KİEV (AA) - ALİ CURA - Ukrayna, 39 adayın yarışacağı 31 Mart'taki devlet başkanlığı seçimine hazırlanıyor.
Kırım'ın Rusya tarafından ilhak edilmesi, Donbas bölgesinde ayrılıkçı hareketin başlaması ile sonuçlanan sürecin ardından Ukrayna'da 29 milyon 767 bin seçmen ikinci kez devlet başkanını seçmek için sandık başına gidecek.
31 Mart'ta yapılacak ve 39 adayın katılacağı seçimde, Donbas bölgesinde ve Rusya tarafından ilhak edilen Kırım’da bulunan yaklaşık 5 milyon seçmen oy kullanamayacak. Seçimde adaylardan herhangi birisinin yüzde 50'nin üzerinde oy alamaması durumunda, en çok oyu alan iki aday ikinci turda yarışacak.
Ukrayna'da, adayların çokluğu gibi anketlerin sayısı da yüksek. Anketler devlet başkanlığı koltuğu için üç ismin öne çıktığını gösteriyor. Mevcut Devlet Başkanı Petro Poroşenko, eski Başbakan Yuliya Timoşenko ve sinema oyuncusu-komedyen Vladimir Zelenskiy seçimin en güçlü isimleri olarak öne çıkıyor.
-Yarışın sürpriz ismi komedyen Zelenskiy
Anketler, ülkenin doğusunda hala çatışmaların sürdüğü bir dönemde devlet başkanlığına aday olan eski Savunma Bakanı Anatoliy Gritsenko'nun, Rusya yanlısı politikalarıyla bilinen Muhalefet Partisi'nin lideri Yuriy Boyko ve Radikal Parti’nin lideri Oleg Lyaşko'nun da halktan ilgi göreceğini gösteriyor. Ancak tüm anketler başkanlık yarışında oyuncu-komedyen Zelenskiy sürpriziyle sonuçlanıyor.
Kamuoyu araştırma şirketi Rating Group’un mart ayında yaptığı anket, devlet başkanlığı yarışında Zelenskiy'i yüzde 24,7 ile ilk sırada, Timoşenko yüzde 18,3’ü ile ikinci, Poroşenko ise yüzde 16,8 ile üçüncü sırada gösteriyor.
Devlet başkanlığı yarışına giren sinema oyuncusu Zelenskiy’in siyaset ile ilgisi son çektiği dizi filmde Ukrayna Devlet Başkanlığı rolünü oynamakla başladı. 2015’te “Halkın Hizmetkarı” isimli siyasi-komedi içerikli dizi filmde baş rol oynayan Zelenskiy, senaryodaki, lise öğretmeniyken yolsuzluklara karşı yaptığı bir konuşmasının internette yoğun izlenmesi neticesinde halk kahramanı olan ve kendisini kısa sürede devlet başkanlığı koltuğunda bulan bir karakteri canlandırmıştı.
Filmin estirdiği rüzgarı arkasına alan Zelenskiy, 2018’de dizinin ismini kullanarak “Halkın Hizmetkarı" partisini kurdu. Seçim kampanyasında mevcut siyasetçilerin başarısızlığını öne çıkarmaya çalışan Zelenskiy, seçilmesi halinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile iki ülke arasındaki sorunların çözümü için müzakere etmekten yana olduğunu, Rus yönetiminden kazanımlar elde etmeye çalışacağını söylüyor.
Ukrayna’nın doğusunda Donbas bölgesinde, Rus askeri birliklerinin bulunduğunu savunan Zelenskiy, Kırım’ın Ukrayna’ya ait olduğunun altını çiziyor. Zelenskiy, ülkenin doğusundaki savaşın sona ermesi için ABD ve İngiltere ile de müzakere etmek istediğini dile getiriyor.
Rusya ile enformasyon savaşı için ABD ve Avrupa’da Rusça televizyon kanalı kurmayı planlayan Zelenskiy, ülke yönetimine profesyonel isimleri getirmek, oligarklar için de çok zor kurallar oluşturmak istiyor. Zelenskiy, Uluslararası Para Fonu (IMF) ile ilişkileri sürdürmekten yana olduğunu ifade ediyor.
Zelenskiy'nin vaatleri arasında, Ukrayna’nın Avrupa Birliği ve NATO’ya girmesi konusuna halkın karar vermesi için referandum düzenlemek de bulunuyor.
- Poroşenko'nun kozu icraatları
Rus yanlısı Viktor Yanukoviç döneminde ekonomik sıkıntılardan bunalmış olan halk 2013'te Kiev’de başlayan Meydan olayları sonrasında Poroşenko'yla yeni bir sayfa açmıştı. Olayların ardından yapılan seçimde devlet başkanı seçilen Poroşenko, Batı yanlısı politikalar yürüttü. Poroşenko, Donbas'ta bağımsızlığını ilan eden ayrılıkçılarla mücadeleyi ve Kırım meselesini uluslararası alana taşıyarak diplomaside önemli başarılar elde etti.
Çikolata fabrikalarının sahibi olan ve mal varlığıyla sürekli eleştirilen Poroşenko, seçim kampanyasını gerçekleştirdiği icraatlar üzerinden yürütüyor. Kırım’ı ilhak etmesi ve Ukrayna’nın doğusundaki ayrılıkçılara destek vermesi nedeniyle Rusya ile ilişkileri tamamen kesme noktasına getiren Poroşenko, bu yönde Ukrayna’nın uluslararası alandaki mücadelesini önemli bir noktaya taşımasını seçim kampanyasında en güçlü argümanı olarak kullanıyor.
Ukrayna vatandaşlarına AB’ye vizesiz seyahat etme imkanı sağlayan düzenlemeyi hayata geçirmesi de Poroşenko’nun seçimde elini güçlendiren etkenlerden birisi olarak sayılıyor. Ayrıca Donbas’ta Rus yanlısı ayrılıkçılar ile mücadele hususunda orduyu güçlendiren önemli çalışmalara imza atması, Poroşenko’ya seçimde önemli avantaj sağlıyor.
Ancak, yolsuzlukla mücadelede ve ekonomik sıkıntıların üstesinden gelmede halkın memnun edilememesi, üstüne IMF programı çerçevesinde elektrik, su, doğal gaz gibi temel ihtiyaçlara zam yapılması sandık öncesi Poroşenko'nun hanesindeki önemli eksilerin başını çekiyor.
- Eski Başbakan Timoşenko mevcut yönetimden hesap sormak istiyor
Eski Başbakan Timoşenko ise ülkede tecrübeli ve güçlü bir muhalefet olarak kabul ediliyor. Kamuoyu araştırmalarında oyuncu-komedyen Zelenskiy birinci çıksa da Timoşenko, kendisinin asıl rakibinin Poroşenko olduğunu söylüyor.
Anketler, ikinci ve üçüncü sıraların değişmeli sahiplerinin Timoşenko ve Poroşenko olduğunu gösteriyor. Seçim kampanyasını Poroşenko karşıtlığı üzerine kuran eski Başbakan Timoşenko, devlet başkanı olması halinde Poroşenko yönetiminden yanlış icraatların ve yolsuzlukların hesabını sorma sözü veriyor.
Ayrıca Timoşenko, seçilmesi halinde gelecek 5 yıl içinde ülkedeki kişi başı ortalama aylık gelirin yaklaşık bin dolar seviyesine çıkartacağını ve ülkeyi Polonya’daki hayat şartlarına ulaştıracağını vadediyor.