SARAYBOSNA (AA) - KAYHAN GÜL - Türkiye Kinoa Yetiştiricileri Derneği, tıbbi ve aromatik bir bitki olan kinoanın, zengin toprak ve su kaynaklarına sahip Bosna Hersek'te yetiştirilmesi için ilk adımı attı.

Türkiye'nin 79 şehrinde, dünyanın ise 204 ülkesinde yetiştirilen bu "özel" bitkinin verimli Bosna Hersek topraklarında yetiştirilip buradan Türkiye'ye ve Avrupa ülkelerine satılması hedefleniyor.

Türkiye Kinoa Yetiştiricileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Can Temizel, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kinoanın ana vatanının Peru ve Bolivya gibi Güney Amerika ülkeleri olduğunu belirterek sadece kinoayı değil, 17 farklı Amazon bitkisini Türkiye'ye getirerek çiftçilerin yüksek gelir, Türkiye'nin de yüksek ihracat elde edebileceği bir ürün grubu kazandırmak için 10 yıl önce çalışmalara başladıklarını ifade etti.

Bugün Türkiye'nin 79 şehrinde kinoa yetiştirildiğini söyleyen Temizel, kinoanın "tahılların anası" olarak da nitelendirilen "süper yiyecekler" grubuna ait tıbbi ve aromatik bir bitki olduğunu söyledi.

Temizel, yüksek protein içeren kinoanın bebek maması, sporcu destek ürünleri, diyabet ve kanser ilaçları üretiminde kullanıldığına işaret ederek kinoanın çocuklarda beyin gelişiminde, kalp hastalıklarının önlenmesi ve tedavisinde de kullanıldığını belirtti.

Protein bakımından zengin olan kinoanın, diyetlerin de vazgeçilmez ürünü olduğunu kaydeden Temizel, "Bu açıdan bakıldığında kinoa değerli bir üründür. Yüksek bir gelir kapısıdır. Hem çiftçi için hem de bir ülkenin ihracatı için önemli bir üründür." dedi.

- Amacımız Bosna Hersek'in kinoa yetiştiriciliğinde önemli bir noktaya gelmesi

Dernek olarak Türkiye'de Ekonomi Bakanlığına bağlı Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu ve Müstakil Sanayici ve İş Adamları Derneği (MÜSİAD) gibi kurumlarla yakın çalışma içinde olduklarını söyleyen Temizel, Bosna Hersek'e geliş nedenlerine ilişkin şunları söyledi:

"Kardeş ve dost ülke Bosna Hersek, her zaman önceliklerimiz arasındadır. Dolayısıyla ziyaretimizin amacı Türkiye'nin tarım teknolojileri, tarımdaki başarısı, kinoa gibi kıymetli bir üründe sadece çiftçilik alanında, bisküvi, makarna, çorba, içecekler gibi bunlardan elde edilen üçüncü parti ürünlerle bir iş modelini Bosna Hersek'e kazandırmak. Bu amaçla Türkiye'deki tecrübemizi buraya taşıdık."

Türkiye'nin Saraybosna Büyükelçiliği ve Bosna Hersek ile İlişkileri Geliştirme Merkezi Vakfının (BİGMEV) destekleri ve iş adamlarının tavsiyeleriyle Bosna Hersek'te Tarım Bakanlığı, yatırım ajansları, belediyeler ve tarım alanındaki enstitü ve kurumlarda temaslarda bulunduklarını söyleyen Temizel, "Amacımız Bosna Hersek'in kinoa yetiştiriciliğinde Avrupa'da önemli bir noktaya gelmesi. Türkiye'nin bu alandaki tecrübesini, bu alanda geliştirdiği ilaç, gübre ve benzeri ürünleri Bosna Hersek'in kullanımına sunarak yeni bir potansiyel oluşturmasını sağlamak." ifadelerini kullandı.

- Neden Bosna Hersek?

Bosna Hersek'i tercih etme nedenlerine de değinen Temizel, "Bosna Hersek bizim tercihlerimiz arasında öncelikli çünkü Bosna Hersek'te kullanılmayan, daha önce ekilmemiş, organik madde miktarı yüksek kaliteli topraklar mevcut." dedi. Temizel, bir diğer nedenin de su kaynaklarındaki tuz oranının düşüklüğü olduğunu söyledi.

Bosna Hersek'in yağmur rejimi açısından da önemli bir ülke olduğunu kaydeden Temizel, "Topraklarında özellikle çilek, ahududu gibi çeşitli meyveleri yetiştirebilen, zor yetiştiricilik şartları altında ürünleri kabullenmiş bir çiftçi ve toprak yapısı var. Bunlar bizi buraya yönelten önemli sebepler." diye konuştu.

Temizel, Türkiye'de pek çok tarım ürünü yetiştirildiğine ve topraklardaki kimyasal gübre kullanımının yüksek safhada olduğuna dikkati çekerek "Bunun bize getirdiği dezavantajlar var. Organik madde miktarımız düşük, Avrupa'da bazı ülkelerde, özellikle Bosna Hersek'te bunun çok daha iyi olduğunu görüyoruz. Kırmızı ve siyah kinoa yetiştiriciliği beyaza göre daha zor. Bu konuda Bosna Hersek'in bir avantajı olabileceğini, burada yetiştirilebileceğini düşünüyorum." dedi.

- Denizli'de yetiştirilen kinoa, Bosna Hersek'e önemli avantaj sağlayacak

Kinoanın, sağlık açısından çok faydalı bir ürün olarak Avrupa pazarında kendisini kabul ettirdiğini vurgulayan Temizel, Avrupa'nın kalbinde yer alan Bosna Hersek'in Avrupa'daki bütün büyük alıcılara yakın bir coğrafyada bulunduğunu ve kinoanın önemli bir ihraç ürününe döneceğini düşündüklerini belirtti.

Temizel, Türkiye'de 79 ilde yetiştirilen kinoanın pek çok bölgede yüksek verim elde eden bir ürün olduğuna işaret ederek "Özellikle Denizli bölgemizde yüksek rekolteler görüyoruz. Denizli'de yetiştirilen kinoanın ve o bölgede kullanılan tohumların Bosna Hersek'te de önemli bir avantaj sağlayacağını düşünüyorum. Bugün Denizli'den dünyaya yayılan kinoa tecrübesi, Bosna Hersek yardımıyla Avrupa'ya taşınması için önemli bir basamak olabilir." değerlendirmesinde bulundu.

AA