Türkiye ile Belarus arasında STA beklentisi

ANKARA (AA) - DİLARA ZENGİN/MEHMET FATİH ERDOĞDU - İş dünyası, Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko'nun hafta içinde gerçekleştireceği Türkiye ziyaretiyle iki ülke arasındaki dış ticaretin ivme kazanmasını ve Serbest Ticaret Anlaşması'nın bir an önce devreye girmesini bekliyor.

AA muhabirinin edindiği bilgiye göre Belarus Cumhurbaşkanı Lukaşenko'nun Türkiye'ye düzenleyeceği resmi ziyarette bölgesel ve diplomatik konuların yanı sıra iki ülke arasındaki ekonomik ilişkiler de gündemde olacak.

Bu kapsamda, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından ağırlanacak Lukaşenko'nun ziyareti vesilesiyle 16 Nisan Salı günü Türkiye-Belarus İş Forumu düzenlenecek. Söz konusu foruma bakanlıklar ve diğer kamu kurumlarıyla önde gelen sanayi işletmelerinin yetkilileri ve özel sektör temsilcileri katılacak.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Dünya Bankası verilerine göre, yaklaşık 54,5 milyar dolarlık ekonomik büyüklüğe sahip Belarus, Avrasya Ekonomik Birliğinin üyesi ve Avrupa'ya açılan önemli kapılardan biri olması nedeniyle birçok ülkenin yatırım ve ticaret açısından ilgisini çekiyor.

Belarus, tarım, otomotiv sanayisi, kimya ve petrokimya, metalurji, tekstil, makine, gıda sanayisi, ağaç işleme ve mobilya, ilaç endüstrisi, otomobil yedek parçası, buzdolabı ve soğutucu ekipmanlar, sentetik iplik imalatında dünyanın önde gelen üreticileri arasında yer alıyor.

Geleneksel sektörlerin yanı sıra bilgi teknolojileri ve bilişim sektöründe de büyük gelişme kaydeden ülkenin gayrisafi yurt içi hasılasında bilişim sektörünün payı yüzde 5'ten fazla yer tutuyor. Ülkede ayrıca bankacılık ve finans, turizm, lojistik, sağlık gibi alanlar önemli iş birliği olanakları sunuyor.

- İkili ticaret hacmi 5 yılda yarı yarıya arttı

Türkiye ve Belarus arasındaki ticari ilişkiler de son yıllarda önemli gelişme gösterdi. İki ülke arasındaki dış ticaret hacmi son 5 yılda yüzde 50,7 artışla geçen yıl 632 milyon 843 bin 655 dolara ulaştı.

Türkiye'den Belarus'a yapılan ihracat geçen yıl 439 milyon 552 bin 137 dolar seviyesinde gerçekleşirken, bu ülkeden yapılan ithalat 193 milyon 291 bin 518 dolar olarak kayıtlara geçti.

Türkiye'nin Belarus'a ihraç ettiği başlıca ürünler, örme eşya, sentetik ve suni dokumaya elverişli maddeler, kazanlar, makineler, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörlerin aksam ve parçaları oldu.

Organik kimyasal ürünler, demir ve çelik, gübreler, süt ürünleri, yumurtalar, doğal bal, diğer yenilebilir hayvansal menşeli ürünler de bu ülkeden en çok ithal edilen ürünler olarak sıralandı.

- 1 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefi

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-Belarus İş Konseyi Başkanı Ali Rıza Arslan, AA muhabirine, Türkiye'nin Belarus'a karşı dış ticaret fazlası verdiğini, özellikle 2016'dan sonra bunun arttığını söyledi.

Arslan, dış ticaret fazlasının bu tarihten itibaren artmasında Türkiye'nin Belarus'a tekstil, sentetik lifler ve tarım ürünleri ihracatının artmasının ve ülkeden yapılan demir-çelik ile gübre ithalatının azalmasının etkili olduğunu belirterek, şöyle devam etti:

"Sonuç olarak toplamda 632,9 milyon dolara yakın dış ticaret hacmimiz bulunuyor. Bu veriler ışığında Türkiye ile Belarus arasındaki ilişkiler hızla gelişiyor. İki ülke cumhurbaşkanlarının iş adamlarına verdiği yıllık 1 milyar dolarlık dış ticaret hacmi hedefine bu yıl sonunda ulaşabileceğimize inanıyorum."

- Özelleştirmelerde Türk yatırımcılara öncelik beklentisi

Lukaşenko'nun ziyareti sırasında düzenlenecek iş forumunda, hedeflenen ticaret hacmine ulaşabilmek için gerekli yapısal reformlar ve teşviklerin gündeme geleceğini vurgulayan Arslan, "20 yıldan bu yana ilk kez ülkemize gelecek Sayın Cumhurbaşkanı Lukaşenko'nun Türkiye resmi ziyaretinden en büyük beklentimiz ülkeler arası Serbest Ticaret Anlaşması'nın bir an önce devreye girmesi ve hızla gelişmekte olan altyapı yatırımlarıyla özelleştirmelerde Türk yatırımcılarına öncelik tanınmasıdır." dedi.

Arslan, ekonomide devletin büyük ağırlığa sahip olduğu Belarus'ta piyasa ekonomisine geçişin kolaylaştırılması amacıyla özelleştirmelere hız kazandırılmasının planlandığına dikkati çekerek, süreci yakından takip ettiklerini, Türk firmalarının özelleştirme projeleri ve ihalelerle ilgili bilgilendirilmesi, firmaların bu ihalelerde etkin bir şekilde yer alması için çalıştıklarını bildirdi.

- "Belarus'ta Türk bankası açılsın" talebi

Belarus'ta altyapı, sağlık, eğitim gibi sektörlerde kamu-özel sektör iş birliği modelinin uygulanmasına yönelik çalışmalar yapıldığını anlatan Arslan, iki ülke arasında bu alanda iş birliğinin geliştirilmesinin önemli olduğunu dile getirdi.

Arslan, Belarus'un bilişim ve yazılım sektöründe de gelişme kaydettiğine dikkati çekerek, bu sektörlerde de iş birliğinin geliştirilmesi için somut adımlar atılmasının her iki ülkenin de yararına olacağını söyledi.

İki ülke arasında ticarette yerli para kullanılırsa ekonomik ilişkilerin olumlu etkileneceğini vurgulayan Arslan, şunları kaydetti:

"İki ülke, ellerindeki kıt döviz kaynaklarıyla değil, yerli paralarıyla alışveriş yaparsa bu ticarette kolaylık sağlayacak, dolayısıyla iş hacmi de çok büyük oranda artacaktır. Çok kısa sürede dış ticaret hacmimiz en az yüzde 50 daha da artar. Ayrıca, Türkiye'nin öncelikle orada bir devlet bankası açması çok önemlidir ve ekonomik ilişkilerimize çok büyük ivme kazandıracaktır."

TÜİK verilerine göre, Türkiye ile Belarus arasında 2014-2018 yıllarını kapsayan döneme ilişkin dış ticaret verileri şöyle: