ANKARA (AA) - ZEYNEP AKYIL - Dünyada her yıl yaklaşık 450 milyon insanda görülen zatürrenin, 5 yaş altı çocuklarda en fazla ölüme neden olan hastalık türü olduğu belirtildi.
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Levent Akın, ''Dünya Zatürre Günü'' nedeniyle yaptığı açıklamada, akciğer dokusunun iltihaplanması olan zatürrenin çoğunlukla bakteri, virüs ve mantar gibi mini canlıların akciğerde meydana getirdiği bir enfeksiyon olmakla birlikte nadiren toz, parazit, kimyasal maddeler ve gıda artıklarının akciğerlere kaçması nedeniyle de oluşabildiğini söyledi.
Zatürrede, akciğerdeki küçük hava keseciklerinin iltihap nedeniyle sıvıyla dolduğunu ve solunan temiz havanın hava keseciklerinden kana geçmesinin zorlaştığını anlatan Akın, bu durumun hastalarda öksürük, ateş, üşüme-titreme ve solunum problemleri gibi hastalık belirtilerinin ortaya çıkmasına neden olduğunu kaydetti.
Zatürrenin dünya genelinde diğer hastalıklara göre daha çok ölüme neden olduğuna dikkati çeken Akın, şunları kaydetti:
''Zatürre dünyada yaklaşık her yıl 450 milyon insanda görülen yaygın bir hastalıktır. Zatürre 5 yaş altı çocuklarda en fazla ölüme neden olan bir enfeksiyon hastalığıdır. Tek başına zatürre dünyada 5 yaş altı çocuklarda, AIDS, sıtma ve verem hastalıklarına bağlı ölümlerin toplamından daha fazla ölüme neden olmaktadır. 2012 yılında dünyada 1.1 milyon 5 yaş altı çocuk zatürreden dolayı hayatını kaybetmiştir ve bu çocukların büyük bir kısmı iki yaşına dahi ulaşamadan kaybedilmiştir. Ölümlerin ne yazık ki yüzde 99'u sağlık hizmetlerine ve tedaviye ulaşımın yetersiz olduğu gelişmekte olan ülkelerde gerçekleşmiştir.''
-2 yaş altı ve 65 yaş üstünde ciddi seyrediyor
Zatürre ve belirtilerinin kişilerin sağlık durumuna ve yaşına göre değişkenlik gösterdiğini belirten Akın, hastalığın bazen hafif belirtilerle kendini gösterirken bazen de hayatı tehdit eden ciddi sakatlıklara ve ölümlere neden olduğunu ifade etti.
Zatürreli hastalarda sıklıkla öksürük (balgamlı veya kuru), halsizlik, ateş, nefes darlığı ve solunum sayısı artışı görüldüğüne işaret eden Akın, hiç kimsenin zatürreye karşı bağışık olmadığını söyledi.
Bu hastalığın 2 yaş altı bebek ve küçük çocuklarda, 65 yaş ve üzeri kişilerde (yaşlılarda) ciddi seyredebildiğini bildiren Akın, hastalığın aynı zamanda astım, kronik bronşit gibi akciğer hastalığı ve kalp hastalığı gibi kronik hastalığı olan, organ nakli olanlar, kemoterapi alanlar, uzun dönem steroid kullananlar, HIV/AIDS gibi bağışıklık sistemi zayıf olanlar ve sigara içen ve aşırı alkollü içecek tüketen kişiler arasında daha sık ve tehlikeli seyrettiğini kaydetti.
-DSÖ'den 5 önlem
Belirtileri olan kişilerin muhakkak doktora başvurarak, tedavi olması gerektiğini belirten Akın, zatürreye birçok faktörün neden olduğunu, bu nedenle sadece tek bir hastalığın önlenmesi, tedavisi ve kontrolünde etkili olmadığını ifade etti.
Dünya Sağlık Örgütü'nün uygulanması basit ancak uygulandığı takdirde hastalığın olumsuz sağlık sonuçlarını azaltacak beş etkili önleme dikkati çektiğini anlatan Akın, bu önlemleri şöyle sıraladı:
''Bebekler ilk 6 ay sadece anne sütü, iki yaşına kadar da anne sütüyle birlikte besleyici katı gıdalarla beslenmeli. Çocuklar boğmaca, kızamık, hemofilus influenza tip b ve pnömokok aşılarıyla aşılanmalıdır. Güvenli içme suyu, sanitasyon ve el yıkama imkanları sağlanmalıdır. Kapalı alan hava kirliliğinin azaltılmalıdır.''