ANKARA (AA) - ZUHAL DEMİRCİ/NAZLI YÜZBAŞIOĞLU - Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) ve Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB), 1944'de Gürcistan'ın Ahıska bölgesinden sürgün edilen ve 74 yıldır sürgün hayatını yaşayan Ahıska Türklerine destek kapsamında çok sayıda projeyi hayata geçirdi.

AA muhabiri, Ahıska Türklerinin sürgün edilişlerinin 74. yılı dolayısıyla TİKA ve YTB'nin farklı ülkelerde yaşayan Ahıska Türklerine yönelik çalışmalarını derledi.

TİKA ve YTB, çeşitli alanlarda ortaya koyduğu projelerle çoğunluğu Kazakistan, Rusya, Azerbaycan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkiye'de yaşayan Ahıska kökenli Türklere destek vermeyi sürdürüyor.

- Ahıska Türkleri ana vatanlarını ziyaret etti

TİKA, 1944'te Gürcistan'dan Kırgızistan'a sürülen Ahıska Türklerinin yıllar sonra anavatanlarını görmeleri için 3-11 Mayıs 2016'da Gürcistan'a ziyaret düzenledi. Ziyarete, sürgüne tanıklık edenlere Ahıskalılar Derneği yetkilileri, gazeteciler ve tarihçilerden oluşan heyet eşlik etti.

Başkanlık, geçen ay Ahıska Türklerinin yoğun yaşadığı Çüy Bölgesi Isık-Ata ilçesi Budenovka köyünde, 17 farklı milletten yaklaşık 750 öğrencinin eğitim gördüğü ortaokulun dış cephe tadilatını yaptı. Ayrıca, köydeki Nur Nariste Kreşi dış cephesinin tamirat ve boyanması TİKA'nın desteğiyle gerçekleşti.

TİKA, aynı ilçede yer alan Krasnoreçka köyü sakinlerinin temiz suya ulaşması için köyün iki sokağına bin 250 metre uzunluğunda boru hattı döşeyerek, köylülere temiz su sağladı. Keneş ve Yuryevka köylerindeki içme suyu şebekeleri de yenilendi.

Başkanlık, aynı bölgede Ahıska Türklerinin toplu yaşadığı Novopavlovka köyündeki Cengiz Aytmatov Devlet Lisesinde Türkçe derslerinin verimli geçmesi için internet altyapısı olan okula masaüstü bilgisayar, lazer yazıcı, akıllı tahta projeksiyon cihazı, ses sistemi ve gerekli mobilyaları temin etti.

Gürcistan'daki çalışmalar kapsamında, yıllardır Ahıska'daki köylerini ziyaret etmeyi isteyen Ahıskalılar, Dünya Ahıska Türkleri Birliği (DATÜB) ile TİKA desteğiyle 3 günlük bir program kapsamında geçen ay Ahıska bölgesinde buluştu.

Başkanlık, Gürcistan'da arsa sahibi Ahıska Türkü ailelere ekonomik destek vermek, aynı zamanda diğer etnik kimliklere sahip yöre halkıyla entegrasyonlarını artırmak için tarımsal kalkınma projesi gerçekleştirdi.

- Azerbaycan

TİKA'nın desteğiyle Dünya Ahıska Türkleri Birliği tarafından 14-18 Kasım 2012'de Türkiye'de düzenlenen "Ahıska Türkleri Sivil Toplum Liderleri ve Diaspora Çalıştayı"na Azerbaycan'dan Ahıska Türklerinin katılımı sağlandı.

Azerbaycan'da mukim Ahıska Türklerinin sosyal ve ekonomik durumlarının iyileştirilmesine yönelik taleplerin karşılanması amacıyla 70 ton tohumluk buğday ve gübre desteğinde bulunuldu.

Başkanlık, Azerbaycan'ın değişik bölgelerinde aralarında Ahıska Türklerinin de yer aldığı 120 engelliye tekerlekli sandalye hediye etti.

Öte yandan, TİKA, Kazakistan'da da Ahıska Türklerinin yoğun yaşadığı Almatı şehrinin Talgar ilçesinde 320 öğrenci kapasiteli okul inşa edildi. Ayrıca, Kazakistan Ahıska Türkleri Derneğinin ve Ahıska Gazetesinin teknik ekipman ihtiyacı Başkanlık tarafından karşılandı.

- YTB, Ahıska Türklerinin anavatanla bağlarını sürdürmelerine teşvik

YTB, Ahıska Türklerinin geri dönüş sürecini desteleyen ve onların anavatan ile bağlarını sürdürmelerini teşvik eden çeşitli projeler yürütüyor.

Yetkililerden edinilen bilgiye göre, bu çalışmalar kapsamında Ahıska Türklerinin sosyokültürel yapısını tespit etmek için yaşadıkları yerler ziyaret edildi ve elde edilen veriler akademisyenlerin kullanımına sunuldu.

Ahıska Türklerine yönelik eğitim faaliyetlerini desteklemek amacıyla, Ahıska Türklerinin Gürcistan'da yükseköğrenim görmeleri de YTB tarafından teşvik ediliyor. Bu çerçevede şimdiye kadar, Gürcistan'da ve Azerbaycan'da eğitim gören Ahıskalı gençlerin Ahıska bölgesinde yaşayan yerel halk ile iletişimini güçlendirmek için sempozyum ve kültürel etkinlikler düzenlendi.

Genç Ahıska Türklerinin yaşadıkları ülkelerde eğitim seviyelerinin artırılması için de YTB tarafından üniversite hazırlık kursları düzenleniyor. Bu vesile ile Ahıska Türklerinin içinde bulundukları toplumla bütünleşmeleri ve etki alanlarının genişlemesi hedefleniyor.

YTB yetkililerinin verdiği bilgiye göre, Ahıskalı Türkçe öğretmenlerine yönelik de Türkiye'de Türkçe yaz okulu programı uygulanıyor.

Ayrıca, Ahıska'dan sürgün edilen kişilerin ve gençlerin sürgünün yıl dönümlerinde anavatanı ziyaret etmeleri de sağlanıyor. Kültürel Hareketlilik Programı kapsamındaki bu ziyaretlerle Ahıska Türklerinin Ahıska bölgesiyle bağlarını kuvvetlendirmesi amaçlanıyor.

YTB tarafından ayrıca, Ahıskalıların yaşantısını ve sürgünü konu alan bir belgesel programının hazırlanması için de destek verildiğini belirten yetkililere göre, gelecek yıl sürgün ile ilgili ulusal ve uluslararası farkındalığın artırılması amacıyla panel, sempozyum ve kompozisyon yarışması düzenlenmesi ve yaşananların daha iyi anlaşılması için bölgenin ziyaret edilmesi de planlanıyor.

- 14 Kasım 1944 Ahıska Sürgünü

Ahıska Türkleri, 14 Kasım 1944 yılında, Sovyetler Birliği döneminde Stalin tarafından, bugün Gürcistan sınırları içinde kalan Ahıska bölgesindeki binlerce insan, tren vagonlarına doldurularak, Orta Asya'ya sürülmüşlerdi.

Yaklaşık 17 bin insanın hayatını kaybettiği yolculuk sonunda Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan'a yerleştirilen Ahıska Türkleri, 12 yıl boyunca burada sıkı yönetim rejimi altında tutulmuştu.

Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra arşivlerde, sürgünün, Stalin'in Karadeniz kıyılarını Türklerden temizleme operasyonunun bir parçası olduğu ortaya çıkmıştı.

Bugün 500 bin dolayında Ahıska kökenli Türk, yoğun olarak Kazakistan, Rusya, Azerbaycan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkiye, ABD ve Ukrayna'da yaşıyor.