ANKARA (AA) - YEŞİM SERT KARAASLAN - Yurt dışında yapılan bilimsel araştırma, yaygın evre akciğer kanserinde, uygun radyoterapi cihazları kullanılarak yüksek-etkili doz uygulanması esasına dayanan "Stereotaktik Beden Radyoterapi"nin (SBRT), hastalarda yaşam süresini artırdığını ortaya koydu.
Çalışma ile sadece destek/standart tedaviyle 28 ay olan sağ kalım süresinin, yayılım odaklarına SBRT uygulanması durumunda, ortalama 41 aya yükseldiği belirlendi.
İstanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü Öğretim Üyesi ve Türk Radyasyon Onkolojisi Derneği Başkanı Prof. Dr. Esra Kaytan Sağlam, "Akciğer Kanseri Farkındalık Ayı" dolayısıyla AA muhabirine yaptığı açıklamada, kanser istatistiklerine göre sigara içme oranında düşmeler gözlense de hala erkeklerde görülen en sık ve en ölümcül kanser türünün, akciğer kanserleri olduğunu söyledi.
Akciğer kanserli hastaların, yaklaşık yüzde 25-30 oranının erken evrede başvurduğunu ifade eden Sağlam, bu hastaların genellikle lokal ileri ve metastatik durumdayken tanı aldığını belirtti.
Sağlam, tarama programlarının, erken evre tanı konulmasında önemli rol oynadığını vurgulayarak, "ABD kaynaklı ulusal akciğer tarama çalışmalarında, düşük doz Bilgisayarlı Tomografi (BT) ve akciğer grafisi ile 5 milimetre ve altındaki erken evre tümörlerinde normalden 10 kat daha fazla tanı konulabilmektedir. Erken evrede yakalanan akciğer tümörleri ile akciğer kanserinden ölüm oranları yüzde 20 azalabilmektedir." diye konuştu.
Türkiye'de akciğer kanserine ilişkin bir tarama programı bulunmadığını ifade eden Sağlam, en azından sigara içen riskli kişilerin, düzenli doktor kontrolünden geçmeleri ve gerektiğinde düşük doz BT yaptırmaları, geçmeyen öksürük, balgam, sebepsiz kilo kaybı, halsizlik gibi şikayetlerde hekime başvurmaları gerektiği uyarısında bulundu.
- "SBRT ile erken evre akciğer kanserleri ışınlamayla tedavi edilebiliyor"
Sağlam, erken evre akciğer kanserinin tedavisinde, en sık cerrahi yöntemin kullanıldığını dile getirerek radyasyon tedavilerinin gelişimi sayesinde SBRT ile bu konuda cerrahiye benzer kontrol oranları elde edilebildiğini anlattı.
SBRT'de, genel olarak uygun radyoterapi cihazları kullanılarak belli bir odağa, yüksek-etkili doz uygulandığını aktaran Sağlam, "Özellikle kalp-ana bronşlar gibi akciğerin ortasında olan yapılardan uzak tümörlerde etkinliği ortaya konulan SBRT ile hastalar 1-3 kez ışınlama ile tedavi edilebilmektedirler." diye konuştu.
Yöntemin başarı oranlarına ilişkin bilgi veren Sağlam, şunları kaydetti:
"Yurt dışında yapılan çalışmalarda 5 santimetre ve altındaki tümörlerde 3 kez ışınlamayla yüzde 97 tümör kontrolü sağlanmıştır. Beş yıllık sonuçların değerlendirilmesinde, hastaların yüzde 25'inde hastalık bölgesi ve ilgili lenf bölgelerinde yinelemeler görülmüş, ciddi yan etkiye rastlanmamıştır. Böylelikle tedavi şekli kılavuzlarda etkin ve güvenli bir tedavi olarak yerini almıştır."
Sağlam, söz konusu yönteme ilişkin Avrupa çalışmasında da erken evre tümörlerde yüzde 88 kontrol elde edildiğini söyledi.
Türk Radyasyon Onkolojisi Derneği Akciğer Çalışma Grubu'nun, Türkiye'den 12 merkezin verileriyle oluşan ortak çalışmasının, hem Dünya Akciğer Kanseri hem de Amerika Radyasyon Onkolojisi Derneği (ASTRO 2018) kongrelerinde sunulduğunu belirten Sağlam, "Çalışmanın sonucunda, cerrahi olamayacak 368 hastamızda uygulanan SBRT ile lokal kontrol oranı yüzde 93 ve 3 yıllık sağ kalım oranı yüzde 65 bulundu. 2009-2017 yıllarındaki çalışmamızda, yurdumuzda da tedavinin başarıyla uygulandığı ve diğer ülke sonuçlarıyla benzer olduğu gösterildi." dedi.
Prof. Dr. Sağlam, SBRT yönteminin, özellikle genel durumu, yaşı, diğer hastalıkları sebebiyle ameliyat olamayacak hastalar için önemli bir tedavi seçeneği olduğunu vurgulayarak, "Hatta, Japonların cerrahi yapılabilecek hastalardaki uygulamalarından sonra bu grup için de önerilmektedir. ASTRO 2018'de sunulan Japon Klinik Onkoloji Grup çalışmasının sonuçlarda Evre I, ameliyata uygun olan ve olmayan hastaların SBRT ile tedavisi sonucu 3 yıllık sağ kalım oranı yüzde 76,5 olarak bildirildi ve standart tedavi olarak kabul gördü." bilgisini paylaştı.
Sağlam, Stereotaktik Beden Radyoterapi'nin oldukça az yan etki görülen bir tedavi şekli olduğuna dikkati çekerek, şunları söyledi:
"Yaygın evre (metastatik) hastalık olan akciğer kanserli hastalarda, standart tedaviler sonrasında metastaz odaklarına SBRT uygulanmasının, hastalarda hayatta kalış süresini arttırdığı ortaya kondu.
Ekim sonunda açıklanan, Teksas Üniversitesi, MD Anderson Kanser Merkezi ve Kolorado Üniversitesinin yaptığı çok merkezli ortak çalışma sonuçlarında, sadece destek/standart tedavi ile 28 ay olan sağ kalım süresi, yayılım odaklarına SBRT uygulanmasıyla ortalama 41 aya yükseldi. Bu yaygın evre akciğer kanserli hastalarda da önemli bir umut ışığı oldu."
- "Hastalıksız geçen süre uzadı"
Prof. Dr. Sağlam, akciğer kanserinin genellikle 3. evrede tanı aldığını ve bunun da tedavi başarısını düşürdüğünü dile getirerek, son dönemlerde standart kemoterapi ve radyoterapinin birlikte uygulanmasına ek olarak vücudun bağışıklık sisteminin uyarılarak kanser hücrelerinin yok edilmesi esasına dayanan immünoterapinin de tedaviye önemli katkı sağladığını kaydetti.
İmmunoterapi sonrası uygulan radyokemoterapi ile hastalık kontrolü ve hastalıksız geçen sürenin ciddi oranlarda uzadığını vurgulayan Sağlam, "Devam eden yeni çalışmalarla immunoterapinin standart tedavilerle beraber kulanım şekilleri belirginleştikçe bu grup hastalara da fayda giderek artacak." dedi.