İSTANBUL (AA) - Sağlığa Evet Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Osman Elbek, Amerikan Gıda İlaç İdaresinin (FDA), tütünü nikotin buharı haline getiren ürünün pazarlamasına izin vermesine ilişkin, "ABD, uluslararası sözleşmelere taraf olmamayı tercih etmekle tanınır, TKÇS'ye de taraf değildir. Diğer taraftan şimdi ulus ötesi olan bir çok tütün firmasının doğduğu ve geliştiği ülkedir. Kararlarının sınırları ötesine aksedecek sonuçlar yarattığı da bilinir. Türkiye bu bilgiler ışığında tütün endüstrisine karşı halkını korumalıdır." değerlendirmesinde bulundu.
Sağlığa Evet Derneğinden yapılan açıklamada, FDA'nın, ABD'de elektronik bir cihazla ısıtılan tütünü nikotin buharı haline getiren yeni bir ürünün pazarlamasına izin verdiği ve bu kararı nedeniyle dünyanın tanınmış tütün kontrol uzmanları ve kurumlarının eleştirilerine hedef olduğu kaydedildi.
Elbek, Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ), ısıtılan ürünlerin risksiz olmadığını, tütün kullanımını yeniden normalleştirebileceğini, sigara satan aldatıcı endüstri tarafından öncelikle gençler olmak üzere bütün topluma yönelik pazarlandığını, sigara kullanımını azaltacağına dair kanıt olmadığını duyurduğunu hatırlattı.
Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi'nin (TKÇS), hükümetlere tütün ve nikotin bağımlılığına karşı mücadele görevi yüklediğine işaret eden Elbek, "Türkiye 2004 yılında sözleşmeyi imzalayarak, yasası olarak kabul etmiştir. ABD, uluslararası sözleşmelere taraf olmamayı tercih etmekle tanınır, TKÇS'ye de taraf değildir. Diğer taraftan şimdi ulus ötesi olan bir çok tütün firmasının doğduğu ve geliştiği ülkedir. Kararlarının sınırları ötesine aksedecek sonuçlar yarattığı da bilinir. Türkiye bu bilgiler ışığında tütün endüstrisine karşı halkını korumalıdır." ifadelerini kullandı.
- "FDA'nın kararı küresel tütün kontrolüne zarar verecek bir karar"
Sağlığa Evet Derneği Başkanı Prof. Dr. Elif Dağlı da Uluslararası Tüberküloz ve Akciğer Hastalıkları Savaşım Birliği Genel Merkezinin (Union) resmi açıklamayla endişelerini dile getirdiğini aktararak, şunları kaydetti:
"Açıklamada, kararın tütün endüstrisinin hedefinde bulunan düşük ve orta gelirli ülkelerin tüketicileri için tehdit oluşturacağı belirtildi. Tütün kontrolünün henüz çok güçlü olmadığı ülke hükümetleri için ise olumsuz örnek teşkil edeceği vurgulandı. Union yeni ürünün, sigara içmeyen kişiler ile çocuk ve ergenler arasında tütün kullanımını başlatacağı riski konusunda dünya kamuoyunu uyardı. FDA'nın kararı küresel tütün kontrolüne zarar verecek bir karar."
Dağlı, FDA'nın ürüne satış izni verirken tütün ürünlerine uygulanan çok önemli kısıtlamalar da getirdiğini belirten "FDA, gençliğin ürüne ulaşımı ve maruziyetini azaltmak için çok ciddi önlemler alınacağını, ürünün FDA onaylı olmadığını, bütün tütün ürünlerinin zararlı ve bağımlılık yapıcı olduğunu belirtti. Ürünü üreten ulus ötesi tütün firmasının 'azaltılmış maruziyet ve azaltılmış risk' iddiası konusundaki başvurusunun henüz sonuçlanmadığının da altını çizdi." ifadelerini kullandı.
- "Bunlara izin vermek geri dönüşü zor halk sağlığı riskleri içerecek"
Sağlığa Evet Derneği Üyesi Efza Evrengil, Hong Kong'da ürünün yasaklanmasını öneren yasa teklifi görüşülürken ABD'de izin verildiğini hatırlatarak, ısıtılan tütün ürününün Singapur'da 2015'ten bu yana yasak olduğunu, Avustralya'nın nikotini zehir olarak sınıflandırıp insanlar için tedavi amaçlı kullanım haricinde nikotin içeren tüm ürünleri yasakladığını belirtti.
Finlandiya'da 2030'dan sonra tütün ve nikotin içeren ürünlerin satılmayacağını aktaran Evrengil, şunları kaydetti:
"Türkiye için ısıtılan tütün ürünlerinin üretiminin, ticaretinin, piyasaya arzının yasaklanması hem TKÇS'nin hedefleriyle hem de 4207 sayılı Kanun ile uyumludur. Bu ürünleri yasaklamak halk sağlığını korumakla uyumludur, bunlara izin vermek ise geri dönüşü zor halk sağlığı riskleri içerecektir."
Sağlığa Evet Derneği Sekreteri Prof. Dr. Füsun Yıldız, tütün endüstrisinin sigaranın kanser yaptığı anlaşıldığı 1952'den bu yana kazancını düşürmemek için "güvenli sigara" senaryosunu kullandığını ifade ederek, sırasıyla "filtre", "mentol", "light ve mild"ın zarar azaltıcı olarak sunulduğu ve kamuoyunun yanıltıldığını anlattı.
Yıldız, sigara içenlerin giderek azalmasıyla sağlık ve teknoloji düşkünü "Z" nesli için elektronik teknolojiye paketlenmiş nikotin bağımlılığının sunulduğuna işaret etti.