insan reisi cumhur olsa, büyük kahraman, sporcu veya sinema artisti olsa, bu kadar gururuna tesir etmez. Affedersin bir tuval yapıyorsun, 'Aman efendim ne büyük ressam, ne büyük adam' diyorlar. 'Bu olacak gibi değil' dedim ve bıraktım. 40 sene bıraktım ve birkaç sene evvel yeniden resim yapmaya başladım. O da kendi zevkim için. Onlar da burada asılı."
- "Doları kullanırım ama sevmem"
Sergide yer alan ve sanatseverlerin yoğun ilgi gösterdiği Amerikan doları görünümlü üç eserine de değinen sanatçı, "Eserlerimde doları kullanırım ama sevmem. Çünkü dolar Amerika'nın dünyaya hakim olmasına atom bombasından çok daha fazla yardım etmiştir. Amerika'nın elindeki silahların en büyüğü, yukarıda (Galerinin giriş bölümünde) üstüne basarak yürüdüğümüz, duvara asıp üstünde küfür ettiğimiz dolar. Bu adamların, dünyada yüz binlerce kişiyi öldürmeleri, esir etmeleri, bin senelik medeniyetleri helak etmeleri, tüfekle, mermiyle olmadı. O kirli, yeşil aletle oldu." değerlendirmesinde bulundu.
Tosun Bayrak, dolarda dine ve Allah'a hakaret edildiğine dikkati çekerek, "Allah'a hakaret var. Üstünde, 'We trust in God' yazıyor namussuzlar. Büyük yalan. Onu mahsus kırmızı yaptım. Halbuki yeşildir doların üstünde. Yani herkes görsün diye. Altına da ne kadar lisanda yazdırabilirsem, 'yalancı' yazdırdım." ifadelerini kullandı.
15 Temmuz darbe girişiminde bulunan Fetullahçı Terör Örgütü üyelerinin üzerinden 1 dolar çıkmasına ilişkin ise sanatçı, eserleri yaparken bu olaydan haberi olmadığını belirterek, "Sonradan 'Böyle bir şey var.' dediler. Dedim ki 'Bakın yerini tutmuş. Onlar (darbeciler) bile bunu kullanıyor.' Yani namussuzluk olduğu zaman kullanılan alet bu." dedi.
- "Eserin üzerine basmaktan çekinmeyin"
Tosun Bayrak'ın 2016'da yaptığı "1 dolar" görünümlü eserlerden ilki, sergi salonunun girişindeki duvarda yer alıyor. Yanında, "Lütfen eserin üzerine yazı yazmaktan ve müdahalede bulunmaktan çekinmeyiniz." şeklinde yazı bulunan eserin üzerine, ziyaretçiler dilediklerini boya ile yapabiliyor.
Tabana yerleştirme yapılan ikinci eserin yanında ise "Lütfen eserin üzerine basmaktan ve/veya üzerinde yürümekten çekince duymayınız." uyarısı yer alıyor. Salonda yer alan üçüncü eser ise sanatçının kendi yorumunu yansıtıyor.
Sergide ayrıca sanatçının müzelerde bulunan eserlerinden hazırlanan reprodüksiyonlar ile Türkiye'deki koleksiyonlardan toplanan eserler de yer alıyor.
Sanatçının, Amerika'nın yanı sıra dünyada yoğun ilgi gören "Love Amerika or Live" ve "Tosun's Dinner&Wake" isimli çalışmalarının da bulunduğu "1960'tan 2016'ya, Fasa Fiso" sergisi, 3 Aralık'a kadar ziyaret edilebilecek.
AA