BAKÜ (AA) - NURAN ERKUL KAYA - SOCAR Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Vagif Aliyev, Türkiye'nin halen Şahdeniz-1’den aldığı gazla TANAP üzerinden gelecek Şahdeniz-2 gazının fiyatlarının birbirinden farklı olduğunu belirterek, "Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ'nin (BOTAŞ) gaz fiyatları tabii ki ticari bir sır, ama TANAP ile alacağı gazın ithal ettiği diğer kaynaklar arasında en ucuz gaz olduğunu söyleyebilirim." dedi.

Aliyev, Bakü'deki 25. Hazar Petrol ve Gaz Konferansı'nda AA muhabirine yaptığı açıklamada, Güney Gaz Koridoru'nun birbirini tamamlayan farklı projelerden oluştuğunu söyledi.

Güney Gaz Koridoru'nun dün törenle açılan ilk etabının Şahdeniz-2 sahasındaki off-shore (deniz) üretimi olduğunu belirten Aliyev, burada bulunan Sangaçal Terminali'nden Bakü-Türkiye sınırına kadar gelen boru hattıyla getirilen doğalgazın Gürcistan-Türkiye sınırında Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı'na (TANAP) bağlandığını anlattı.

Güney Gaz Koridoru projesine ilişkin yatırım kararının 2013'ün sonunda alındığını ve 2014 Eylül'de temel atıldığını aktaran Aliyev, 3 yıl 8 aylık bir sürede Azerbaycan-Gürcistan arasındaki 820 kilometrelik boru hattı ile 1,850 kilometrelik TANAP'ın Eskişehir'e kadar olan 1,300 kilometrelik kısmının tamamlandığını kaydetti.

- "TANAP'tan İran veya Irak gazı da taşınabilir"

Aliyev, 12 Haziran'da Eskişehir'de resmi açılışı yapılacak olan TANAP üzerinden ilk ticari gazın 30 Haziran'da BOTAŞ sistemine verileceğini ve ilk yıl için 2 milyar metreküp olan gaz hacminin 2020 itibarıyla 6 milyar metreküpe yükseleceğini vurguladı.

Böylece, Türkiye'nin Şahdeniz-1 ve Şahdeniz-2 sahaları olmak üzere Azerbaycan'dan toplam ihraç ettiği gazın 2020 itibariyla 12 milyar metreküpün üzerine çıkacağını aktaran Aliyev, "Şu anda hayata geçirilen TANAP'ın toplam kapasitesi 16 milyar metreküp. Bunun 10 milyar metreküpü 2020'den itibaren Avrupa'ya ihraç edilecek. Boru hattının kapasitesi gelecekte ilave kompresör yatırımlarıyla 31 milyar metreküpe kadar çıkarılmaya uygun. Bunun için de bizim başka off-shore kaynaklarımız var, onlar üzerinde çalışıyoruz, ama bu ilave gazın Azerbaycan gazı olması da şart değil. İran gazı da olabilir, Irak da. Bu boru hattı sadece kendi gazımız için yapılmış bir proje değil, stratejik bir yatırım." diye konuştu.

- "İyi yönetimle maliyet 8 milyar dolara düştü"

TANAP'ın yurt dışındaki en büyük projeleri olduğuna dikkati çeken Aliyev, projenin 2013 sonunda yatırım kararı verildiğinde ortaklarının SOCAR, BOTAŞ ve BP olduğunu hatırlattı.

Projenin yatırım kararının 11,7 milyar dolarlık bir maliyet öngörüsüyle alındığını belirten Aliyev, TANAP'ın şu anda yatırım bedelinin 8 milyar dolara kadar düştüğünü ve çok iyi bir tasarruf sağlandığını söyledi. Aliyev, maliyetin düşüş sebepleri ve projedeki ortaklık detayları konusunda, şu bilgileri paylaştı:

"Maliyet düşüşünün çeşitli nedenleri var. Birincisi projenin iyi yönetilmesi. 2011-2012’lerde petrol fiyatları düşmüştü ve onunla ilgili çelik boru üretimi ve iş değerleri daha düşük fiyatlardaydı. Biz bunları iyi değerlendirdik. Makina ekipman fiyatları da düşmüştü. Burada da daha iyi fiyatlar alabildik. İkincisi Türkiye'ye satılmış olan gazın, önceden mutlaka ticari anlaşmaları bitmiş oluyor. BOTAŞ, TANAP projesinde bir yatırımcı olarak ortak ama aynı zamanda Şahdeniz-2 sahasının gaz üreticilerinin de müşterisi, gaz alıcısı. Halen Şahdeniz-1’den alınan gazla TANAP’tan gelecek Şahdeniz-2 gazının fiyatları birbirinden farklı. Burada, BOTAŞ'ın gaz fiyatları tabii ki ticari bir sır, ama TANAP ile alacağı gazın ithal ettiği diğer kaynaklar arasında en ucuz gaz olduğunu söyleyebilirim. Diğer taraftan, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'nın Şahdeniz-1 ve Şahdeniz-2 sahalarındaki üretimde yüzde 19, Bakü-Türkiye arasındaki boru hattında da aynı oranda ortaklığı var, ama BOTAŞ'ın üretim tarafında herhangi bir ortaklığı söz konusu değil."

- "Türkiye'de dev projeleri devreye alıyoruz"

Bu yılın SOCAR Türkiye için çok önemli olduğunun altını çizen Aliyev, 3-4 yıl önce aldıkları yatırım kararlarının şu anda başarıyla hayata geçtiğini dile getirdi.

Aliyev, TANAP'ın yanı sıra İzmir Aliağa Yarımadası'nda inşa edilen STAR Rafineri'nin de devreye alınması için sona yaklaştıklarını belirterek, "STAR Rafineri'nin yatırım büyüklüğü 6,3 milyar dolar. Şu an üniteleri devreye alma aşamasındayız. Haziran'da ilk petrol kargosunu getirdikten sonra işlemlere devam ederek Eylül sonu veya Ekim'in ilk yarısında resmi törenle rafineriyi devreye almış olacağız. TANAP'ı da düşündüğümüzde bu yıl 14,5 milyar doları bulan dev projelerimizi devreye alıyoruz. Bu projelerimiz Türkiye'de reel sektöre son yıllarda yapılan en büyük yatırımlar olarak değerlendiriliyor." ifadelerini kullandı.

Bu arada, TANAP'ın sözleşmesinin, doğalgaz fiyatının Rusya'dan gelen gazdan daha ucuz olacağı yönünde taahhüt alınarak imzalandığı belirtildi.

AA