Ankara Üniversitesi Yaşlılık Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Emine Özmete, Türkiye İstatistik Kurumunca (TÜİK) yapılan Yaşam Memnuniyeti Araştırması'nı yaşlılara göre değerlendirerek, ''Yaşlılar için sağlık, mutluluk kaynağı olan en önemli değerdir. Sevgi, para, başarı ise daha az önem verilen değerler arasındadır'' dedi.
18-24 Mart Yaşlılara Saygı Haftası dolayısıyla AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Özmete, dünyanın ve Türkiye'nin gelecekte ekonomik ve sosyal alanda bir hayli etkili olacak demografik dönüşüm geçirdiğini belirterek, bu dönüşümün en önemli dinamiklerinin doğum oranlarının düşmesi, yaşam sürelerinin uzaması ve yaşlı nüfusunun artması olduğunu ifade etti.
Bundan yaklaşık 30-35 yıl sonra dünya nüfusunun 9,5 milyar olacağını ve bunun 2 milyarını 60 yaş ve üzerindeki bireylerin oluşturacağını belirten Özmete, ''Bugün Türkiye'de yaşlı nüfus oranı yüzde 7,7'dir. 65 yaş üzerinde ise yaklaşık 5 milyon 891 bin 694 kişi yaşamaktadır. 90 yaşın üzerinde ise yaklaşık 90 bin kişi bulunmaktadır'' dedi.
Bir ülkede yaşlı nüfusunun artması o ülkenin tıp, teknoloji ve sağlık alanlarında geliştiğinin göstergesi olduğunu vurgulayan Özmete, artan yaşlı nüfusun potansiyelini en iyi şeklide değerlendirebilen ülkelerin gelecekte diğer ülkeler ile rekabet açısından en avantajlı durumda olacağını belirtti.
-''Uzun ömür insanlığın en büyük başarısıdır''
Uzun ömrün insanlığın en büyük başarısı olduğunu ifade eden Özmete, ''Bu bir kutlamadır. Ancak uzun yaşamak değil, aktif, üretken ve sağlıklı yıllar geçirmek önemlidir. Bunun için yaşlılara sunulacak olanaklar evde ve kurumda bakım hizmetlerini geliştirmek; yaşlının yanı sıra yaşlıya bakan aile bireylerine de psiko-sosyal açıdan destek olmak önemli hale gelmektedir'' diye konuştu.
Dünyanın yaşlanmakta olduğunu, Amerika Nüfus Enstitüsü'nün 2050 yılına kadar asırlık yaşında olacak bireylerin sayısının 834 bine yükseleceğini tahmin ettiğini belirten Özmete, yaşlanan nüfusla çalışma yaşamında olan yaşlı bireylerin sayısının da artacağını söyledi.
-65 ve daha üst yaşın memnuniyet durumu
TÜİK tarafından yıllara göre yapılan Yaşam Memnuniyeti Araştırması'nın en son verilerini, 65 ve daha ileri yaştaki bireylerin yaşam memnuniyetlerine göre hesaplayan ve yorumlayan Özmete, ''Türkiye'de 65 ve daha büyük yaştaki bireylerin genel olarak yüzde 53,95'i mutlu, yüzde 6,32'si çok mutludur'' bilgisini paylaştı.
Yaşlıların yüzde 61,96 oranında mutluluklarının en önemli kaynağının aile bireyleri olduğunu, yüzde 85,13 oranında yaşlılar için sağlığın mutluluk kaynağı olan en önemli değer olduğunu belirten Özmete, sevgi, para, başarının yaşlılar için az önem verilen değerler arasında yer aldığını belirtti.
Özmete, ''Akrabalık ilişkilerinden yüzde 77.6'sı memnun. Yaşlılar akrabalık ilişkilerine göre, arkadaşlık ilişkilerinden daha fazla memnunlar. Yaşlıların evlilik yaşamından duydukları memnuniyet de yüksek'' dedi.
Yaşlıların kendi eğitim düzeylerinden yüzde 60,55 oranında memnun olduklarını belirten Özmete, aylık gelir düzeylerinden memnun olduklarını belirtenlerin oranının ise yarıdan az olduğunu söyledi.
Yaşlıların işlerinden memnun olma oranının yüzde 64,10, işten elde ettikleri kazançtan duyulan memnuniyetin yüzde 36,32 olduğu bilgisini paylaşan Özmete, yüzde 72,49 oranında yaşlıların emekli maaşlarının miktarını yeterli bulmadığını belirtti.
-''Yaşlılar sağlık hizmetlerinden memnun''
Araştırmada yaşlıların sağlık ve diğer hizmetlerden duydukları memnuniyetin de değerlendirildiğini ifade eden Özmete, buna göre çoğunluğun sağlık hizmetlerinden memnun olduğunun ortaya çıktığını söyledi.
Sağlık kuruluşlarında yapılan muayeneden yaşlıların yüzde 77,63'ünün memnun olduğunu, yaşlıların yüzde 80,71'inin doktorların, yüzde 82,61'inin hemşire veya hastabakıcıların hastalara davranışlarında sorun olmadığını söylediğini belirtti.
Sağlık hizmetlerinin kalitesinde genel olarak sorun olmadığını düşünen yaşlıların yüzde 81,03, ilaç fiyatlarında sorun olduğunu belirterek memnuniyetsiz olduklarını açıklayanların yüzde 31,99 oranında olduğunu ifade eden Özmete, şu bilgileri paylaştı:
''Yaşlıların büyük çoğunluğu (yüzde 97,47) yaşından dolayı toplumsal baskı hissetmemektedir. Yüzde 74,52'si umutlu olduklarını belirtmekte, 'bir yıl sonra daha iyi olacağını' söyleyenlerin oranı yüzde 17,92, aynı olacağını söyleyenlerin oranı yüzde 47,67, daha kötü olacağını düşünenlerin oranı ise yüzde 12,40'dır.
Türkiye’de yaşlıların mutlu ve umutlu oldukları, gelecekten beklentilerinin olduğu, en çok sağlık değerine önem verdikleri, tüm aile bireylerinin yanı sıra en çok çocukları ve torunları ile bir arada olmaktan mutlu oldukları, genel olarak sunulan sağlık hizmetlerinden memnun oldukları, ilaç, muayene ve tahlil ücretlerinden, sağlık personelinin sayısından çok memnun olmadıkları, aylık gelirlerini, emekli maaşlarını yeterli bulmadıkları görülmektedir.''