İSTANBUL (AA) - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), fiyatı yönetilen-yönlendirilen bazı ürünlerde ocak ayı başında yapılan ayarlamaların toplam etkisinin öngörüldüğü gibi 0,7 puan olduğunu bildirdi.

TCMB, "Ocak Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu"nu yayımladı.

Raporda, ocak ayında tüketici fiyatlarının yüzde 1,82 arttığı ve yıllık enflasyonun 0,77 puan yükselerek yüzde 9,58 olduğu anımsatıldı. Bu dönemde gıda fiyatları temelde işlenmemiş gıdaya bağlı olarak yüksek bir artış kaydettiği belirtildi.

Fiyatı yönetilen-yönlendirilen bazı ürünlerde ocak ayı başında yapılan ayarlamaların toplam etkisinin öngörüldüğü gibi 0,7 puan olduğu ifade edilen raporda, şu değerlendirmeler yapıldı:

"Bu dönemde Özel Kapsamlı TÜFE Göstergesi (ÖKTG-H) ve (ÖKTG-I) endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 0,10 ve 0,12 puan artarak yüzde 9,37 ve 9,63'e yükselmiştir. Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, ocak ayında alkollü içecekler, tütün, gıda ve enerji gruplarının katkılarının sırasıyla 0,31, 0,22 ve 0,21 puan arttığı gözlenmiştir. Bu dönemde temel mal grubunun katkısı 0,08 puan gerilerken hizmet grubunun katkısı 0,10 puan artmıştır. Zincirleme endeks çerçevesinde her yıl başında endekse dahil edilen ürünler ve bu ürünlerin göreli payları güncellenmektedir.

2016 yılında gıda ve alkolsüz içecekler grubunun endeks içindeki payı azalırken hizmet grubunun payı artmıştır. Mevsimsellikten arındırılmış verilerle enflasyonun üç aylık ortalamalara göre ana eğilimi incelendiğinde, çekirdek enflasyon göstergelerindeki iyileşmenin devam ettiği gözlenmiştir. Bu dönemde, Türk lirasındaki birikimli değer kaybı etkilerinin hafiflemesine bağlı olarak temel mal grubu eğilimi belirgin olarak gerilerken hizmet grubu ana eğilimi sınırlı miktarda yükseliş kaydetmiştir."

Raporda, ocak ayında hizmet fiyatlarının yüzde 1,34 arttığı ve grup yıllık enflasyonunun 0,31 puan yükselişle yüzde 9,16 olduğu hatırlatılarak, bu dönemde yıllık enflasyonun, haberleşme hizmetlerinde baz etkisiyle gerilerken diğer alt gruplarda yükseldiği bildirildi.

Aylık fiyat gelişmelerine bakıldığında, yüksek oranlı fiyat artışlarının hizmet alt kalemleri geneline yayıldığı ifade edilen raporda, diğer hizmetler grubunda fiyat artışlarının özellikle emek yoğun hizmetler (bakım-onarım, ev hizmetleri vb.), sigortacılık ve resmi hizmetlere ilişkin kalemler ile şoför kurs ücretlerinde gerçekleştiği bilgisi verildi.

Raporda, lokanta-otel grubunda ise 2015 yılının son çeyreğinde yavaşlayan fiyat artışlarının ocak ayında tekrar hızlandığı vurgulanarak, "Sonuç olarak, hizmet grubu fiyatlarında süregelen gıda ve döviz kuru
kaynaklı maliyet etkilerinin olumsuz yansımaları gözlenmeye devam etmiştir" ifadesine yer verildi.

- "Ekmek fiyatları son iki ayda yüzde 3,77 arttı"

Raporda, temel mal grubu yıllık enflasyonunun ocak ayında 0,12 puanlık azalışla yüzde 10,10'a gerilediği ve bu dönemde, yıllık enflasyonun giyim grubunda yükselirken, dayanıklı tüketim malları grubunda
gerilediği belirtildi.

Dayanıklı mal grubunda tüm alt gruplarda yüksek aylık fiyat artışlarının gözlendiği, özellikle mobilyadaki yüzde 4,13 artışın dikkati çekici olduğu aktarılan raporda, "Giyim ve dayanıklı dışı temel mal fiyatlarında döviz kurunun gecikmeli etkileri yavaşlayarak sürmüştür. Giyim fiyatları ise bu dönemde mevsim ortalamalarının bir miktar altında gerilemiştir" değerlendirmesi yapıldı.

Raporda, enerji fiyatlarının ocak ayında yüzde 0,81 arttığı, bu gelişmede, elektrik fiyatlarında gözlenen yüzde 5,48 yükselişin belirleyici olduğu kaydedildi.

Uluslararası petrol fiyatlarındaki gerilemeyle akaryakıt fiyatları yüzde 2,74 düştüğü ifade edilen raporda, şunlar aktarıldı:

"Bu gelişmeler sonucunda yıllık enerji enflasyonu yaklaşık 1,7 puan artışla yüzde 4,61’e yükselmiştir. Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon 0,82 puanlık artışla yüzde 11,69’a yükselmiştir. Mevsimsel etkilerden arındırılmış işlenmemiş gıda fiyatları ocak ayında taze meyve ve sebze kaynaklı olarak belirgin bir artış kaydetmiştir. Bu dönemde taze meyve ve sebze grubunda yıllık fiyat artış oranı yüzde 20 seviyesine ulaşmıştır. Kırmızı et fiyatları son iki aydaki sınırlı gerilemenin ardından ocak ayında tekrar yükselmiştir. Bakliyat fiyatlarındaki artışlar hızlanarak devam etmiştir. Bu gelişmeler neticesinde işlenmemiş gıda yıllık enflasyonu 1,5 puan artarak yüzde 15,33'e yükselmiştir. 2015 yılı genelinde yavaşlama eğilimi gözlenen işlenmiş gıda fiyatları yıllık enflasyonunda ise son iki ayda ekmek-tahıl grubu öncülüğünde yukarı yönlü bir seyir kaydedilmiştir. Özellikle ekmek fiyatları son iki ayda yüzde 3,77 artmıştır.

Diğer taraftan ocak ayında katı-sıvı yağ grubunda aylık fiyat artışları yavaşlamıştır. Sonuç olarak, işlenmiş gıda grubu yıllık enflasyonu ocak ayında sınırlı bir artışla yüzde 8,41 yükselmiştir.Bu dönemde, gıda ve yemek hizmetleri grubunun yıllık enflasyonu yüzde 12,17’ye, gıda ve yemek hizmetleri hariç tüketici enflasyonu ise yüzde 8,45’e yükselmiştir."

- "Ocak, döviz kuru gelişmelerinin etkisinin uluslararası petrol fiyatlarındaki düşüşle sınırlandığı dönem oldu"

Raporda, yurt içi üretici fiyatların ocak ayında yüzde 0,55 arttığı, yıllık enflasyonun ise 0,23 puan yükselerek yüzde 5,94 olduğu hatırlatıldı.

Bu gelişmede Türk lirasındaki değer kaybının belirleyici olduğu, başta petrol olmak üzere uluslararası emtia fiyatlarındaki düşüşün üretici fiyatlarındaki artışı sınırladığı kaydedilen raporda, şu değerlendirmeler yapıldı:

"Yıllık enflasyon imalat sanayisinde yüzde 6,77’ye, petrol ve ana metal hariç imalat sanayisinde ise yüzde 8,68’e yükselmiştir.Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, ocak ayında dayanıklı tüketim ve sermaye
mallarında belirgin olmak üzere (sırasıyla yüzde 3,21 ve 1,65) tüm alt gruplarda fiyat artışları gözlenmiştir. Dayanıklı tüketim malları fiyat artışında, tüketici fiyatları da yükselen mobilya alt grubu etkili olmuştur. Bu dönemde ara malı imalatı fiyatları aylık bazda yüzde 0,60 artmıştır. Sermaye malı imalatındaki fiyat artışında ise özel amaçlı makine imalatı ve metal yapı ürünleri ön plana çıkmıştır. Dayanıksız tüketim mallarındaki yüzde 0,77 fiyat artışında ise başta et ve süt ürünleri olmak üzere gıda imalatında gözlenen fiyat artışları belirleyici olmuştur. Sonuç olarak ocak ayı, döviz kuru gelişmelerinin etkisinin uluslararası petrol
fiyatlarındaki düşüşle sınırlandığı bir dönem olmuştur."

AA