Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Cengiz Bahadır, yaşlı bireylerin düşme konusu hakkında bilgi verdi. Bahadır, “’Yaşlıdır düşer’ deyip tedavi olarak hastanın düşebileceği aktiviteleri kısıtlamak yapılabilecek en önemli yanlıştır. Uygun rehabilitasyon ile yaşlı grubun düşmeleri önlenebilir” dedi.
Düşmenin her yaşta görülse de yaşlı nüfusta görülme sıklığının oldukça yüksek olduğunu vurgulayan Bahadır, “Yaşlı bir hastada düşme kalça kırığı gibi çok önemli ve sakatlayıcı sonuçlar doğurabilmektedir. Yaşlı hastalarda düşmenin çok fazla sebebi olabilir. Beynin arka bölümüne az kan gitmesi ve iç kulak rahatsızlıklarına bağlı ortaya çıkan baş dönmesi ve dengesizlik, yaşa bağlı kas güçsüzlüğü, dizlerde kireçlenme, belde kanal darlığı, felçler en sık karşılaşılan sebeplerdir. Ayrıca yaşlılarda çok fazla ilaç kullanımı da düşmelerden sorumlu olabilmektedir. Bazen görünürde belirgin bir sebep olmasa da yaşlı hastalarda dengesizlik ve düşmeler olabilir” diye konuştu.
Yaşlı hastalarda düşme sonrasında en sık karşılaşılan davranış şeklinin bir daha düşerim korkusu ile günlük aktivitesini azaltmak olduğunu belirten Bahadır, “Bu hastalar düşme korkusu ile sokağa çıkmaktan çekinir ve kendilerini eve hapsederler. Bu aslında hastayı düşmekten korumaz, aksine hareketsizlik nedeni ile kasları daha da güçsüzleşen hasta evde de düşmeye başlar.Yaşlılarda düşme konusunda en yanlış bilinen şey bu hastaların tedavi edilemeyeceği ve bununla yaşamaları gerektiğidir. “Yaşlıdır düşer” deyip tedavi olarak hastanın düşebileceği aktiviteleri kısıtlamak yapılabilecek en önemli yanlıştır” dedi.
Düşmeleri önlemek için ne gibi tedaviler uygulanmalıdır?
Bahadır, tedavinin birinci aşamasının düşmenin sebebine yönlendirilmesi gerektiğini söyleyen Bahadır, “İç kulaktaki kristal oynamasından kaynaklanan pozisyonel vertigo sık karşılaşılmakla beraber tedavisi en çok ihmal edilen guruptur. Bu hastalığın tanısı sadece muayene ile konabilir ve yine aynı ortamda birkaç dakikalık basit bir manevra ile tedavi edilir. Beyine giden kan akımı azsa genelde beyin dolaşımını artırıcı ilaçlar kullanılır. Dizde kireçlenme ve belde kanal darlığı varsa bunlara yönelik tedaviler uygulanmalıdır. Ayrıca yaşlılarda çok sık gördüğümüz gereksiz çok sayıda ilaç kullanımı önlenmelidir” şeklinde konuştu.
Bahadır, konuyla ilgili şu bilgileri paylaştı: “Tedavinin ikinci aşaması ve daha önemli kısmı ise egzersizdir. Hastayı gerçek anlamda düşmelerden, dolaysıyla kırıklardan koruyacak tedavi egzersizdir. Egzersizler iki temel şekilde uygulanır. Birincisi bacak kaslarını kuvvetlendirme diğeri ise bilgisayar destekli özel denge egzersizleridir. Egzersizler genelde haftada 2-3 gün 1 saatlik program şeklinde uygulanır. Güçlendirme egzersizleri fizyoterapist gözetiminde ağırlık torbaları ve özel lastiklerle uygulanır. Denge egzersizleri hem statik (ayakta sabit dururken) hem de dinamik olarak hareketli zeminde çalışılır. Hasta bilgisayar destekli bu sistemler ile bir ekran karşısında fizyoterapist tarafından çalıştırılmaktadır. Bu sistemler hastanın dengesi çok hassas bir şekilde tespit etmekte ve hasta ona göre çalıştırılmaktadır Hastalar ayrıca ev egzersiz programına devam etmelidir. Bu hastalar günlük yaşamında hareket için teşvik edilmeli ve cesaretlendirilmelidir. Uygun rehabilitasyon ile bu yaşlı grubun düşmeleri önlenir ve yürümede bağımsız hale gelebilirler. Yaşlıda tekrarlayan düşmelerin sonu yatağa bağımlı kalmaktır. Yaşlılarda düşmenin büyük oranda tedavi edilebilir durumlar olduğu unutulmamalı ve bu hastalar kaderlerine terk edilmemelidir.