ANKARA (AA) - DİLARA HAMİT - Rusya Ulusal Nükleer Araştırma Üniversitesi Moskova Fizik Mühendisliği Enstitüsünde eğitim alan Türk öğrencilerin, Türkiye'nin ilk nükleer güç santrali projesi Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nde (NGS) istihdam edilmesi planlanıyor.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Rusya Devlet Atom Enerjisi Kurumu Rosatom iş birliğinde yürütülen program kapsamında Rusya'ya gönderilen öğrenciler "nükleer güç santralleri, tasarımı, işletilmesi, güvenliği, mühendisliği" alanlarında eğitim alıyor.
Nükleer santral tasarımı öğrencisi Aysel Karacak (25), AA muhabirine, küçük yaşlardan beri ilgi duyduğu nükleer enerji alanında ileri seviyede eğitim alabilmek için programa katıldığını ifade etti.
Söz konusu alanda erkekler kadar kadınların da söz sahibi olması gerektiğini vurgulayan Karacak, "Birçok erkek öğrenciden daha başarılıyız. Bir kadın olarak kendimle gurur duyuyorum. Burada eğitim almak isteyen hemcinslerime hiç tereddüt etmemelerini öneriyorum. Başaracağıma inanmama rağmen karar vermekte zorlanmıştım. Geçmişe gidip kendime bir şeyler söyleyecek olsam 'hiç düşünme, çık gel' derdim." diye konuştu.
Karacak, Türkiye'nin halihazırda çalışan bir santrali olmadığı için uygulamalı eğitimlerin istenilen düzeyde olmadığını belirterek, "Eğitimime başladıktan sonra ülkemizde neden nükleer santral olmadığını daha çok sorguladım. Nükleer enerjiye gerçekten ihtiyacımız var. Mersin'e döneceğim günü heyecanla bekliyorum. Ülkeme ne götürebilirim, ne kazandırabilirim onun hesabını yapıyorum." değerlendirmesinde bulundu.
- "Kadının elinin değdiği her yer güzelleşiyor"
Radyasyon güvenliği alanında eğitim alan Merve Şahin (24) de 5 yıldır Rusya'da bulunduğunu, nitelikli mühendis olabilmek için üniversite eğitiminin yanında aktif santrallerde staj yaptıklarını dile getirdi.
Türkiye'ye döndüklerinde nükleer enerji konusunda farkındalığın artması için çalışacaklarını aktaran Şahin, şöyle konuştu:
"Türkiye'de bu konuda insanların aklına ilk gelen Çernobil faciası oluyor. Günümüzde her türlü kaza senaryosuna karşı alınan tedbirler ve geliştirilen güvenlik sistemleri var. Yaygın kanının aksine nükleer enerji doğa dostu ve verimli bir kaynak. Fosil yakıtlardan elektrik üretmek hem soluduğumuz havayı kirletiyor hem de küresel ısınmayı tetikleyerek dünyanın geleceğine zarar veriyor."
Şahin, amaca giden yolun kararlı olmaktan ve çalışmaktan geçtiğini vurgulayarak, genç kızlara şu tavsiyelerde bulundu:
"Hiçbir şeyden çekinmeyin. 'Kadın işi değil, fizikmiş nükleermiş ne gerek var' diyenlere kulak asmayın. Kadının elinin değdiği her yer güzelleşiyor. Türkiye'nin okuyan, güçlü kadınlara ihtiyacı var. Çalışarak tüm zorlukların üstesinden gelmek mümkün. Hayallerinizin peşinden gidin."
- "Üzerimizde büyük sorumluluk var"
Eğitimini tamamlayan Özlem Arslan (28) ise program kapsamında Rusça öğrendiğini, radyasyon güvenliği, radyasyon seviyelerinin ölçümü ve takibi konularında uzmanlaşacağını anlattı.
Arslan, yurt dışında okuma konusunda ailesinden büyük destek gördüğünü vurgulayarak, "Döndüğümde yaklaşık 30 yaşında olacağımı, aile kurmakta zorlanabileceğimi söyleyenler oldu. Yeni şeyler keşfedebilmek için karşıma çıkabilecek zorlukları göze aldım. Bu tercihi yaptığım için gururluyum. Bize yüklenen sorumluluğun bilincindeyim." diye konuştu.
Akkuyu NGS projesinin Türkiye için çok büyük bir fırsat olduğuna dikkati çeken Arslan, şunları söyledi:
"Mersin’deki santral 21. yüzyıl standartlarında inşa ediliyor. Ekipmanlarının Rusya'da üretildiği tesisi gezdiğimizde projeye güvenim pekişti. Mesela tonlarca ağırlıktaki reaktör kapakları üretim aşamasında en ince ayrıntısına kadar kontrol ediliyor. Gama ışınlarıyla boşluk kalıp kalmadığına bakılıyor. Yüksek frekansta ses dalgalarıyla testler yapılıyor. Teknisyenler kapakların üzerinde detaylı ölçüm yapıyor. Sıradan bir apartman inşaatından bahsetmiyoruz. Çok katmanlı güvenlik sistemlerini oluşturan her ekipman benzer süreçlerden geçiyor."
Toplam 4 bin 800 megavat kurulu güce sahip 4 reaktörden oluşacak Akkuyu NGS, ülkenin elektrik üretiminde önemli rol oynayacak. Temeli 2018'de atılan ilk reaktörün Cumhuriyet'in kuruluşunun 100. yılı olan 2023'te devreye girmesi planlanıyor.
Türk öğrenciler için 2011'de başlatılan eğitim programı ilk mezunlarını 2018'de vermişti. Rusya'daki üniversitelerde 150'den fazla öğrenci söz konusu program çerçevesinde eğitimlerine devam ediyor.