İZMİR (AA) - YUSUF ŞAHBAZ - Dünyanın önemli çam fıstığı üretim merkezlerinden İzmir'in Bergama ilçesindeki Kozak Yaylası'nda, son 10 yılda üretimin 1500-2000 tonlardan 150 tona gerilemesi ürünün kilogram fiyatını 400 lira seviyesine çıkardı.
Değeri en yüksek tarım ürünleri arasında yer alan çam fıstığında son 10 yıldır Akdeniz çanağındaki ülkelerde henüz belirlenemeyen bir nedenle verim kaybı yaşanıyor.
Kimi üreticilerin böceklere, kiminin küresel ısınmaya bağladığı verim kaybı nedeniyle kozalaklar boş çıkıyor.
Verim kaybının nedeninin tespiti ve çözümü için üniversiteler ve enstitülerin yürüttüğü çalışmalar devam ediyor.
Bu yıl 150 tona yakın üretimin elde edildiği Kozak Yaylası'nda çam fıstığının kilogram fiyatı 400 liraya kadar yükseldi.
- Çözüm için birlik olundu
Bergama Belediye Başkanı Hakan Koştu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, çam fıstığının son 10 yıldır kanayan bir yara olduğunu söyledi.
Diğer Akdeniz ülkelerinde de görülen verim kaybına ilişkin çalışmaların devam ettiğini bildiren Koştu, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli'nin de çam fıstığı üreticileriyle bir araya gelerek çalışmalar hakkında bilgi verdiğine işaret etti.
Çözüm için birlik olunduğuna değinen Koştu, "Verim kaybının nedenleri konusunda çok sebep var gibi gözüküyor. Batı çam tohumu böceği bunlardan biri. Buna ilişkin mücadele çalışması başladı. Yanlış budama da olabilir diyorlar. Yağmurların, tozlaşmanın olduğu döneme kayması da başka bir sebep olarak ileri sürülüyor. Küresel ısınma da sebep olarak karşımıza çıkabiliyor." dedi.
Verimin yükseltilmesi için bugüne kadar 12 proje hazırlandığına dikkati çeken Koştu, "Yeni çalışmalar da devam ediyor. Henüz net bir sonuç yok ama umutluyuz. Çalışmalar sonucunda Kozak Yayla'mızın çam fıstığı tekrar eski günlere dönecektir. Çam fıstığı sorununa çözüm tüm dünyaya Bergama'dan yayılacaktır." diye konuştu.
- "Biz teşhis istiyoruz"
Yukarıbey Mahalle muhtarı Yusuf Doğan ise Kozak bölgesinde 17 mahalle olduğunu, bu mahallelerde yaklaşık 8 bin kişinin yaşadığını dile getirdi.
Çam fıstığındaki verim kaybından dolayı köyden kente göçün hızlandığına işaret eden Doğan, "Rize'nin çayı, Adana'nın pamuğu, Ordu'nun fındığı neyse bizim de çam fıstığımız o. Ancak son yıllarda çok ciddi bir verim kaybı oldu. Biz bu kadar beklemiyorduk. Sadece Kozak'ta 2 bin tona kadar iç fıstık üretimi vardı. Yaklaşık 100-150 tona düştük." vurgusu yaptı.
Ürünün 10 kata yakın gerilemesi sonucu fiyatın da hızla arttığını, elinde ürünü olanların kilogramını 400 liradan satabildiğini ifade eden Doğan, ürün olmaması nedeniyle eski ihracat pazarlarının da kaybedildiğini bildirdi.
Verim kaybıyla ilgili uzun zamandır çalışma yapıldığına değinen Doğan, şunları kaydetti:
"Son 4 aydır daha bir ciddiye alındı. Bakanımız, milletvekillerimiz, belediye başkanlarımız ilgililer. Biraz daha umutluyuz. Bizim tahminimiz bunun sadece bir nedeni olduğu yönünde değil. Biz artık teşhis bekliyoruz. Bu konuda şunu da açıkça söyleyelim parti gözetmeksizin herkes bu iş için çalışıyor."