ANKARA (AA) - BAHATTİN GÖNÜLTAŞ/GÖKHAN ERGÖÇÜN - Türkiye ile ABD'nin vize işlemlerini karşılıklı askıya almasının, iki ülkede eğitimden turizme birçok sektörü etkilemesi beklenirken, özellikle yurt dışında eğitim görmek isteyen Türk öğrenciler, rotalarını yaklaşık 800 milyon dolar eğitim harcaması yaptıkları ABD'den İngiltere'ye çevirdi.
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, her yıl yaklaşık 30 bin Türk öğrenci eğitim için ABD'yi tercih ederken, bu, ülkenin ekonomisine yaklaşık 800 milyon dolar katkı yapıyor. Türk üniversitelerinde ise 472 ABD vatandaşı eğitim görüyor, 364 ABD vatandaşı da öğretim üyesi olarak çalışıyor.
IEFT Yurt Dışı Eğitim Fuarları Genel Koordinatörü Deniz Akar, Türkiye'de yurt dışına gidecek öğrencilere yönelik eğitim fuarlarının genellikle ekim ayında yapıldığını, bu fuarlara ABD'den 35'e yakın kolej ve üniversitenin katılım sağladığını söyledi.
Akar, vize kriziyle bir belirsizlik oluştuğunu belirterek, "Kurumumuz bölgenin en büyük uluslararası eğitim fuarını düzenliyor. Bu fuara gelecek olanlar var. Biz, girişlerde bir sıkıntı olmaması için okullarımızla görüşüyoruz. Mevcut vizesi olanlar için bir sorun yok ama dil kursu ve work&travel programı için ABD'ye gidecek öğrencilerimiz için risk var." diye konuştu.
- "Kısa sürede netleşmesini bekliyoruz"
Türkiye'den yılda yaklaşık 30 bin kişinin eğitim için ABD'ye gittiğini anlatan Akar, "Bu öğrencilerin 10 bini dil okulları, 12 bini lisans, yüksek lisans ve doktora, 6 bini de work & travel için bu ülkeye gidiyor. Sorunun çözülmemesi bundan yaklaşık 800 milyon dolar gelir elde eden ABD'yi etkileyebilir. Biz kısa sürede netleşme bekliyoruz. Fuara ABD’den katılacak 30-35 okulun yarısı kapıda vize alacak olduğu için sorun yaşıyor. Fuara 10 günlük süreç kaldı." ifadelerini kullandı.
ATEC Eğitim Danışmanlık Kurucusu ve Yöneticisi Ali Ersoy da vize krizinin, Türkiye’den ABD'ye giden öğrencilerin etkilenmeyeceği bir döneme denk geldiğini söyledi. Ersoy, "Amerika’ya gidecek olan zaten gitti. Bu saatten sonra müracaat edecek olanlar ancak 2018 için başvurabilirler. Onun için de daha çok zaman var." dedi.
Yurt dışında eğitim için ABD'ye gitmeyi talep eden öğrencilerin, İngiltere’ye yönelmeye başladıklarını bildiren Ersoy, şunları kaydetti:
"Çünkü önlerinde bir belirsizlik var. Belki 1-2 hafta, belki de 1 ay sonra çözülecek ama insanların kafasında soru işaretleri oluştu. 'ABD yine aynısını yaparsa ben ne yapacağım?' diye. Dolayısıyla eğitim boyutunda düşünürsek karar çok tehlikeli. Ekim ve kasım ayları fuar dönemidir. Lisans öğrencilerinin üniversitelere başvuruları için tanıtımlar yapmak üzere özellikle ABD'den Türkiye’ye üniversite temsilcilieri gelir. Bu vize süreci, buradan oraya gidişi çok etkilemese de onları çok etkileyecek. ABD’deki Türk öğrenci sayısı çok yüksektir. Türkiye’den en fazla öğrenci Amerika’ya gidiyor. Arkasından İngiltere ve Kanada geliyor. ABD ciddi bir potansiyelini kaybediyor şu anda."
Institute of International Education (IIE) raporuna göre, 2015-2016 eğitim döneminde dünyanın değişik ülkelerinden 1 milyon 43 bin 839 öğrenci ABD'de kolej ve üniversitelere kayıt yaptırdı. Aynı dönemde yüksek öğrenim gören Türk öğrenci sayısı ise 10 bin 724 kişi oldu. ABD ekonomisine yabancı öğrenciler aynı dönemde yaklaşık 36 milyar dolar katkı yaptı.
- İki ülke arasındaki ticaret hacmi 17,5 milyar dolar
Vize krizinin eğitimin yanı sıra turizm gelirlerini de etkilemesi bekleniyor. ABD'den gelen turist sayısı geçen yıl 339 bin 934 bin olurken, bu yılın ilk sekiz ayında ise 242 bin 947 olarak kayıtlara geçti.
İki ülke arasındaki ticaret hacmi geçen yıl 17,5 milyar dolar olarak gerçekleşti. Türkiye'nin ABD'ye yaptığı ihracat tutarı bu yıl ocak-ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 33 artarak 4 milyar 318 milyon dolardan, 5 milyar 782 milyon dolara yükseldi. Söz konusu dönemde Türkiye'nin ABD'den yaptığı ithalat ise değişim göstermeyerek 7 milyar 950 milyon dolar oldu. Geçen yıl, ABD'nin Türkiye ihracatındaki payı yüzde 4,6 olurken, ithalattaki payı da yüzde 5,5'te kaldı.
AA