ANKARA (AA) - YEŞİM SERT KARAASLAN - Sağlık Bakanlığı verilerine göre, dünya genelinde 100 binde 20 ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Avrupa bölgesinde 100 binde 3 olan tüberküloz ölüm hızı, teşhis ve tedavi hizmetleri sayesinde Türkiye'de 100 binde 1'in altına düştü.
AA muhabirinin, 73. Verem Eğitimi ve Farkındalık Haftası dolayısıyla Sağlık Bakanlığından edindiği bilgiye göre, halk arasında "verem" olarak bilinen, hava yoluyla bulaşan, başta akciğerler olmak üzere tüm organları tutabilen tüberküloz, dünyada ilk on ölüm sebebi arasında yer alıyor.
Tüberkülozun 2030 yılına kadar sona erdirilmesini kapsayan Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri'ne ulaşmak amacıyla Türkiye'de de Ulusal Tüberküloz Kontrol Programı yürütülüyor.
Program, koruma, erken tanı, yeterli ve uygun tedavi, sosyal koruma ve psikososyal desteklerle tüberkülozun görülme sıklığının ve buna bağlı ölümlerin azaltılması, hastalık nedeniyle yıkıcı maliyetlerle karşılaşan ailelerin sıfırlanması amacıyla "Veremsiz Bir Türkiye" hedefine ulaşmak için yürütülen faaliyetleri kapsıyor.
- "Tüberküloz görülme sıklığı her yıl yüzde 3-4 azaldı"
Bakanlık verilerine göre, gerek kamu gerekse sivil toplum kuruluşlarının iş birliği ve çabalarıyla uzun yıllardır yürütülen kontrol çalışmaları sonucunda, Türkiye'de hasta sayısı ve tüberküloz görülme sıklığı her yıl yaklaşık yüzde 3-4 azaldı.
DSÖ tarafından dünya genelinde 2018 yılı tahmini tüberküloz görülme sıklığı 100 binde 132 olarak hesaplandı. Türkiye'nin de içinde bulunduğu ve 53 ülkeden oluşan DSÖ Avrupa bölgesinde ise tüberküloz görülme sıklığı ortalaması 100 binde 28 olarak kaydedildi. Türkiye'nin tahmini hastalık görülme sıklığı ise 100 binde 16 oldu.
Teşhis ve tedavideki kaliteli hizmetler sonucunda, tüberküloz ölüm hızı dünya genelinde 100 binde 20, DSÖ Avrupa bölgesinde 100 binde 3 iken, Türkiye'de 100 binde 1'in altında bulunuyor.
Türkiye'de tüberküloza yönelik tanı ve tedavi hizmetleri tüm sağlık kuruluşlarında ücretsiz veriliyor. Tüberküloz ve dirençli tüberküloz hastalarının tedavisinde kullanılan tüm ilaçlar da Bakanlık tarafından vatandaşlara ücretsiz temin ediliyor. Ayrıca Türkiye'de bulunan yabancı uyruklu tüberküloz hastalarının tedavisi ücretsiz yapılıyor.
- "Ekonomik ve sosyal güçlük yaşayan hastalara aylık nakdi yardım"
Türkiye'de kronik ve bulaşıcı hastalıklar, birey ve toplumda sağlık kaybının yanı sıra ekonomik ve psikososyal kayıplara neden oluyor. Tüberkülozun uzun süreli tedavilerinin düzenli sürdürebilmesi için sosyal ve ekonomik destekler veriliyor.
Bu kapsamda, Sağlık ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler bakanlıkları arasında imzalanan protokolle, ekonomik ve sosyal güçlükler yaşayan tüberküloz hastalarına Ocak 2018'den itibaren aylık nakdi yardım sağlanıyor. Aynı zamanda tıbbi öz bakım gerektiren ve evdeki yaşam koşullarının yetersiz olduğu durumlarda ilave destek ödemesi veriliyor. Yaklaşık 2 bin 300 tüberküloz hastası yardımdan faydalanıyor.
- Belirtilere dikkat
Önlenebilir bir hastalık olan tüberkülozdan korunmak için yaşanan ortamın sık sık havalandırılarak temiz hava akımının sağlanmasının önemine işaret ediliyor.
Hastalığın önüne geçilebilmesi için öksürürken, hapşırırken ağzın ve burnun mendille kapatılması, çocuklara mutlaka BCG aşısı yaptırılması, iki haftadan uzun süren öksürükle birlikte balgam, ateş, gece terlemesi, kilo kaybı, iştahsızlık, halsizlik gibi şikayetler halinde en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması gerekiyor. Ayrıca tüberküloz hastalarının ilaçlarını düzenli kullanması önem taşıyor.