Pandemi sürecinin beraberinde getirdiği stres ve endişe fibromiyalji ağrılarını da tetiklemeye başladı. Vücut geneline yaygın ağrı, uykudan yorgun uyanma gibi belirtileriniz varsa siz de fibromiyalji hastası olabilirsiniz. Peki fibromiyalji nedir, kimlerde görülür?
Fibromiyalji belirtileri nelerdir? Tüm bu soruların yanıtlarını Medıcana Internatıonal Ankara Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon ve Algoloji (ağrı) Uzmanı Prof. Dr. F. Figen Ayhan anlattı.
Fibromiyaljinin kronik bir kas iskelet sistemi hastalığı olduğunu belirten Prof. Dr. Ayhan, "Fibromiyalji, vücut geneline yayılmış hassas bölge olarak adlandırılan bölgelerde ağrı hissedilmesi ile karakterize bir hastalık. Bu hassas bölgeler neden ağrıdığı henüz tam olarak aydınlatılabilmiş değil. Ancak yapılan çalışmalar, hassas bölgelerdeki çeşitli uyaranların beyin ve omurilik tarafından ağrı olarak algılandığını ortaya çıkardı. Dolayısıyla aslında hassas ağrıya neden olabilecek herhangi bir durum yokken kişi de ağrı bölge hissi oluşuyor" açıklamasında bulundu.
"FİBROMİYALJİ KADINLARDA ERKEKLERE ORANLA DAHA SIK GÖRÜLÜYOR"
Fibromiyaljinin kadınlarda erkeklere oranla daha sık görüldüğüne dikkat çeken Prof. Dr. Ayhan, "Fibromiyalji, bazı hastalıklarla birliktelik gösterebiliyor. Örneğin Huzursuz Bağırsak Sendromu, migren, depresyon, anksiyete gibi rahatsızlıkları olan kişilerde fibromiyalji görülme riski de artıyor" ifadelerini kullandı.
Fibromiyalji belirtilerinin ilk başta stresli bir olayı takiben ortaya çıktığını söyleyen Prof. Dr. Ayhan, "Fibromiyalji hastalarında ilk belirtiler genellikle travma, ameliyat, enfeksiyon veya psikolojik stres sonucu başlıyor. Daha sonra belirtiler tetikleyici bir duruma gerek duymadan ilerleyebiliyor. Fibromiyaljinin temel belirtisi hassas bölgelerde ağrı olsa da hastalarda yorgunluk, uyku bozuklukları, bilişsel işlevlerde sorun yaşama gibi belirtiler de görülüyor" değerlendirmesinde bulundu.
Fibromiyaljide görülen belirtiler ile ilgili Prof. Dr. Ayhan, "Hastalar ağrı nedeniyle gece uykusundan uyanıyor ve uykusu bölünüyor. Dolayısıyla hastalar uzun süre uyusa dahi kaliteli bir uyku uyuyamadığından yorgun uyanıyor. Fibromiyalji hastaları gün içerisinde işlerini yaparken odaklanma ve dikkat ile ilgili de sıkıntılar yaşıyor. Bazı fibromiyalji hastalarında bellek sorunları da ortaya çıkabiliyor, hastalar unutkanlık ile problemi ile karşılaşabiliyor" ifadelerini kullandı.
FİBROMİYALJİNİN TANI VE TEDAVİSİ
Fibromiyalji tanısının hastanın belirtileri referans alınarak konulduğunu söyleyen Prof. Dr. Ayhan, şunları söyledi:
"Eskiden tanı koymak için fibromiyaljinin 18 hassas noktasını tek tek değerlendiren kriterler kullanılıyordu. Ancak günümüzde ağrıyı nokta değil bölge olarak inceliyoruz. Hastanın sağ ve sol alt üst uzuvları ve gövde olmak üzere toplam 9 bölgeden 6'sında ağrı varsa fibromiyalji tanısı koyabiliyoruz. Tabii fibromiyalji için bu ağrının kronik ve en az 3 aydır devam ediyor olması gerekiyor. Bu kriterleri karşılayan hastalara, ağrıya neden olabilecek başka bir neden bulamazsak, fibromiyalji tanısı koyuyoruz."
Fibromiyalji tedavisinin hastalığı ortadan kaldırmadığını, sadece belirtileri hafiflettiğine dikkat çeken Prof. Dr. Ayhan, "Fibromiyalji tedavisi temel olarak hastanın ağrılarını azaltmak, uykusunu daha iyi hale getirmek için veriliyor. Tek bir tedavi yöntemi hastanın tüm belirtilerine çözüm üretmiyor. Bu nedenle biz hastanın daha başarılı bir sonuç için ilaç tedavisiyle fizyoterapiyi birlikte götürmesini istiyoruz. Eğer siz de fibromyalji, kronik pelvik ağrı, başağrısı ve migren, kronik bel ağrısı, ağrılı mesane, huzursuz bağırsak sendromu, çoklu kimyasal hassasiyeti, myofasyal ağrı sendromu, adet sancıları, huzursuz bacak sendromu ve ağrılı çene eklemi gibi bir problem yaşıyorsanız tanı ve tedavi için bir FTR ve algoloji uzmanına başvurmanız yaşam kalitenizi iyileştirecektir" ifadelerine yer verdi.
Tedavide kullanılan yöntemlerle ilgili bilgiler de veren Prof. Dr. F. Figen Ayhan, "Fibromiyalji için ilaç tedavisi olarak ağrı kesici, antidepresan ve antiepileptik ilaçları verebiliyoruz. İlaç tedavisinin yanı sıra hastayı fizik tedaviye de gönderiyoruz. Buradaki aerobik ve germe egzersizleri hastanın kas iskelet sisteminin güçlenmesine yardımcı oluyor. Ergoterapi de hastanın günlük yaşamında fibromiyalji şikayetlerini artırabilecek durumların düzenlenmesi konusunda katkı sunuyor. Hastanın fibromiyalji ile başa çıkmasında bilişsel davranışsal terapi ve psikolojik danışmanlık da önemli yer tutuyor" diyerek sözlerini noktaladı.