ANKARA (AA) - ZEYNEP AKYIL - Epilepsi hastalarının uzun süreli bilgisayar ya da televizyon ekranına bakmasının nöbet geçirme potansiyelini artırdığı belirtilirken, sağlıklı çocukların da aşırı vizyoner uyaranlar sonucu epilepsi nöbeti geçirme riskinin bulunduğu bildirildi.
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gökhan Kurt, AA muhabirine yaptığı açıklamada, epilepsinin beyindeki anormal elektriksel dejarşları, kişinin davranışsal olarak göstermesi olduğunu belirterek, hayatında bir kez nöbet geçiren bir kişinin epilepsi hastası olarak tanımlanmadığını söyledi.
Hastanın ikinci kez nöbet geçirmesi durumunda epilepsi tanısının konulabileceğini anlatan Kurt, "İnsanlar hayatları boyunca bir kez nöbet geçirme hakkına sahiptir" dedi. Dünya genelinde toplam nüfusun yüzde 1'i oranında epilepsi hastası bulunduğunu bildiren Kurt, Türkiye'de bu hastalığın görülme sıklığının da binde 1-10 arasında değiştiğini kaydetti.
Epilepsinin beyin içinde ortaya çıkan anatomik ve hücresel bozuklukların yanı sıra yüksek ateş sonrası geçirilen havaleler, kazalar sonucu beyindeki yaralanmalar, tümör gibi nedenlerle de ortaya çıkabileceğini anlatan Kurt, beyinde ortaya çıkabilecek herhangi bir bozukluğun epilepsi nöbetleri için potansiyel neden olduğunu ifade etti.
-Epilepsiyi tetikleyen ajanlar
Dünyada ve Türkiye'de kanserojen ve tümörü potansiyel olarak tetikleyici fiziksel ajan sayısı arttığını belirten Kurt, buna bağlı beyindeki bozukluklar ve geçirilen nöbet sayısının da artış gösterdiğini kaydetti. Epilepside genetik yatkınlığın söz konusu olması nedeniyle hastanın çocuklarının ve ailesinin de muayeneden geçmesi gerektiğini ifade eden Kurt, epilepsi hastalarının düzenli hayatlarını bozmaması, ve nöbeti tetikleyici ajanlardan uzak durması gerektiğini vurguladı.
Uzun süreli bilgisayar ya da televizyon ekranlarına bakıldığında, ekran karşısında uzun kalındığı zaman görsel fiziksel uyaranlar nedeniyle nöbet potansiyelinin arttığına dikkati çeken Kurt, bu eşiğin epilepsi hastalarında sağlıklı insanlara göre daha düşük olduğunu bildirdi. Hastaların uyku düzenlerini bozmamasının da önemine değinen Kurt, çok fazla çay, kahve, sigara tüketiminden uzak durulması gerektiğini belirtti. Obezite ve yanlış beslenmenin de bir risk faktörü olduğunu ifade eden Kurt, hastaların düzenli spor yapması ve sağlıklı, düzenli bir şekilde yaşamlarını devam ettirmesi gerektiğini söyledi.
-''Çocuklar, uzun süreli bilgisayar ve televizyon ekranlarına bakmamalı''
Aşırı uyaranların nöbet tetikleyici özellikleri bulunduğuna dikkati çeken Kurt, şöyle devam etti:
''Son dönemde teknolojinin de gelişmesiyle çocuklar bilgisayar ya da televizyonla 8-10 saat kalkmadan vakit geçiriyor. Bunlar çocuklara kontrolsüzce verilen vizyoner uyaranlar. Bu nöbet potansiyeli olan çocuklar için ciddi bir bir risk faktörü. Sağlıklı bir çocuğun da nöbet geçirme ihtimali var. Çocukların bilgisayar, televizyon başında çok uzun süre, saatlerce kalmamaları gerekiyor. Böyle bir durumda sağlıklı bir çocuk bile potansiyel elektriksel deşarj sonucu epilepsi nöbeti geçirebilir. Ama potansiyel epilepsiye yatkınlık varsa, bu uyaran süresinden daha kısa sürede de nöbet geçirebilir. Sadece çocuklar değil, yetişkinlerin de uzun süreli ekran başında kalmaması gerekiyor. Bilgisayar ekranına bakarak çalışmak zorunda olan kişilerin de sık sık ara vermesi ve dinlenmesi lazım''
-''5 yaşına kadar çocukları cep telefonundan uzak tutun''
Cep telefonları ile çok uzun süreli telefon görüşmesi yapmanın da beyin fonksiyonlarını olumsuz etkilediğini anlatan Kurt, buna dönük bilimsel çalışmaların yavaş yavaş ortaya çıktığını söyledi. Çok uzun süreli cep telefonu görüşmelerini tavsiye etmediklerini belirten Kurt, cep telefonlarının günümüzde bir ihtiyaç olduğunu, bu ihtiyacın doğru kullanılması gerektiğini ifade etti.
Cep telefonunun naniyonize radyasyon yayması nedeniyle görüşmelerinin kulaklıkla yapılması gerektiğini vurgulayan Kurt, ilkokul öğrencilerinin de cep telefonunu fazla kullanmasını tavsiye etmediklerini kaydetti. Kurt, ''Özellikle ilk 5 yaş için çocukları cep telefonundan uzak tutmak lazım. Beynin gelişiminin tamamlandığı dönemler ilk 5 yıldır. Bu dönemlerde cep telefonlarıyla çocukları bir araya getirmemek lazım" şeklinde konuştu.