PRAG (AA) - YEŞİM SERT KARAASLAN - Çekya'nın başkenti Prag'da düzenlenen Dünya Karaciğer Nakli Kongresi'nde, Türkiye'nin canlıdan karaciğer nakli sayısında dünyada ilk sırada yer aldığı açıklandı. Geçen yıl Türkiye'de gerçekleştirilen bin 391 karaciğer naklinin bin 3'ü canlıdan yapıldığı bildirildi.
Uluslararası Karaciğer Nakli Derneği tarafından (International Liver Transplantation Society) (ILTS) Prag'da düzenlenen "Dünya Karaciğer Nakli Kongresi"nde karaciğer nakline ilişkin veriler, bilim insanlarıyla paylaşıldı.
Uluslararası Karaciğer Nakli Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Yaman Tokat, AA muhabirine yaptığı açıklamada, toplantıda ABD, İtalya, İspanya, Fransa, Meksika, Hindistan, Çin, Almanya ve Güney Kore'nin de aralarında bulunduğu çok sayıda ülkeden uzmanın yer aldığını bildirdi.
Dünyanın en büyük karaciğer nakli kongresinde, Türkiye'nin geniş bir katılımla yer almasının önemine değinen Tokat, karaciğer naklinde Türkiye ve Hindistan'ın çok önemli iki ülke olduğuna dikkati çekti. Tokat, "Bu iki ülke dünyada karaciğer nakli sayısında en yüksek orana sahip. Tecrübe olarak da bu iki ülke ilk sırada. Bu açıdan da kongredeki varlığımız çok önemli." dedi.
- "Dünya şaşırmış durumda"
Türkiye'nin canlıdan karaciğer naklinde dünya genelinde çok önemli bir noktada olduğunu vurgulayan Tokat, şunları söyledi:
"Türkiye, canlıdan karaciğer naklinde dünyada ilk sırada. Bazen Hindistan on fazla yapıyor, bazen Türkiye ancak burada önemli olan nokta, nakil sayısı her iki ülkenin birbirine yakın olsa da Hindistan'ın nüfusunun Türkiye'den çok daha fazla olmasıdır. Bu göz önüne alındığında Türkiye, canlıdan karaciğer naklinde açık ara ilk sırada yer alıyor. Bugün Japonya Türkiye'nin yarısı kadar karaciğer nakli yapamıyor. Kore çok ileriydi geçmişte, şimdi ise Türkiye, Kore'ye fark attı."
Tokat, geçen yıl ülkede bin 3'ü canlıdan, 388'i kadavradan olmak üzere toplam bin 391 karaciğer nakil gerçekleştirildiğini, Hindistan ve Kore'de de benzer rakamların söz konusu olduğunu ifade ederek, "Kore'nin kadavradan nakil oranları artınca canlıdan nakil sayısı artıyor." dedi.
Dünyada Türkiye'nin bu alandaki başarısının şaşkınlık yarattığını ifade eden Tokat, "Dünya, kabullenmekte zorlanıyor. Türk bilim insanları, hem uluslararası derneklerin, kongrelerin yönetimlerinde yer alarak hem de bilimsel platformlardaki temsiliyle kendini gösteriyor." diye konuştu.
- "Tıp camiasında belki ilk kez biz yabancılardan öğrenmedik"
Prof. Dr. Tokat, Türkiye'de, karaciğer nakli operasyonlarının dünya ile eş zamanlı olarak başladığına dikkati çekerek, "Türkiye, bu alanda, dünyadan bir şey öğrenmedi, taklit etmedi, onlarla birlikte beraber yürüdü. Şimdi ise onlar bizden öğreniyorlar. Tıp camiasında belki ilk kez biz yabancılardan öğrenmedik çünkü karaciğer nakil oranları Türkiye'de yüksek." değerlendirmesinde bulundu.
Canlıdan nakil oranlarının Türkiye'de yüksek gerçekleşmesinde aile ilişkilerinin kuvvetli olmasının payının büyüklüğüne işaret eden Tokat, "Yabancılarda ilişkiler kuvvetli değil. Türkiye'de hastaneye aile beraber gider çünkü kişi değil bütün aile hastadır. Bu nedenle hastayı iyileştirmek herkesin görevidir. Bu nedenle de organ bağışı daha yüksek." dedi.
- "Türkiye'de yaklaşık 153 çocuk nakil listesinde"
Türkiye Organ Nakli Koordinatörleri Derneği Başkanı Dr. Yavuz Selim Çınar, hem canlıdan hem kadavradan nakil oranlarının artırılmasında toplumsal bilincin kazanılmasının çok önemli olduğunu söyledi.
Bunun için Uluslararası Organ Nakli Ağı kapsamında çeşitli projelerin yürütüldüğünü, hem farkındalık artırılması için çeşitli medya çalıştayları yapıldığını, akademisyenlerle bir araya gelindiğini hem de proje kapsamında nakil konusunda teknik, tecrübe, hukuk ve alt yapısı bulunmayan ülkelere yardım ve iş birliği içinde hareket edildiğini anlatan Çınar, tüm bunların bir arada olmasıyla bir ülkede organ bağışının artırılabileceğini vurguladı.
Çınar, Türkiye'de karaciğer nakline ilişkin bilimsel çalışmaların dünya ile paylaşılabilmesi için kongrede yer aldıklarını ifade ederek, Türkiye'nin bu alanda çok başarılı olduğunun altını çizdi.
Karaciğer ve kalp hastalarının, böbrek hastalarında olduğu gibi uzun süre yaşamalarını sağlayabilecek "diyaliz" gibi bir seçenek bulunmadığına dikkati çeken Çınar, bu nedenle bu hastalar için tek çarenin nakil olduğunu söyledi. Çınar, Türkiye'de yaklaşık 25 bin kişinin organ nakil listesinde yer aldığını belirterek, "Türkiye'de 2 bin 204 hasta karaciğer nakli için sıra bekliyor. Bu kişilerin 153'ünü 18 yaş altı çocuk hastalar oluşturuyor." dedi.
Karaciğer hastası sayısının, nakil bekleyenlerin sayısının çok daha üstünde olduğunu anlatan Çınar, şunları kaydetti:
"Karaciğer naklinin hemodiyaliz gibi bir tedavi şansı yok. Bu hastaların birçoğu, uygun nakil olmadığı için hayatını kaybediyor. Son dönem karaciğer bekleme listesinde bulunan bir kişiye, 1,5-2 yıl içinde nakil yapılması gerekiyor. Nakil yapılmadığında bu kişiler yaşamını yitiriyor.
Türkiye'de tüm nakillerin yüzde 80'i canlıdan yapılıyor. Nakillerde de Türkiye birçok ülkenin önünde. Hem başarı hem sayı anlamında çok başarılıyız. Birçok ülkeden cerrahlar, Türkiye'ye nakil operasyonlarına katılmak, bu işi öğrenmek için geliyor. Türkiye'nin en büyük sıkıntısı, yeterli organ bağışının olmaması. Bu nedenle herkesi organ bağışına çağırıyoruz."
AA