İSTANBUL (AA) - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu'nda, "Enflasyondaki düşüşte petrol fiyatları ve döviz kurlarındaki görünüm paralelinde gerileyen enerji fiyatları ile temel mal grubu enflasyonu etkili olmuştur." denildi.

TCMB tarafından yayımlanan Şubat Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu'nda, şubatta tüketici fiyatlarının yüzde 0,73 arttığı, yıllık enflasyonun ise 0,09 puan azalarak yüzde 10,26'ya gerilediği anımsatıldı.

Enflasyondaki düşüşte petrol fiyatları ve döviz kurlarındaki görünüm paralelinde gerileyen enerji fiyatları ile temel mal grubu enflasyonunun etkili olduğu belirtilen raporda, "Bir süredir yükseliş eğiliminde olan temel mal yıllık enflasyonu bu dönemde bir miktar düşüş kaydetmiş, yavaşlamanın alt gruplar geneline yayıldığı gözlenmiştir. Diğer yandan gıda grubu yıllık enflasyonu hem işlenmiş hem de işlenmemiş gıda fiyatlarına bağlı olarak yükselmiş ve tüketici enflasyonundaki düşüşü sınırlayan ana unsur olmuştur. Bu dönemde hizmet enflasyonu temelde paket tur kalemi kaynaklı olarak bir miktar yükselmiştir. Bu gelişmelerle çekirdek göstergelerin yıllık enflasyonları sınırlı bir düşüş kaydederken, ana eğilimleri yüksek seviyesini korumuştur." ifadelerine yer verildi.

Raporda, şubat döneminde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranlarının sırasıyla 0,05 ve 0,24 puan azalarak yüzde 12,26 ve yüzde 11,94 olduğu kaydedildi.

Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre gıda grubunun katkısının 0,36 puan arttığı, enerji ve temel mal gruplarının katkılarının ise sırasıyla 0,30 ve 0,17 puan azaldığı ifade edilen raporda, şu değerlendirmelere yer verildi:

"Diğer grupların katkısında ise belirgin bir değişim olmamıştır. Mevsimsellikten arındırılmış verilerle çekirdek enflasyon göstergelerinin üç aylık ortalamalarına göre
enflasyonunun ana eğilimi görece yatay seyretmiştir. Bu dönemde hizmet grubu ana eğiliminde yükseliş, temel mal ana eğiliminde ise bir miktar iyileşme izlenmiştir. Sonuç olarak, çekirdek enflasyon göstergelerinin ana eğilimindeki yüksek seviyeler korunmuş, işlenmiş gıda fiyatlarındaki yükselişe bağlı olarak B göstergesi bir miktar daha olumsuz seyretmiştir.

Şubat ayında hizmet grubu fiyatları yüzde 0,81 yükselmiş, grup yıllık enflasyonu 0,14 puan artarak yüzde 9,37 ile yüksek seviyesini korumuştur. Grup yıllık enflasyonundaki artışta, paket tur fiyatları (aylık artışı yüzde 10,80) ile sağlık hizmetleri (temel hastane ve dişçilik hizmetleri) öncülüğünde yükselen diğer hizmetler grubu enflasyonu belirleyici olmuştur. Paket tur grubunda hacca gidiş ücretinde artış gözlenirken, diğer paket tur fiyatlarında düşüş izlenmiştir. Bu dönemde kira, lokanta-otel ve haberleşme gruplarında yıllık enflasyon görece yatay seyretmiş, ulaştırma hizmetleri ise yavaşlama eğilimini sürdürmüştür."

- "Enerji fiyatları şubat ayında yüzde 0,58 azaldı"

Raporda, temel mal grubu yıllık enflasyonunun şubat ayında 0,65 puanlık düşüşle yüzde 14,93 olduğu anımsatıldı. Bu dönemde yıllık enflasyonun tüm alt gruplarda gerilediği belirtilen raporda, giyim grubunda yıllık enflasyonun yüzde 11,78'e gerilemekle beraber yüksek seviyesini koruduğu ifade edildi.

Bu gelişmede birikimli maliyet etkilerinin yanı sıra toplam talep koşullarındaki güçlü seyrin etkisinin de hissedildiği bildirilen raporda, şunlar kaydedildi:

"Dayanıklı mal grubunda aylık fiyat artışları mobilya (yüzde 2,03) ve otomobil (yüzde 1,79) öncülüğünde devam etmiştir. Gecikmeli döviz kuru etkilerinin hissedildiği diğer temel mallar grubundaki aylık fiyat artışlarında ilaç fiyatları (yüzde 7,10) ile konutun bakım ve onarımı öne çıkmış, ancak bu grupta yıllık enflasyon baz etkisi ile düşüş göstermiştir. İlaç fiyatlarında referans döviz kuruna bağlı olarak şubat ayı ortasında gerçekleşen yüzde 15 oranındaki artışın kalan kısmının mart ayına sarkacağı not edilmelidir.

Enerji fiyatları şubat ayında yüzde 0,58 azalmıştır. Bu dönemde uluslararası petrol fiyatlarındaki düşüşe ve döviz kurundaki ılımlı seyre bağlı olarak akaryakıt ve tüp gaz fiyatları sırasıyla yüzde 1,66 ve yüzde 1,29 oranında gerilemiştir. Katı yakıt fiyatları ise yüzde 0,56 ile sınırlı bir oranda artmıştır. Bu gelişmelerle birlikte, enerji grubu yıllık enflasyonu 2,25 puanlık düşüşle yüzde 6,92 olmuştur. Gıda ve alkolsüz içecekler yıllık enflasyonu şubat ayında 1,51 puan artarak yüzde 10,27 olmuştur. Bu dönemde yıllık enflasyon hem işlenmiş hem de işlenmemiş gıda gruplarında yükselmiştir."

- "Et fiyatları son iki ayda tekrar artış eğilimine girdi"

Raporda, işlenmemiş gıda yıllık enflasyonunun yüzde 6,71'e yükseldiği, bu gelişmede taze meyve ve sebze fiyatlarının yanı sıra son iki ayda tekrar artış eğilimine giren kırmızı et fiyatlarının etkili olduğu belirtildi.

Çiğ süt alım fiyatlarına bağlı olarak süt fiyatlarının belirgin bir oranda (yüzde 7,85) arttığı ve bu kalemde son iki aydaki birikimli fiyat artışının yüzde 11'i aştığı bildirilen raporda, tüm bu gelişmelerin işlenmiş gıda fiyatları üzerinde de olumsuz yansımalarının izlendiği ifade edildi.

Raporda, şu değerlendirmelere yer verildi:

"Çiğ süt alım fiyatındaki artışa istinaden peynir ve diğer süt ürünleri ile katı yağlarda fiyat artışları ivme kazanırken, et fiyatlarındaki artışın etkisiyle işlenmiş et ürünlerinde fiyatlar yükselmeye devam etmiştir. Ayrıca, Ekmek Tebliği'ndeki gramaj değişikliğinin etkisiyle ekmek fiyatları şubat ayında yüzde 1,94 artmış, ekmek ve tahıllar grubunda yıllık enflasyon yüzde 12,10'a ulaşmıştır. Alkolsüz içecek fiyatları ise bazı içeceklerden yüzde 10 oranında Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) alınmaya başlanmasına bağlı olarak yükselmiştir. Böylece işlenmiş gıda yıllık enflasyonu yüzde 13,76 ile son dokuz yıldaki en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Bu gelişmelerle, taze meyve-sebze dışı gıda yıllık enflasyonu da şubat ayında yüzde 11,96'ya yükselmiştir."

- "Tüketici fiyatları üzerindeki maliyet yönlü baskılar güçlü seyrini korudu"

Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu'unda Yurt içi üretici fiyatlarının (Yİ-ÜFE) şubat ayında yüzde 2,68 arttığı ve yıllık enflasyonun 1,57 puan yükselerek yüzde 13,71 olduğu hatırlatıldı.

Üretici fiyatlarında gözlenen bu yüksek artışın alt gruplar geneline yayıldığı, özellikle elektrik ve gaz gibi enerji ürünlerinde gözlenen yüksek fiyat artışının dikkati çektiği belirtilen raporda, "Yıllık enflasyon imalat sanayi ile ana metal ve petrol hariç imalat sanayiinde sınırlı bir miktar yükselmiş ve sırasıyla yüzde 14,27 ve yüzde 12,43 olmuştur. Bu dönemde, petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış ana eğilimi ise gerilemekle beraber yüksek seviyesini korumuştur." ifadelerine yer verildi.

Raporda, ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, şubat ayında enerji grubunda fiyatların elektrik ve gaz kalemlerine bağlı olarak belirgin bir oranda arttığı bildirildi.

Ara malı fiyatlarındaki artışta büyük ölçüde inşaat sektörüyle ilintili olan, demir-çelik, ahşap, beton, çimento, taş ve plastik gibi ürünlerin öne çıktığı vurgulanan raporda, sermaye malı fiyatlarındaki yükselişte ise metal yapı ürünlerinin yanı sıra motorlu kara taşıtları ile parça ve aksesuarlarının etkili olduğu belirtildi.

Bu dönemde, dayanıklı tüketim malları fiyatlarının mobilya ve ev aletlerindeki artışa bağlı olarak yükseldiği aktarılan raporda, dayanıksız tüketim malı fiyatlarının et ve süt ürünleri, ilaç, işlenmiş meyve ve sebze ile unlu mamullere bağlı olarak arttığı bildirildi.

Raporda, tüketici fiyatları üzerindeki üretici fiyatları kaynaklı maliyet yönlü baskıların güçlü seyrini koruduğunun altı çizildi.

AA