MADRİD (AA) - ŞENHAN BOLELLİ - Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Avrupa Ofisi Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Departmanı Direktörü Dr. Gauden Galea, coğrafi olarak büyük ve nüfusunun fazla olmasına rağmen sağlık hizmetlerini ülke geneline yaymayı başardığı için Türkiye'nin, DSÖ tarafından lider bir ülke olarak görüldüğünü söyledi.
İspanya'nın başkenti Madrid'de 9-10 Kasım'da düzenlenen ve Türkiye'den Başbakan Yardımcısı Recep Akdağ'ın katıldığı "Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar ve Sağlık Sistemleri" başlıklı toplantının organizatörlerinden Galea, AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Bulaşıcı olmayan hastalıklarla mücadelede ve sağlık hizmetlerinde Türkiye'nin lider ülke olduğunu vurgulayan Galea, Türkiye'nin bu alanda büyük yatırımlar yaptığını anlattı.
Galea, eski Sağlık Bakanı Recep Akdağ'ın geçmişte yaptıklarının önemli olduğuna dikkati çekerek, bakanlığı döneminde Türkiye'de sigara tüketim oranında büyük azalma görüldüğünü belirtti.
Türkiye'nin coğrafi olarak büyük ve nüfusunun fazla olmasına rağmen sağlık hizmetlerini ülke geneline yaymayı başardığını dile getiren Galea, "Türkiye bu yönüyle DSÖ tarafından lider ülke olarak görülüyor. Özellikle şeker ve yüksek tansiyon hastalıklarında gerekli önlemleri almayı başarabilen bir ülke. Ama unutmayalım ki bu önlemlerin ve hizmetlerin uygulanmasının devamı da büyük önem arz ediyor." dedi.
Öte yandan Galea, bulaşıcı olmayan hastalıklardan dünyada her yıl kayıtlı 40 milyon kişinin hayatını kaybettiğini söyledi.
Bu hastalıkların büyük bir bölümünün sigara ve alkol kullanımını azaltarak önlenebileceğinin altını çizen Galea, sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivitenin de bu hastalıklarla mücadelede önemli olduğuna vurgu yaptı.
Galea, Avrupa genelinde bulaşıcı olmayan hastalıklara bağlı ölümlerin kadınlara nazaran erkeklerde yüzde 5 daha fazla görüldüğüne işaret ederek, "Erkeklerin daha fazla sigara içip, daha çok alkol tüketme gibi sosyal anlamda da erkeksi olarak kabul gören bazı davranışları var. Hatta bazı toplumlarda erkekler risklere ve hastalıklara karşı kendilerini daha dayanıklı görüp sağlık hizmetlerine geç başvuruyor." değerlendirmesinde bulundu.
Gauden Galea, bu hastalıkların neden olduğu ölümleri azaltmak için alınacak önlemleri ise farkındalık yaratmak, yasal tedbir almak ve sağlık hizmetlerini genişletmek olarak sıraladı.
Farkındalık yaratmak için sigara, alkol, tuz, yağ, şeker tüketimini azaltmaya yönelik ulusal boyutta kampanyalar yapılması gerektiğine dikkati çeken Galea, yasal tedbirlerin ise caydırıcı ve kontrol edilebilir düzeyde olmasının önemli olduğunu vurguladı.
Sigaranın yasaklanmasının sürekli gündeme geldiğini ancak uygulandığı yerlerde başarısız olunduğunu belirten Galea, şu örnekleri verdi:
"Sigara veya alkol tamamen yasaklanırsa karaborsa satış ve suç unsurlarında artış görülüyor. Ayrıca kaçak üretimden dolayı daha tehlikeli sağlık sorunları ortaya çıkıyor. Ama 2020 veya 2030 yılına kadar dumansız ülke planları yapanlar var. Mesela Finlandiya bunlardan biri. Helsinki'de birçok yerde açık alanda sigara satılmaz. Tezgahtara gidip özel olarak sigara istemeniz gerekir. O da size listeyi çıkarıp, istediğiniz sigarayı görünür olmayan arkadaki bir dolaptan getirir. Bu, sigara tüketimini en aza indirmek için önemli bir girişim. Alkolde de benzer adımlar atanlar var."
AA