ANKARA (AA) - KEMAL KARADAĞ - Adalet Bakanlığı tarafından uzlaşmanın dava şartı haline getirilip, daha da etkinleştirilmesi amacıyla hazırlanan kanun taslağında, Ceza İşleri Genel Müdürlüğü bünyesinde "Alternatif Çözümler Daire Başkanlığı" kurulması ön görülüyor.

Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürü Aytekin Sakarya, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'de 2005 yılından itibaren uzlaşmanın uygulamaya konulduğunu belirtti.

Aradan 10 yıl geçmesine rağmen uzlaşma konusunda istenen seviyenin yakalanmadığını aktaran Sakarya, hem uzlaşmanın kapsamının genişletilmesi hem de yargıdaki yükün azaltılması amacıyla yeni düzenlemelerin hedeflendiğini söyledi.

Yaptıkları incelemelerde uzlaşma uygulamalarını takip edecek merkezi bir birimin bulunmamasının eksikliğinin hissedildiğini anlatan Sakarya, ayrıca uzlaşma yolunun tercih edip edilmeyeceğinin olayın yaşanmasından hemen sonra taraflara sorulmasının, taraflarca uzlaşmanın kabul edilmediğini ortaya koyduğunu belirlediklerini dile getirdi.

Türkiye'deki bazı illerde uzlaşmanın hiç tercih edilmediğini ifade eden Sakarya, İzmir, Zonguldak, Antalya, Adana ve Denizli'de ise uzlaşma oranının yüksek olduğunu, bunun da olayın ardından değil de daha sonraki süreçte taraflara uzlaşmanın sunulmasıyla gerçekleştiğini tespit ettiklerine işaret etti.

Uzlaşmanın tam olarak başarıya ulaşmamasının diğer bir nedenin de "uzlaştırmacılara" yeterli eğitim verilmemesi olduğuna dikkati çeken Sakarya, yapılan çalışmaların ardından uzlaşmanın daha etkin hale getirilmesi ve kapsamının genişletilmesi amacıyla ilgili kanundaki maddede değişiklik yapılmasına karar verildiğini kaydetti.

- Adalet Bakanlığına "yeni daire başkanlığı"

Adalet Bakanı Bekir Bozdağ'ın talimatıyla uzlaşmanın yer aldığı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 253. maddesinde değişiklik yapılmasına ilişkin çalışma başlatıldığını ifade eden Sakarya, yeni düzenlemeleri içeren kanun taslağının hazırlandığını kaydetti.

Taslakta, "Uzlaşma" olan madde başlığının "Uzlaştırma" olarak değiştirildiğini belirten Sakarya, "Kanun taslağının yasalaşmasıyla, genel müdürlüğümüz bünyesinde 'Alternatif Çözümler Daire Başkanlığı' kurulacak. Bu daire başkanlığı uzlaştırma uygulamalarını takip edecek, iyi uygulama örneklerini ele alarak uygulamaların az olduğu yerlerdeki sorunların tespitini sağlayacak. Ayrıca kanun taslağında tüm Cumhuriyet başsavcılıklarında, Cumhuriyet savcılıklarında 'Uzlaştırma' bürolarının kurulması düzenleniyor. Öncelikle bütün ağır ceza merkezlerinde, il merkezlerinin tamamında Uzlaştırma Büroları ve uzlaştırma savcıları olacak. Bu işin sorumlusu bu kişiler olacak."

- "Uzlaşma" dava şartı oluyor

Taslakta uzlaşmanın dava şartı haline getirilmesinin ön görüldüğünü anlatan Sakarya, Cumhuriyet savcısının uzlaşma şartı yerine getirilmeden dava açamayacağını belirtti.

Sakarya, "Uzlaşma teklifinin yapılması için delillerin tamamen toplanması gerekiyor. Deliller tamamen toplandıktan sonra Cumhuriyet savcısı uzlaştırmaya bakan savcıya, bir müzekkere yazacak. Uzlaştırma savcısı da bunu uzlaştırma bürosuna gönderecek. Bu işlemler yapılmadan dava açılırsa mahkemeler iddianameleri iade edecek. Taraflar istemezse zorla uzlaşma yapma imkanımız yok. Usul şartları tamamlandıktan sonra dava açabilecek." ifadelerini kullandı.

- Uzlaşma kapsamı genişliyor

Uzlaşma kapsamında ilgili kanunda 5 suç türünün bulunduğunu ifade eden Sakarya, taslakla bunun kapsamının genişletilerek 12 suç türünün uzlaşma kapsamına alınacağını bildirerek, şunları kaydetti:

"Şu anda yürürlükteki kanun maddesinde kasten yaralamanın basit hali, taksirle yaralama, konut dokunulmazlığının ihlali, aile içi, nafaka ya da şahsi ilişki nedeniyle çocuğun kaçırılması ve alıkonulması, ticari sır ve bankacılık sırrı niteliğindeki suçlarla ilgili uygulanıyor. Uygulama alanı dardı. Şu anda hazırlanan taslakta kapsam genişliyor. Mevcut olanların yanı sıra şikayete bağlı olan suçlarla birlikte şikayete bağlı olup olmadığına bakılmaksızın tehdidin basit hali, kişiyi hürriyetinden yoksun kılma, hırsızlığın basit hali, güveni kötüye kullanma, kötü muamele, bazı dolandırıcılık halleri, aile hukukundan kaynaklanan yükümlülüğün ihlalinin uzlaştırma kapsamına alınması ön görülüyor."

Uzlaşmanın olayın hemen ardından değil, belli bir süre geçtikten sonra taraflara sorulmasının hedeflendiğine işaret eden Sakarya, taslakta avukatlar ve hukuk eğitimi almış kişiler arasından seçilecek uzlaştırmacıların, yazılı sınava tutulmasının ve eğitimler verilmesinin yer aldığını kaydetti.

Sakarya, hedeflerinin mahkemelerdeki iş yükünün azaltılması ve uzlaşmanın etkinliğinin artırılması olduğunu kaydederek, çalışmaların tamamlanmasının ardından taslağın TBMM'ye sevk edileceğini sözlerine ekledi.

AA