VAN (AA) - CEMAL AŞAN - ÖZKAN BİLGİN - Van'da 23 Ekim 2011'de 604 kişinin ölümü, çok sayıda kişinin yaralanması ve binlerce binanın ağır hasar görmesiyle sonuçlanan 7,2 büyüklüğündeki depremin izleri, aradan geçen 6 yıllık sürede yapılan yatırımlarla silindi.
Merkez üssü Tabanlı köyü olan, Van ve Erciş ilçesi ile birçok köyde yıkıma neden olan depremin ardından yapılan yatırımlarla kent adeta yeniden inşa edildi.
Ülke genelinde depremzede vatandaşlara yardım için seferberlik başlatılırken, o dönemde başbakan olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, kabinedeki bakanların büyük bölümüyle depremden hemen sonra Van'a gelerek incelemelerde bulundu.
Van'dan ayrılmayarak çalışmaları yerinde yöneten bakanlar ise depremden kısa süre sonra sağladıkları koordinasyonla önce arama kurtarma çalışmalarına ağırlık verdi, sonra depremzedelerin barınma ve yaşamsal ihtiyaçlarını gidermeye çalıştı.
İlk etapta gönderilen 75 bin çadır vatandaşlara dağıtıldı, ardından 14 bin tırla kente gönderilen 29 bin 500 konteynerle 35 konteyner kent kuran AFAD ekipleri, 175 bin depremzedeyi konteyner kentte barındırdı.
- Depremin izleri silindi
Göçlerle adeta "hayalet kent"e dönüşen Van'da, bir ay geçmeden depremzedeler için inşa edilecek konutların yapımı başlatıldı. Şehrin şantiyeye döndüğü kış mevsiminde, binlerce iş makinesi ve on binlerce işçi, hava sıcaklığının sıfırın altında 30 dereceyi bulduğu günlerde soğuğa aldırış etmeden konutları tamamlamaya çalıştı. Evleri yıkılan ve ağır hasar gören depremzedeler için yapılan konutlar, depremin birinci yılında dönemin başbakanı Erdoğan'ın katıldığı törenle ailelere teslim edildi.
Büyük felaketten bugüne kadar geçen sürede depreme dayanıklı konutların yapıldığı, modern yaşam alanlarının oluşturulduğu, sosyal tesislerin inşa edildiği Van, ekonomisi ve turizmi gelişen, okulları yenilenen, yolları genişletilen yaşanabilir bir şehir olmaya başladı.
Deprem sırasında yıkılan veya ağır hasar gördüğü için devlet tarafından yıkılan bin 91 derslik yerine devletin kaynakları ve hayırseverler tarafından 2 bin 600'ün üzerinde yeni derslik inşa edilerek kentin eğitimine kazandırıldı.
- "Bir yılda çok büyük yatırımlar yapıldı"
Van Valisi ve Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Murat Zorluoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 2012'de Çevre ve Şehircilik Bakanlığında görev yaptığını anımsatarak, hükümetin depremden hemen sonra yaptığı çalışmaları yakından bilen biri olduğunu söyledi.
Depremden hemen sonra hükümetin adeta Van'a çıkarma yaptığını dile getiren Zorluoğlu, depremin ardından Van'da yapılan çalışmaların dünya üzerinde başka bir örneğinin olduğunu zannetmediğini belirterek, şöyle konuştu:
"Bir yıl gibi kısa sürede Van'a konuttan altyapıya, yoldan içme suyuna kadar her alanda çok büyük yatırımlar yapıldı ve kent yeniden ayağa kalktı. Depremin etkileri çok büyük oranda minimize edildi. İçme suyu 40 kilometreden getirildi. Yine TOKİ tarafından çok sayıda konut, iş yeri ve ahır yapıldı. Bu sayı 30 binin üzerindedir."
"Allah bir daha deprem göstermesin" diyen ve depremde yaşamını yitirenlere Allah'tan rahmet dileyen Zorluoğlu, "Devletimiz güçlü. O zaman da öyleydi şimdi de öyle. Vatandaşın her zaman yanında, eksiklikleri süratle giderecek imkan ve kabiliyete sahiptir. Ben 3 ay önce göreve başladım. Depremin izlerini taşıyan yer görmedim. Yeni binalar yükseliyor." ifadesini kullandı.
AFAD Van İl Müdürü Osman Uçar, Van'da depremin ardından vatandaşların ihtiyaçları için 17 bin 489 TOKİ konutu, 12 bin "evini yapana yardım modeli"yle inşa edilen konut ve 2 bin 965 ahır yapıldığını, bazılarının inşaatının devam ettiğini söyledi.
Hükümetin, devletin ve AFAD'ın Van depreminde çok önemli bir sınavdan başarıyla çıktığını vurgulayan Uçar, şu bilgileri verdi:
"Deprem sonrasında konutlarla vatandaşların mağduriyeti çok bekletilmeden giderildi. İl dışına giden vatandaşlarımızın barınma ihtiyaçları da en iyi şekilde karşılandı. 81 ilde vatandaşlarımız misafir edildi. Van depreminde 31 bin 870 konutumuz ağır hasar gördü ve bunlardan 23 bin 100 tanesi yıkılarak enkazı kaldırıldı. Kent merkezlerinde ağır hasarlı binamız çok kalmadı ancak ilçelerde ağır hasar verilen tek katlı ya da iki katlı binaların yıkımı devam ediyor ayrıca 17 bin 489 konutumuzu tamamlayarak teslim ettik. Bunun yanında 12 bin köy konutumuzun da büyük çoğunluğu teslim edildi ve kalan az miktarda konutun çalışmaları devam ediyor. 2 bin 346 konutumuzda güçlendirme çalışmaları yapıldı."
Uçar, kentte kentleşme konusunda çok önemli yatırımların yapıldığını, adeta yeni bir kentin inşa edildiğini anlatarak, bu çalışmaların depremin acısını yaşayan Van için önemli bir fırsat olduğunu aktardı.
Depremin ardından kısa sürede yükselen binalarla Van'ın konut ihtiyacının da önemli oranda giderildiğine dikkati çeken Uçar, Çevre düzenlemeleriyle, parklarıyla, spor salonlarıyla daha güzel bir kent ortaya çıktı. Arama kurtarma teknisyenlerimiz kendilerini geliştirme imkanı buldu. Araç gerek eksiklerimizin tamamı giderildi. TOKİ konutlarının bulunduğu alanlarda 17 cami ve 30 okul da inşa edildi." diye konuştu.
AA