İSTANBUL (AA) - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), mart ayında enflasyondaki düşüşte işlenmemiş gıda fiyatları belirleyici olduğunu belirterek, "Döviz kurlarının yıllık enflasyon üzerindeki birikimli etkileri azalmaya devam etmektedir" ifadesi kullanıldı.

TCMB, "Mart Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu"nu yayımladı.

Raporda, mart ayında tüketici fiyatlarının yüzde 0,04 düşüş kaydettiği ve yıllık enflasyonun 1,32 puan azalarak yüzde 7,46 olduğu anımsatıldı.

Mart ayı Para Politikası Kurulu (PPK) toplantı özetinde de ifade edildiği gibi, yıllık enflasyondaki bu düşüşte işlenmemiş gıda fiyatları belirleyici olduğu aktarılan raporda, "Döviz kurlarının yıllık enflasyon üzerindeki birikimli etkileri azalmaya devam etmektedir. Bu doğrultuda çekirdek göstergelerin yıllık enflasyonu bir miktar düşüş kaydetmiş, ana eğilimlerindeki iyileşme ise devam etmiştir." ifadelerine yer verildi.

Raporda, bu dönemde Özel Kapsamlı TÜFE Göstergesi (ÖKTG-H) ve (ÖKTG-I) endekslerinin yıllık değişim oranları sırası ile 0,17 ve 0,21 puan azalarak yüzde 9,32 ve 9,51 olduğu hatırlatıldı.

Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, mart ayında gıda grubunun katkısının 1,04 puan gerilemesinin dikkati çekici olduğu belirtilen raporda, şu değerlendirmeler yapıldı:

"Bu dönemde temel mal, hizmet ve enerji gruplarının katkılarında ise bir önceki aya göre yaklaşık 0,10 puan gerileme gözlenmiştir. Mevsimsellikten arındırılmış verilerle enflasyonun üç aylık ortalamalara göre ana eğilimi incelendiğinde, çekirdek enflasyon göstergelerindeki iyileşmenin devam ettiği gözlenmiştir. Hizmet grubu ana eğilimindeki yüksek seyir devam ederken yakın dönemde istikrarlı seyreden Türk lirasına ve zayıflayan birikimli döviz kuru etkilerine bağlı olarak temel mal grubu eğilimi azalışını sürdürmüştür.

Mart ayında hizmet fiyatları yüzde 0,38 artmış ve grup yıllık enflasyonu 0,20 puan düşüşle yüzde 8,86 olmuştur. Bu dönemde yıllık enflasyon, diğer hizmetler ve lokanta-otel gruplarında gerilerken diğer alt gruplarda yükselmiştir. Fiyat gelişmeleri aylık bazda incelendiğinde ise alt gruplar genelinde yılın ilk iki ayına kıyasla daha ılımlı artışlar gözlenmiştir. Nitekim başta kırmızı et olmak üzere gıda fiyatlarında son iki aydır gözlenen düşüşler lokanta otel fiyatlarındaki artışları sınırlamıştır. Ulaştırma ile diğer hizmetler altında sınıflandırılan sağlık, bakım-onarım, eğlence-kültür kalemlerinde fiyat artış hızının yavaşladığı gözlenmiştir. Özetle, hizmet yıllık enflasyonu yüksek seviyesini korurken grup genelinde enflasyon görünümü geçtiğimiz iki aya kıyasla daha ılımlı seyretmiştir."

- "Kırmızı et fiyatları şubat ayının ardından mart döneminde de geriledi"

Raporda, temel mal grubu yıllık enflasyonunun mart ayında 0,24 puan azalarak yüzde 10,13 olduğu, bu dönemde yıllık enflasyonun tüm alt gruplarda gerilerken, giyim grubundaki yavaşlamanın daha belirgin olduğu kaydedildi.

Giyim grubu yıllık enflasyonunun son aylarda gözlenen yükselişin ardından mart ayında yüzde 9,01 seviyesine gerilediği bildirilen raporda, dayanıklı mal grubunda aylık fiyat artışlarının, mobilya ve beyaz eşya grubunda dikkati çekerken, diğer alt gruplarda ılımlı seyrettiği ifade edildi.

Raporda, giyim ve dayanıklı dışı temel mal enflasyonunda ise sınırlı bir miktar gerilese de yüksek seviyesini koruduğu belirtildi.

Enerji fiyatlarının mart ayında yüzde 0,60 arttığı, bu gelişmede, uluslararası petrol fiyatlarına bağlı olarak yüzde 2,28 artan akaryakıt fiyatlarının belirleyici olduğu vurgulanan raporda, şu ifadelere yer verildi:

"Tüp gaz fiyatları ise yavaşlayarak da olsa düşüşünü sürdürmüştür. Bu gelişmeler sonucunda, yıllık enerji enflasyonu baz etkisiyle yaklaşık 1 puan gerileyerek yüzde 1,83’e düşmüştür. Gıda ve alkolsüz içecekler grubu yıllık enflasyonu işlenmemiş gıda fiyatlarındaki görünüme bağlı olarak son iki ayda belirgin bir yavaşlama kaydetmiştir. Mart ayı itibarıyla bu grupta yıllık enflasyon 4,25 puan azalışla yüzde 4,58’e gerilemiştir. Bu gelişmede başta sebze fiyatları olmak üzere taze meyve-sebze fiyat gelişmeleri belirleyici olmuştur. Buna ek olarak, kırmızı et fiyatları şubat ayının ardından bu dönemde de gerilemiştir. Cari dönemdeki olumlu gelişmelere ek olarak yüksek bazın da etkisiyle işlenmemiş gıda grubunda yıllık enflasyon 8,67 puan azalarak yüzde 0,22 oranına gerilemiştir.

Diğer taraftan, işlenmiş gıda grubunda yıllık enflasyon sınırlı bir artışla yüzde 8,86’ya yükselmiştir. Bu gelişmede ekmek ve tahıl grubu fiyat gelişmeleri etkili olurken bir diğer öne çıkan alt kalem alkolsüz içecekler grubu olmuştur. Bu dönemde, gıda enflasyonundaki belirgin yavaşlama neticesinde gıda ve yemek hizmetleri grubunun yıllık enflasyonu yüzde 6,31’e, gıda ve yemek hizmetleri hariç tüketici enflasyonu ise (0,31 puan azalışla) yüzde 8,02’ye gerilemiştir."

- "Tüketici fiyatları üzerinde üretici fiyatları kaynaklı maliyet yönlü baskılar zayıf"

Yurt içi üretici fiyatlarının mart ayında yüzde 0,40 arttığı ve yıllık enflasyonun baz etkisiyle 0,67 puan azalarak yüzde 3,80'e gerilediği anımsatılan raporda, aylık artışta, uluslararası emtia fiyatlarındaki yükselişin belirleyici olduğu, Türk lirasının son dönemdeki istikrarlı seyrinin bu etkiyi sınırlandırdığı belirtildi.

Raporda, petrol ve ana metal hariç imalat sanayisinde aylık fiyat artışının yüzde 0,19 ile sınırlı kaldığı kaydedildi.

Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, mart ayında fiyatların ara malı ve dayanıksız tüketim mallarında artarken, dayanıklı tüketim ve sermaye mallarında yatay seyrettiği bilgisi verilen raporda, "Ara malı imalatı fiyatlarındaki artışta (yüzde 0,51) demir-çelik ürün fiyatları belirleyici olmuştur. Dayanıksız tüketim mallarında ise et ve et ürünleri öne çıkmıştır. Öte yandan, mücevherat dışı dayanıklı tüketim ve sermaye malları genelinde ılımlı fiyat değişimleri gözlenmiştir. Sonuç olarak mart ayında, tüketici fiyatları üzerinde üretici fiyatları kaynaklı maliyet yönlü baskılar zayıf seyretmiştir." değerlendirmesi yapıldı.

AA