İsrail'de yeni tip koronavirüs (Kovid-19) ile mücadele kapsamında alınan önlemlere uymayarak aykırı hareket eden Ultra-Ortodoks (Haredi) Yahudilerin bu tavrı, ülkede salgının hızla yayılması sonrası tartışmalara neden oldu.

Hükümetin aldığı önlemlere uymayı reddeden Haredi Yahudilerin, toplu ibadetlerin yanı sıra dini eğitim verilen okulları da açık tutma ısrarının da salgının hızla yayılmasında etkili olduğu tahmin ediliyor.

Alınan önlemlere uymayı reddeden Ultra-Ortodoks Yahudilerin, yoğunlukla yaşadıkları bölgelerde polise mukavemet gösterdikleri ve zaman zaman sağlık çalışanlarına saldırdıkları aktarılıyor.

- Haredi liderden geç gelen uyarı

Başlangıçta Kovid-19'a karşı alınan önlemlere uyulmaması çağrısında bulunan Haredi Yahudileri liderlerinden Haim Kanevsky, salgının yayılmasının ardından geri adım atmak zorunda kaldı.

Önceki açıklamasında, Sağlık Bakanlığı'nın ibadethane ve okulların kapatılması yönündeki kararına karşı çıkan Kanevsky, pazar günkü konuşmasında toplu ibadeti yasaklayan ve sokağa çıkmamayı öğütleyen bir fetva açıkladı.

Kanevsky fetvasında, salgına karşı alınan önlemlere uymayanları "Yahudilerin hayatını tehlikeye atmakla" suçladı.

Ülkede salgın hızla yayılmaya devam ederken, Haredilerin yoğunlukta olduğu mahallelerde yaşayan dindar Yahudilerin çoğunun Kanevsky'nin geciken çağrısına henüz uymadıkları görülüyor.

- Salgının odak noktası Haredi bölgeleri

İsrail'de şu ana kadar toplam 5 bin 591 koronavirüs vakası tespit edilirken, bu vakaların daha çok Haredilerin yaşadığı bölgelerde görülmesi dikkati çekiyor.

Yerel basında çıkan haberlerde de Kovid-19 vakalarının en çok görüldüğü bölgelerin Ultra-Ortodoks Yahudilerin yoğun olarak yaşadığı kentler olmasına vurgu yapılıyor.

Haredilerin yoğun olarak yaşadığı Batı Kudüs'te 650, Bney Brak'ta ise 571 tespit edilen Kovid-19 vakası bulunuyor.

İsrail Ulusal Enformasyon Merkezi'nin yayınladığı raporda da ülkede Kovid-19'a yakalananların yüzde 29'unun hastalığı ibadethane ve dini okullarda aldığı bilgisi paylaşıldı.

- İsrail polisi önlem almakta zorlanıyor

İsrail polisi, pazartesi günü yaptığı açıklamada, Batı Kudüs'teki Mea Şearim Mahallesi ve Bney Brak kentinde Kovid-19'un yayılmasını önlemeye yönelik tedbirlerin uygulanmasını sağlamakta güçlük çektiklerini belirtti.

Açıklamada, kamu sağlığının korunması için polisin bölgede faal olduğu ve açıklanan kararlara uymayanlara para cezası kesildiği aktarıldı.

Bölgede yaşayanların bir çoğunun alınan tedbirlere uyduğu belirtilen açıklamada, "Kurallara aykırı hareket ederek kamu sağlığını tehlikeye atan kişiler tespit ediliyor." ifadelerine yer verildi.

Açıklamada ayrıca Mea Şearim Mahallesinin arka sokaklarında yüzlerce insanın ibadet etmek için toplandığı vurgulandı.

Polisin, kurallara uymadıkları tespit edilen 4 kişiyi gözaltına aldığı kaydedildi.

- Polise mukavemet ve sağlık çalışanlarına saldırı

Yedioth Ahronot gazetesinin pazartesi günü yayınlanan haberinde, Mea Şearim Mahallesinde polisin dağılmaları yönündeki uyarısına uymayan Ultra-Ortodoks Yahudilere karşı göz yaşartıcı gaz kullandığı belirtildi.

Haberde, İsrail acil yardım servisi Kızıl Davut Yıldızı'nda görev yapan bir sağlık çalışanının Kovid-19 muayenesi yapmak üzere bir eve girdiği sırada taşlı saldırıya uğradığı kaydedildi.

Haredi Yahudilerin söz konusu mahallede barikat kurduğu bilgisine yer verilen haberde, polis ve ambulansların geçişine de izin verilmediği aktarıldı.

İsrail'in Kamu Yayın Kuruluşu KAN'da yayınlanan haberde de Mea Şearim Mahallesindeki Haredi Yahudilerin polise "Nazi" diyerek tepki gösterdikleri görüldü.

İsrail İç Güvenlik Bakanı Gilad Erdan ise Bnei Brak kentinde bir hahamın cenaze törenine yüzlerce Haredi Yahudinin katılması sonrasında, salgın kapsamında alınan kararların uygulanması için polise zor kullanması talimatı verdi.

- Ultra-Ortodoks Yahudiler kimdir?

İsrail nüfusunun yüzde 12'sini oluşturan Ultra-Ortodoks Yahudiler, toplumun diğer kesimleriyle en çok entegrasyon sorunu yaşayan grup olarak öne çıkıyor.

Ağırlıklı olarak Kudüs ve Bney Brak şehirlerinde yaşayan Haredilerin büyük çoğunluğu, "dini vecibelerini yerine getiremeyecekleri" gerekçesiyle askere gitmeyi reddediyor. Harediler laik eğitim sistemini de kabul etmeyerek sadece dini eğitim veren kendi okullarına devam ediyor.

İsrail'de bulunmalarının sebebini "Yahudi şeriatını öğrenmek ve yaşamak" olarak açıklayan Harediler, aralarından askere gitmeyi kabul eden kişilere tepki gösteriyor. Askerlik hizmetinin zorunlu olduğu ülkede Haredilerin bu tutumu, polisle sık sık gerilim ve arbede yaşamalarına sebep oluyor.

Yahudi toplumunun gelir seviyesi en düşük kesimini oluşturan Haredilerin çoğu devletten maddi yardım alıyor ve çok çocuk sahibi oldukları için sayıları giderek artıyor.