Beyinden çıkan 12 sinirden biri olan Vagus Siniri beyinden enseye, göğüse, karaciğer, safra, böbrekler gibi iç organlara ve bağırsaklara kadar uzanan en uzun sinirdir. Birçok kritik hayati fonksiyonu yönetmek vagus sinirinin doğru çalışmasıyla gerçekleşebilir
Vagus siniri beyinden çıkan toplam 12 sinirden biri ve en kompleks olanıdır. Zira vagus siniri beyinden enseye, göğüse, karaciğer, safra, böbrekler gibi iç organlara ve bağırsaklara kadar uzanan en uzun sinirdir. Vücuttaki birçok otomatik fonksiyonu düzenlemekten sorumlu olan bu sinirin en önemli görevlerinden biri de inflamasyon sistemini yönetmek.
Pek çok insan, vücudundaki vagus sinirinin ne kadar önemli olduğunun farkında değil.
Farklı organların ve hücrelerin fonksiyonlarını düzenleyen vagus siniri bu görevini ancak doğru şekilde çalıştığında yapabilmekte. Sinyal iletimindeki aksaklıklar vücuttaki uyumun kaybolmasına ve hastalıklara neden olmakta.
Ses tellerinden kan şekerine tüm organlarda etkili
Solunum yolu ve ses tellerinin çalışması, nefes kontrolü, kalp atış hızı, kan basıncı kontrolü, karaciğerin kritik fonksiyonları, açlık ve tokluk hisleri, kan şekeri ve insülin düzeyleri, pankreastan sindirim enzimleri, bağırsakların motor fonksiyonlarını, bağışıklık sisteminin aktivitesini gibi birçok kritik hayati fonksiyonu yönetmek vagus sinirinin doğru çalışmasıyla gerçekleşebilir.
Vagus siniri, size hassasiyet verir. Ses boşluğu kaslarınızı en iyi seviyede çalıştırırken iletişiminizi güçlendirir. Nefes alıp verişinizi düzenler. Sevgi ve annelik hormonu olan oksitoksin hormonunun salgılanmasını artırır. Karaciğer ve pankreas fonksiyonlarını düzenler. Hatta, hıçkırığı durdurur.
Üst beynimiz merkezi sinir sistemine bağırsaklardaki beynimiz ise enterik sinir sistemine sahiptir. Her iki sinir sistemi birbiri ile sürekli iletişim halindedir ve bu iletişim vagus siniri üzerinden olur. Vagus bilgi akışının büyük bir kısmı bağırsaklardan beyne, aşağıdan yukarı olmaktadır. Sadece yüzde 20’si beyinden bağırsaklara doğru çalışmaktadır.
Pek çok hastalığı önlemek mümkün
Kronik hastalıkların en önemli nedenlerinden birisi inflamasyondur. Bilim insanları vagus sinirinin uyarılması ile vücuttaki inflamasyon azaldığını ortaya koymuştur. Bu nedenle bilim insanları doğal yollarla vagus siniri tonlamasının mümkün olmadığı durumda bazı iltihaplı kronik hastalıklarda vagus siniri stimülatörü kullanıyor. Vagus siniri başta epilepsi ve depresyon tedavisinde cilt altına yerleştirilen bir stimülatör ile uyarılmakta. Ayrıca dış kulak üzerine tragus bölgesine yerleştirilen stimülatörler de mevcut. Bu VS stimülatörü titreşim yoluyla beyne vagus siniri üzerinden uyarı göndermeyi ve parasempatik moda geçişi sağlar. Vagus siniri uyaranını baş ağrısı, romatizma, UBS, bipolar, obezite ve Alzheimer gibi hastalıkların tedavisi için kullanma üzerinde çalışmalar sürüyor.
Vagus siniri parasempatik sinir sisteminin temel bileşeni. Derin diyafram nefesi vagus sinirinin uyarımı ile kalp atım hızını ve kan basıncını düşürmek için anksiyete tedavisinde de kullanılan bir yöntem.
Bağırsak hareketleri önemli
Dr Datis Kharrazian vagus siniri fonksiyonlarını değerlendirmenin pratik yönlerine dikkat çekiyor! Bunlardan ilki bağırsak hareketleri ile ilgili.
Vagus siniri bağırsak hareketlerinden de sorumlu olduğu için karnımızı dinlendiğinde sesler gelmesi beklenir. Dr Kharrazian “Eğer bağırsaklar ve beyin arasındaki iletişim bozulmuş ise bu sesi duyamayız” diyor
Bir test yolu da küçük dil. Vagus siniri küçük dilimizin hareketini de kontrol eder. Ağzımızı açıp ‘aaa’ dediğimizde hareket etmesi beklenir. Vagus sinirinde bir sorun varsa bu hareket belirgin olmayacaktır.
Kusma refleksi de vagus sinirinin kontrolü altındadır. Bazı araştırmalar kusma refleksinin kronik sağlık sorunları ve beyin fonksiyonları sorunlu kişilerde az olduğuna işaret etmekte.
Vagus sinirini uyarmak için kolay egzersizler
Gargara: Gün içinde birkaç defa suyla gargara yapmak vagus sinirini uyaracaktır. Vagus siniri yoluyla sindirim kanalı da (GI) yazılacaktır. Bu egzersizi birkaç hafta düzenli olarak yapmak vagal yolları güçlendirecektir.
Öğürmek: Küçük tahta bir spatula yardımı ile boğazımıza öğürme egzersizi yaptırmak da vagus siniri üzerinde etkilidir. Etkisinin görülebilmesi için birkaç hafta yapılması önerilmektedir.
Sesli Şarkı Söylemek: Sesli şarkı söylendiğinde boğazın arkasındaki kaslar çalışacağı için vagus siniri de aktif olacaktır. O nedenle evde, arabada, banyoda aklınıza geldikçe yüksek sesle şarkı söylemek hem ruhunuzu gem de vagus kanalı ile domino etkisi yaparak tüm bedeninize şifa olacaktır.
Nefes Kontrolü: Diğer bir egzersizse eğimli bir yüzeye baş aşağıya gelecek şekilde uzanarak nefesi kontrol etmek. Bu oldukça basit teknik günde en fazla yarım saatinizi alır. Ancak, her gün aynı saatte yapmak önemli. Nasıl yapıyoruz? Rahat bir kıyafet giyerek başınız bacaklarınızdan daha aşağıda olacak şekilde eğimli bir yüzeye uzanın. Alnınıza serin nemli bir bez koyun. Alt karnınızı havayla doldurarak 6 saniye boyunca burnunuzdan nefes alın, karnınızı sıkarken 6 saniye nefesinizi tutun. Sonra, 7 saniyeliğine derin nefes alıp göbeğinizi şişirirken, aynı zamanda dudaklarınızı da bir mum üflermiş gibi tutun. Bu vagus sinirini harekete geçirmenin en iyi yollarından biridir. Bu egzersizi 7 kez tekrarladıktan sonra bitirmek için, yavaşça oturun ve ayağa kalkmadan önce 5 dakika bekleyin. Rahatlayın. Kalktığınızda bir bardak soğuk su için.