ABD Başkanı Donald Trump'ın hem şirketleri, hem ülkeleri tedirgin eden sosyal medya paylaşımları tartışmaları da beraberinde getiriyor.

Başkanlık koltuğuna yaklaşık 3 hafta önce oturan Trump, tüm eleştirilere rağmen kişisel Twitter hesabını kullanmaya devam ediyor.

Dünyanın en önemli liderlerinden birinin, birçok konu hakkındaki görüş ve politik kararlarını, kamuoyuyla sosyal medya üzerinden paylaşması, daha önce hiç yaşanmadığı için ilginç bir durum yaratıyor.

Bazı tweetleri günler süren tartışmalara neden olan Trump’ın özellikle ekonomi alanındaki mesajları önemli sonuçlar doğurabiliyor. Özellikle spesifik şirketlere yönelik eleştiri ve uyarı paylaşımları, hisse senetlerinde milyarlarca dolarlık dalgalanmalara yol açabiliyor.

Örneğin; Trump'ın F-35 programının maliyetine yönelik bir paylaşımı, Amerikan savunma devi Lockheed Martin'in piyasa değerinden 4 milyar dolar silinmesine neden olmuştu. General Motors, Boeing ve Toyota hisseleri de Donald Trump'ın tweetlerinden payına düşeni aldı.

Trump'ın Meksika ve Çin'e ilişkin paylaşımları ise yuan ve pezoda kayıplara yol açarken, siyasi gerilim diğer kurları da etkiledi.

Son olarak, kızı Ivanka Trump’ın kreasyonlarını satmayı durduran Nordstrom firmasını hedef alan Trump, çarşamba günü kişisel Twitter hesabından, "Kızım Ivanka'ya Nordstrom tarafından büyük haksızlık yapıldı" paylaşımında bulundu. Trump'ın bu Tweeti, ABD Başkanlığına ait kurumsal Twitter hesabı "@POTUS" tarafından da yeniden paylaşıldı.

Donald Trump'ın kızının ürünlerini satmayı bırakan firmayı, Twitter üzerinden suçlaması, çıkar ilişkisi eleştirilerini yeniden gündeme getirdi. ABD Başkanının görevini kendi veya ailesinin çıkarları için kullanamayacağı vurgulanan eleştirilerde, Trump'ın tweetinin bu kuralı ihlal ettiği savunuldu.

- Piyasalarda 'Başkanın tweeti riski' dönemi

Trump'ın görevine resmi olarak başlamasına rağmen sosyal medyadaki ihtilaflı paylaşımlarına devam etmesinin, yeni yönetimin politikaları doğrultusunda hareket etmek istemeyen şirketleri ve birçok ülkeyi ciddi derecede huzursuz ettiği belirtiliyor.

Bazı ekonomistler ise Donald Trump'ın ekonomiyi ilgilendiren mesajlarını Twitter üzerinden vermesinin piyasalar için yeni bir risk oluşturduğu görüşünde.

Örneğin; BMO Bank'ın Baş Yatırım Uzmanı Jack Ablin, yatırımcıların artık Trump'ın Twitter hesabını yakından takip etmek zorunda kaldıklarına dikkati çekerek, “Bu yeni bir risk, adını Başkanın tweet riski koyabiliriz. En büyük riske küresel arz ağına ve düşük vergi oranına sahip dev şirketler maruz kalacak gibi gözüküyor. Artık herkes Twitter ekranlarını, Bloomberg terminalinin hemen yayında tutmak zorunda kalacak” yorumunda bulundu.

Bununla birlikte, Trump'a yakın kişilerin atılacak tweetleri önceden bilmeleri halinde ticari kazanç sağlayabileceği şüpheleri de sık sık gündeme geliyor.

- "Trump'a yarar sağlıyor"

AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü Uzmanı Gary Hufbauer, Trump’ın şirketleri Twitter üzerinden yönlendirmeya çalışmasının hiç görülmeyen bir şey olduğu söyledi.

Daha önce ABD Hazine Müsteşarı olarak görev yapan Hufbauer hiçbir şirketin Twitter'dan eleştirilmek istemediğini, özellikle halka açık firmaların bundan ciddi endişe duyduklarını dile getirdi. “Trump'ın tweetlerini siyasi tiyatro olarak görüyorum.” diyen Hufbauer, başkanın bu tiyatrodan iki nedenle yarar sağladığını belirterek, şunları kaydetti:

“ABD’de insanlar dev şirketlere düşmanca bakıyor; sokaktaki Amerikalı şirketlere kızgın. Bu nedenle, büyük bir firmanın Başkanları tarafından azarlanmasına seviniyorlar. Ayrıca, Trump’ın mesajlarını istihdamı geri getirerek, seçim vaadini gerçekleştirdiği algısını yaratıyor. Özellikle orta batıdaki sanayi eyaletlerindeki seçmenler bunu memnuniyetle karşılıyor.”

- "Ekonomik açıdan kötüyle feci arasında"

Hufbauer, Trump’ın sosyal medya paylaşımlarının kendisine getirdiği siyasi kazançlarına rağmen ülke ekonomisine zarar verebileceğini vurgularken, “Trump’ın ekonomiye, Twitter’dan yön vermeye çalışması kötüyle, feci arasında bir yerde” yorumunu yaptı.

Şirketleri kamuoyu baskısıyla tehdit ederek, uzun vadeli ve anlamlı istihdam olanakları yaratmayacağını ifade eden Hufbauer, “ABD ekonomisi son dönemde yılda 2,5 milyonun üzerinde kişiye iş imkanı sağlıyor. Trump’ın şirketleri tehditle 5 bin, 10 bin istihdam yaratması gerçekte işe yaramaz. Her hafta bir şirketi azarlasa bile yetmez. İstihdamın böyle yaratılmayacağını tüm ekonomistler on yıllardır biliyor.” diye konuştu.

- “Dünya ekonomisi için çok talihsiz olur”

Gary Hufbauer, bununla birlikte, diğer ülke liderlerinin Trump’ın sosyal medya stratejisini izlemesinin ise “feci” sonuçları beraberinde getirebileceğini savunarak, sözlerini, “Eğer diğer liderler, bunun siyaset açısından Trump’ın işine yaradığını görürse, aynı yolu izleyebilirler. Sonuçta ortaya şirket karşıtı, yabancı yatırım karşıtı, ticaret karşıtı bir durum ortaya çıkabilir. Bu dünya ekonomisi için çok talihsiz olur.” öngörüsüyle tamamladı.

- Trump'ın ekonomiye ve şirketlere yönelik tweetleri

Cumhuriyetçi Donald Trump'ın başkan seçilmesinin ardından ekonomiye yönelik attığı ilk tweetler 4 Aralık 2016 tarihli. İlk paylaşımında, yurtdışında faaliyet gösteren ABD'li şirketleri hedef alan Trump, şunları kaydetmişti:

"ABD vergileri ve regülasyonları önemli ölçüde azaltacak ama ülkemizi başka bir ülke için terkedenler, işçilerini çıkaranlar, başka bir ülkede yeni bir fabrika kuranlar ve sonra ürünlerini hiçbir ceza yada sonuç olmadan ABD'ye geri satanlar HATALI! Kısa sürede bu şirketler için yüzde 35 sınır vergisi gelecek. Bu vergi ülkeyi terketmeyi finansal olarak güçleştirecek ve bu şirketler 50 eyaletten birine vergi ya da tarife ödemeden geçebilir. Lütfen çok pahalı bir yanlış yapmadan önce bu uyarıyı dikkate alın. ABD ticaret için açık."

Trump'ın ikinci tweeti ise Çin'e yönelikti:"Çin para birimini devalüe etmenin (bizim şirkelerimizin rekabet etmesini zorlaştıran), ülkelerine giden ürünlerimize yüksek vergi uygulamanın (ABD onlara vergi uygulamıyor) veya Güney Çin Denizi'nin ortasında dev bir askeri kompleks inşa etmenin uygun olup olmadığını bize sordu mu? Hiç sanmıyorum!"

Daha sonra 6 Aralık'ta Amerikan havacılık şirketi Boeing'in gelecek başkanlar için ürettiği Air Force One 747'nin maliyetinin 4 milyar doları aşacağını iddia eden Trump, Twitter hesabından "Siparişi iptal edin." çağrısında bulunmuştu. Trump'ın bu paylaşımı Boeing'in hisse senetlerinin yüzde 5'e yakın değer kaybetmesiyle 4 milyar dolarlık zarara yol açmıştı.

Aynı gün yaptığı ikinci ekonomi içerikli paylaşımında Japon SoftBank‘ın ülkesine 50 milyar dolar yatırım yapacağını duyurmuştu.

Trump'ın ekonomiyi ilgilendiren 12 Aralık tarihli paylaşımında, Lockheed Martin'in F-35 savaş uçağı programının maliyetini eleştirdi. Şirketin New York Borsasında işlem gören hisseleri, Trump'ın eleştirilerinin ardından yüzde 5'in üstünde değer kaybetti.

Yeni başkan 16 Aralık’ta ise “Benim yönetimim iki basit kuralı izleyecek. Amerikalı işçi çalıştır, Amerikan malı al” mesajıyla ekonomi politikasına dair önemli bir sinyal verdi.

Donald Trump, 22 Aralık’ta attığı bir diğer tweetle, ülkesinin nükleer silah kapasitesinin artırılması gerektiğini savundu. Trump, paylaşımında "Dünya, nükleer silahlar konusunda kendine gelene kadar ABD nükleer kapasitesini genişletmeli ve güçlendirmeli." ifadesini kullandı.

Aynı gün savaş uçaklarının maliyetini düşürmek için Amerikan savunma devleri Lockheed Martin ve Boeing'i karşı karşıya getiren Trump, "Lockheed Martin'in F-35 uçağının büyük maliyet ve bütçe aşımı göz önüne alındığında, Boeing'den F-18 Super Hornet uçağı için mukayese edilebilir bir fiyatlandırma yapmasını istedim." açıklamasını yaptı. Trump'ın açıklamasının ardından Lockheed Martin'in hisse başına değeri yüzde 2 düştü, Boeing'in hisseleri yüzde 1'e yakın artış kaydetti.

Trump, 26 Aralık’ta ise hisse senedi piyasalarındaki yükselişi başkan seçilmesine bağlayarak, “Ben kazanmadan önce dünya karanlıktı, hiç umut yoktu. Şimdi borsa neredeyse yüzde 10 yükseldi ve Noel harcamaları 1 trilyon doları aştı.” paylaşımında bulundu.

ABD Başkanı, 28 Aralık tarihli paylaşımında “ABD Tüketici Güven Endeksi aralıkta yaklaşık 4 puan artarak 113,7’ye yani 15 yılı aşkın sürenin en yüksek seviyesine çıktı.Teşekkürler Donald.” ifadelerini kullandı.

Yeni yılın ilk ekonomi içerikli mesajı ise 2 Ocak’ta geldi. Trump, paylaşımında Çin’i hedef alarak, “Çin, tamamen tek taraflı ticaretle, ABD’den muazzam seviyede para ve refahı çalıyor ama Kuzey Kore’yle mücadelemize yardım etmiyor.” yorumunu yaptı.

Trump, aynı gün attığı diğer tweette ise General Motors’u, “Ya ABD’de üretim yap ya da büyük bir sınır vergisi öde” ifadeleriyle uyardı. Amerikalı bir başka otomobil üreticisi Ford ise Trump’ın 4 Ocak tarihli paylaşımında eleştiri yerine teşekkür aldı. Trump, “Ford’a Meksika’daki yeni fabrika planından vazgeçtiği ve ABD’de 700 yeni iş imkanı yaratacağı için teşekkürler. Bu sadece başlangıç, çok daha fazlası gelecek” paylaşımında bulundu.

Buna karşın, 5 Ocak’ta Toyota’ya çıkışan Trump, Japon otomotiv devine de "ABD’de fabrikanı kur veya daha büyük sınır vergisi öde" uyarısında bulundu. 9 Ocak’ta ise Fiat Chrysler’ın yatırım planlarını gündeme taşıyan Trump, Twitter sayfasına, "En sonunda gerçekleşiyor. Fiat Chrysler, Michigan ve Ohio fabrikalarına 1 milyar dolar yatırım ve 2 bin kişilik istihdam planını açıkladı” yazdı.

Trump, ayrıca, 17 Ocak’ta Walmart ve General Motors’a yaptıkları yatırım açıklamaları üzerine Twitter’dan teşekkür etti. İki şirketin hisseleri, teşekkür tweetinin ardından değer kazandı.

Başkanlık görevini devraldığı 20 Ocak’ı da boş geçmeyen Trump, “İstihdamı geri getireceğiz. Sınırlarımızı geri getireceğiz. Zenginliğimizi geri getireceğiz ve hayallerimizi geri getireceğiz.” tweetini attı.

Trump, 26 Ocak’ta Meksika’yı tedirgin eden paylaşımında ise “ABD’nin Meksika ile 60 milyar dolarlık ticaret açığı var. NAFTA başından bu yana kaybedilen çok sayıda istihdam ve şirketle tek taraflı bir anlaşmaydı. Eğer Meksika çok ihtiyaç duyulan duvarı ödemeye razı değilse, yaklaşan toplantıyı iptal etmemiz daha iyi olur” ifadelerini kullandı. Bir gün sonra yine Meksika’ya yüklenen Trump, “Meksika, ABD’yi yeteri kadar suistimal etti. Büyük ticaret açığı ve sınırdaki zayıf destek değişmeli. Şimdi!” paylaşımında bulundu.

Trump, 3 Şubat tarihli paylaşımında ise vergi ve sağlık reformlarının hazırlandığını kamuoyuna duyurdu.

Son günlerde 7 Müslüman ülkeye getirdiği vize yasağıyla ilgili gelişmelerle meşgul olan ABD Başkanı Trump’ın ekonomiyi ilgilendiren kategoride yer alan son tweeti, 8 Şubat’ta geldi. Trump, bu paylaşımında, Kızı Ivanka Trump’ın kreasyonlarını satmayı durduran Nordstrom firmasını “haksızlık yapmakla” suçladı.