Önce koronavirüs salgını nedeniyle evde kalma, sonra uzaktan eğitim derken çocukların teknolojik aletler ve internette geçirdiği süre hızla arttı.

13 yaşından önce sakıncalı

Ardından yaz tatiliyle beraber çocukların ve ergenlerin sosyal medya kullanımları da arttı. 13 yaşından önce sosyal medya hesabı açılmasının sakıncalı olduğunu belirten uzmanlar, sosyal medya kullanımında bilgilendirmenin ve çocuğa rol model olmanın önemine dikkat çekiyor. Uzmanlara göre, çocuklar 3 yaşından önce ekranlı cihazlarla tanıştırılmamalı, 12 yaşından önce de cep telefonu alınmamalı.

Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Çocuk Ergen Psikiyatri Uzmanı Neriman Kilit, çocuk ve ergenlerde sosyal medya kullanımı ve ailelerin dikkat etmesi gerekenler konusunda değerlendirmelerde bulundu.

3 yaşından önce ekranlı cihazlarla tanıştırılmamalı

Günümüzde çocukların, teknolojinin çok yoğun kullanıldığı bir dünyanın içerisine doğduğunu belirten Neriman Kilit, “Doğumundan itibaren gerek çocuğu oyalamak, gerek yemek yedirmek, gerek sakinleştirmek için ebeveynlerimiz teknolojiyi kullanabiliyor. Ancak hem güvenli bağlanmanın oluşması hem de çocukta dil ve iletişim yeteneklerinin sağlıklı bir şekilde gelişebilmesi için 3 yaşından önce çocukların ekranlı cihazlarla tanıştırılması uygun değildir.” uyarısında bulundu.

Yaş dönemlerine göre kullanım süresi ne kadar olmalı?

Ayrıca ekranlı cihazlarla erken karşılaşmanın çok önemli etkileri olduğunu vurgulayan Neriman Kilit, yaş dönemlerine göre ekran kullanım sürelerinin sınırlandırılması gerektiğini belirterek şunları söyledi: “Bu çocuklarda çok erken yaşta ekran bağımlılığı ve açlık tokluk hissi gelişimi, sağlıklı tuvalet eğitimi ve ekran olmadan kendi kendini sakinleştirme yetisi gelişimini olumsuz etkileyebilmektedir. 3 yaşından sonra okul öncesi yaş grubu için önermiş olduğumuz günlük bireysel teknoloji kullanımı 30 dakika, ilk öğretim yaşında ilk 4 yıl 45 dakika, ikinci 4 yılda 1 saat, lise çağlarından sonra ise 2 saattir. Yani yetişkinlik çağlarında da önerimiz 2 saatle sınırlanmasıdır.”

12 yaşından önce cep telefonu alınmamalı

Bu süreçte ergenlik öncesi yani 12-13 yaşları öncesinde çocuklara bireysel cep telefonu alınmasını tavsiye etmediklerini belirten Neriman Kilit, “İnternet kullanımının bu yaşlara kadar ev içinde herkesin kullanabileceği ve çocuk kilidi olan bir bilgisayardan ebeveyn denetiminde olmasından ve sosyal medya’nın bireysel kullanımına ve hesap açılmasına izin verilmemesini önermekteyiz.” diye konuştu.

Sosyal medyanın, çift taraflı ve eş zamanlı olmak kaydı ile bilgilerin paylaşıldığı, diğer insanlarla iletişime geçildiği ve diyalogların kurulduğu, zaman ve mekân sınırlamasının olmadığı, internet sunucularından hizmet alan bir medya alanı olduğunu ifade eden Neriman Kilit, bu özelliklerinden ötürü giderek daha sık kullanıldığını söyledi. Neriman Kilit, “Özellikle ergenlikle birlikte çocuklarımız hem arkadaşlarıyla haberleşmek hem de gelişen dünyadaki değişikliklerden haberdar olmak ve ilgi alanı olan konularda paylaşımlarda bulunabilmek için sosyal medyayı yoğun bir şekilde kullanmayı talep etmektedir.” diye konuştu.

13 yaşından önce sosyal medya kullanımına izin verilmemeli

Çocukların oyun oynayacağı alanların yok olması, ebeveynlerin çalışma hayatından fırsat bulamayıp aile içi paylaşımlarının azalmasına kadar diğer birçok sebeple çocukların sosyal medya kullanımına yöneldiğini kaydeden Neriman Kilit, “Genellikle çocuklar tarafından kullanılan sosyal medya ağları olarak, facebook, instagram, twitter şeklinde sıralanabilir. Uygulamalarda her ne kadar hesap oluşturma yaşı 13 olsa da sistem tarafından denetleme mekanizması bulunmadığı için burada görev ebeveynlere düşmektedir.”dedi.

Çocuğun sosyal medya kullanımına 13 yaşından sonra izin verilmesi tavsiyesinde bulunan Neriman Kilit, çocukların sosyal medya kullanımında kurallar koyarken öncelikle çocuğun bireysel özelliklerinin ön planda tutulması gerektiğini söyledi.

Psikiyatrik sorunlar varsa sosyal medya kullanımı ertelenebilir

Psikiyatri Uzmanı Neriman Kilit, çocuğun karar verme yetisini etkileyen DEHB, yıkıcı davranım bozukluğu, dürtü kontrol bozukluğu veya duygudurum bozukluğu gibi psikiyatrik bir bozukluğu olması halinde ergenlik sonuna veya çocuğun psikiyatrik bozukluğunun belirli bir düzene girene kadar sosyal medya kullanımının ertelelenmesinin bile söz konusu olabileceğini kaydetti.

Ebeveynler bu tavsiyelere kulak verin

Ergenlik yaşındaki bireylerin hormanal ve bilişsel hızlı gelişimlerinden ötürü doğru karar verme yetilerinin sınırlı ve yavaş yavaş gelişim sürecinde olduğunu kaydeden Neriman Kilit, ebeveynlere tavsiyelerini şöyle sıraladı:

Başlangıçta ebeveynlerle ortak hesap açılması önerilebilir.

Çocuğa yabancılarla konuşmaması, olası durumlarda yaşanabilecek istismara varabilecek kötü sonuçlar hakkında bilgi verilmelidir.

Günlük kullanım süresi konusunda günde 2 saati geçmeyerek şekilde ebeveynin rol model olması gerekir.

Kullanım süresi haricinde kişinin sosyal hayattan arkadaşlarıyla yüz yüze zaman geçirmesinin vereceği hazzın sosyal medyayla yakalanamayacağı anlatılmalıdır.

İnternetin olumsuz bir şekilde kullanılmasının birey üzerinde, depresyon, yalnızlık, sosyal çevresiyle kurduğu bağların zayıflaması gibi problemleri ortaya çıkarabileceği anlatılmalıdır.

Çocuğun spor ve sanata yönlendirilmesi teşvik edilmelidir.

Ayrıca bireylerin gündelik hayatında önemli bir yer kaplayan, planlarını sosyal medya hesaplarına göre yaparak uygulayan, sosyalleşmeyi ve kültürel faaliyetlerini internet üzerinden gerçekleştiren bireylerin “sosyal medya bağımlısı” haline gelebileceği ve her yaşta kişinin kendini bundan koruması gerektiği anlatılmalıdır.