İSTANBUL (AA) - MURAT KAYA - ENES CAN - Mustafa Kemal Atatürk'ün manevi kızı Ülkü Adatepe'nin çocuklarının, annelerinin vasiyetname gereği alması gereken miras payını almadığı iddiasıyla CHP ile Türkiye İş Bankası aleyhine açtığı ve yetkisizlik kararıyla Ankara'daki mahkemeye gönderilen "mirastan doğan alacak ve tazminat miktarının tespiti"ne ilişkin dava, Yargıtay'ın kararıyla yeniden İstanbul'da görülecek.
İstanbul 4. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin Mustafa Kemal Atatürk'ün son ikametgah adresinin Ankara'da bulunması nedeniyle 1 Ocak 2018'de yetkisizlik kararı verdiği miras davası, varislerin avukatlarından Osman Ersin Kozanhan'ın Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'ne yaptığı itirazın kabul edilmesi ve kararın bozulması üzerine, İstanbul'daki mahkemesine gönderildi.
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nin kararında, yetkisizlik kararına davacı Ahmet Kemal Doğançay'ın yanı sıra, davalı CHP avukatları tarafından da itiraz edildiği belirtilerek, dava süreci anlatıldı.
Mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı CHP avukatının tüm temyiz itirazlarının yerinde bulunmadığı belirtilen Yargıtay kararında, davacı Ahmet Doğançay'ın avukatı Osman Ersin Kozanhan'ın ise, "Atatürk'ün vasiyetnamesi gereğince, davacıların murisi (miras bırakan) Ülkü Adatepe'ye ödenen iradın günün koşullarına uyarlanmadığı ve murise eksik ödeme yapıldığı" gerekçesiyle alacak istemli itirazda bulunduğu ve bu temyizin değerlendirildiği vurgulandı.
- "Davalı bankanın yerleşim yeri İstanbul"
Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 11. maddesiyle, miras paylaşımı, paylaşma sözleşmesinin geçersizliği, ölüme bağlı tasarrufların iptali ve mirasçılar arasındaki anlaşmazlıklardan kaynaklanan davaların, miras bırakanın son yerleşim yeri mahkemesinin kesin yetkili olduğunun hüküm altına alındığı vurgulanan kararda, kesin yetki kuralının sadece HMK'nin 11. maddesi kapsamında sayılan davaları kapsadığı anlatıldı.
Kararda, davacıların, "Atatürk'ün vasiyetnamesi gereğince murislerine ödenen iradın günün koşullarına göre uyarlanmadığı ve bu nedenle murise eksik ödeme yapıldığını" iddia ettiklerine yer verilerek, yetkili mahkemenin HMK'nin yetkiye ilişkin genel hükümlerine göre belirlenmesi gerektiğine işaret edildi.
Yargıtay kararında şu ifadeler kullanıldı:
"HMK'nin 6. maddesiyle, genel yetkili mahkemenin, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi olduğu hüküm altına alınmış, aynı yasanın 7. maddesiyle ise birden fazla davalı bulunan hallerde, davanın, davalılardan herhangi birinin yerleşim yeri mahkemesinde de açılabileceği belirtmiştir. Bu durumda, mahkemece, davanın HMK'nin 11. maddesinde tehdidi olan sayılan davalardan olmadığı, aynı yasanın 6 ve 7. maddesine göre, davalılardan İş Bankası AŞ'nin yerleşim yeri olan İstanbul'da da açılabileceği gözetilerek, işin esasına girilmesi gerekirken, yazılı şekilde yetkisizlik kararı verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir."
- Dosyanın bilirkişiye gönderilmesi bekleniyor
Yüksek Mahkeme, davacı Ahmet Kemal Doğançay'ın avukatı Osman Ersin Kozanhan'ın temyiz itirazlarının kabulü ve hükmün davacı Doğançay yararına bozulmasına hükmetti.
İstanbul 4. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde görülmeye devam edilecek olan davada dosyanın, 1938-2012 yılları arasında Ülkü Adatepe'ye eksik ödendiği iddia edilen vasiyet alacağının faiziyle hesaplanması için bilirkişiye gönderilmesi bekleniyor.
- Süreç
Sakarya'da 1 Ağustos 2012'de geçirdiği trafik kazasında yaşamını yitiren Mustafa Kemal Atatürk'ün manevi kızı Ülkü Adatepe'nin çocukları Ahmet Kemal Doğançay ve Ali Kemal Doğançay, avukatları aracılığıyla İstanbul 4. Asliye Hukuk Mahkemesi'ne, Atatürk'ün 5 Eylül 1938'de düzenlediği vasiyetnamesi gereğince Ülkü Adatepe'ye bırakılan mirastan doğan alacak ve tazminat miktarının tespit edilmesi için dava açmıştı.
Mahkemeye sunulan dilekçede, Ülkü Adatepe'nin de aralarında bulunduğu altı kişiye, o zamanın koşullarına göre ayda 200 lira pay verilmesi gerektiğine işaret edilerek, Mustafa Kemal Atatürk'ün manevi kızı Adatepe'ye, 1 Ağustos 2006'da 5 bin 500, daha sonra kademeli olarak 10 bin ve son olarak ölümünden önce 2012 yılında ise 15 bin lira nema ödemesi yapıldığı belirtilmişti.
İş Bankası uhdesindeki nakit ve hisse senetleri ile bunlara karşılık gelen CHP'nin hissesi, bankanın ulaşmış olduğu ekonomik büyüklük, sermaye tutarı ve tüm ekonomik varlıkları dikkate alındığında ödenen payın çok düşük olduğu savunulan dilekçede, Mustafa Kemal Atatürk'ün vasiyetnamesine uyulmadığı ileri sürülmüştü.
İhtarname çekilen İş Bankası'ndan verilen yanıtta, vasiyetnamede CHP'nin mahsup mirasçı, İş Bankası'nın ise sırf para ve hisse senetlerinin nemalandırılmasını temin etmek üzere "vasiyeti tenfiz memuru" olarak yer aldığı aktarılan dilekçede, "İş Bankası'nın sorumluluğu CHP'ye yüklediği, CHP'nin ise ihtarnameye yanıt vermediği" savunulmuştu.
- Dava reddedildi, Yargıtay bozdu
Davayı 12 Şubat 2014'deki duruşmada karara bağlayan İstanbul 4. Asliye Hukuk Mahkemesi, davacıların belirsiz alacak davası açmalarında hukuki yarar bulunmadığı ve dava şartı yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine karar vermişti.
Kararın temyiz edildiği Yargıtay Hukuk Dairesi, yerel mahkemenin verdiği kararı bozmuş, bunun üzerine dava İstanbul 4. Asliye Hukuk Mahkemesinde yeniden görülmeye başlanmıştı.
Mahkeme, 1 Şubat 2018'de ise, Mustafa Kemal Atatürk'ün son ikametgah adresinin Ankara'da bulunması nedeniyle bu kez yetkisizlik kararı vermişti. Bu kararla ilgili, davacı Ahmet Kemal Doğançay'ın avukatı Osman Ersin Kozanhan ile davalı İş Bankası avukatları temyiz başvurusunda bulunmuştu.