Fidye yazılımları hiç de yabancı olduğumuz bir tehdit değil. Son yıllarda siber güvenlik dünyasını etkisi altına alan bu yazılımlar, bulaştıkları cihazlara veya cihazlardaki dosyalara erişimi engelliyor. Kullanıcıların bunlara yeniden erişebilmesi için fidye (genellikle Bitcoin veya sık kullanılan diğer bir elektronik para birimi ile) ödemeleri gerekiyor. Ancak, Kaspersky Lab’in en son raporu siber tehdit alanının değiştiğini ve siber para birimi madenciliği gibi yeni eğilimlerin ortaya çıktığını gösteriyor. Özellikle Türkiye’ye bakılacak olursa fidye yazılımlarıyla yapılan saldırıların azaldığı görülüyor. 2016-2017 döneminde Türkiye, fidye yazılımı saldırısına uğrayan kullanıcı oranı en yüksek ülkeler listesinde %7,93 ile ilk sırada yer alıyordu. Ancak, 2017-2018 döneminde bu oran %3,22’ye düşerek Türkiye’nin en çok saldırıya uğrayan ülkeler listesinde onuncu sıraya gerilemesini sağladı.
Fidye yazılımları, pencere engelleyici (işletim sistemini veya tarayıcıyı açılır bir pencere ile engelleyen) ve şifreleyici (kullanıcı verilerine şifre koyan) olmak üzere iki ana türe ayrılıyor. Bunlar arasına, bulaştıkları bilgisayarlara şifreleyici fidye yazılımı indiren Truva Atı grupları da dahil ediliyor. Kaspersky Lab’in birbirine benzer iki dönemi (Nisan 2016’dan Mart 2017’ye ve Nisan 2017’den Mart 2018’e) kapsayan son raporuna göre bu yazılımların önüne büyük bir engel çıktı. Raporda fidye yazılımı saldırılarının fark edilebilir düzeyde azaldığı ve bunların yerini kripto para birimi madenciliğinin almaya başladığı belirtiliyor. Zararlı yazılımlarla karşılaşanlar arasında en az bir kere fidye yazılım saldırısına maruz kalanların oranı da düşmeye devam ediyor. 2015-2016 döneminde %4,34 olan bu oran, 2016-2017’de %3,88’e, 2017-2018’de ise %2,80’e geriledi.
Rapora göre Türkiye, 2016-2017 döneminde fidye yazılımı saldırısına uğrayan kullanıcı oranı en yüksek ülkeler listesinde ilk sırada yer alıyordu. Türkiye’yi sırasıyla Vietnam (%7,52), Hindistan (%7,06) ve İtalya (%6,62) takip ediyordu. Şimdi ise bu durumun değiştiği görülüyor. Türkiye (%3,22) halen ilk onda yer alsa da artık birinci değil onuncu sırada.
Kaspersky Lab araştırmacıları ayrıca, Nisan 2017 ile Mart 2018 arasındaki 12 aylık dönemde fidye yazılımlarla karşılaşan kullanıcı sayısının bir yıl önceye göre neredeyse %30 azaldığını ortaya koydu. Nisan 2016 ile Mart 2017 arasında dünya genelinde 2.581.026 kişi fidye yazılımı saldırısına uğrarken son dönemde bu sayı 1.811.937’ye geriledi. Mobil fidye yazılımı saldırısı sayısı ise 2017-2018’de %22,5 azalarak 130.232’den, 100.868’e düştü.