Yargıda yapay zeka dönemi başlıyor! Emsal dava arama son bulacak
Yargıtay, Avrupa Birliği Projesi kapsamında 6 milyon üzerindeki kişisel veriden arındırılmış Yargıtay içtihadını yapay zekâya yükleyeme hazırlanıyor.
Yargıtay Başkanı Mehmet Akarca, “Bu sistem oturursa ilgili vatandaş ya da avukat hukuk davalarında, bu verileri ve delillerini girmek suretiyle davayı kazanma olasılığını görerek, belki buna göre dava açacak ya da açmayacak” dedi. Tamamen ücretsiz olarak kullanıma sunulacak ve 2023'te hizmet vermeye başlaması planlanan bu uygulama avukatları da meraklandırıyor.
'DAVA SÜREÇLERİNİN HIZLI SONUCA ULAŞMASINI SAĞLAYABİLİR'
Milliyet'te yer alan habere göre Hukuk sisteminde Yargıtay kararları büyük bir öneme sahip. Yargıtay’ın, şeffaflık ilkesi gereğince 2015 yılından bu yana kararlarını kendi internet sitesinde herkese açık hale getirdiğini belirten Avukat Yaşar Öksüz, dolayısıyla çok fazla mahkeme kararı olduğu için bu kararlar arasında inceleme yapmanın ve doğru sonuca ulaşmanın oldukça zor olduğunu söyledi.
Veri tabanı olarak yapay zekânın kullanılmasını değerlendiren Öksüz, “Veri tabanı olarak yapay zekânın uygulamaya girmesi sonrasında yüksek mahkeme kararlarına daha hızlı ve daha isabetli şekilde ulaşmak mümkün olabilir. Bu durum hem dava süreçlerinin hızlanmasını hem de avukatların daha isabetli sonuçlara ulaşmasını sağlayabilir” dedi.
‘HUKUKÇULARIN DEVREYE GİRMESİ GEREKECEK’
Yapay zekânın davadaki tüm ince detayları algılayabilecek bir özelliği olduğuna dair henüz ellerinde somut bir veri olmadığı için bu konuda kesin bir değerlendirme yapmanın mümkün olmayacağını söyleyen Yaşar Öksüz, “Ancak yapılan açıklamalara göre yapay zekâ, kelime ve kategori bazlı inceleme yaparak sonuca büyük çoğunlukla ulaşmaya imkân verecek. Tüm bu katkılarına rağmen ince detayların değerlendirilmesi ve sonuca ulaşılmasında hukukçuların devreye girmesi gerekecek” ifadelerini kullandı.
Gelecek yıl başlıyor, yapay zeka tamamen değiştirecek Başta boşanma davaları...
'VATANDAŞIN AVUKATLARA OLAN İHTİYACI DAHA DA ARTACAK'
"Sistem oturursa ilgili vatandaş ya da avukat, hukuk davalarında bu verileri ve delillerini girmek suretiyle davayı kazanma olasılığını görüp belki buna göre dava açacak ya da açmayacak" deniliyor. Yorumda bulunan Avukat Yaşar Öksüz, bunun avukatlar için bir dezavantaj olmayacağını, tam aksine bu sistemin devreye girmesi sonrasında avukatlara olan ihtiyacın daha da artacağının altını çizdi.
Öksüz, “Zira vatandaşlar haklarını öğrenecek ve haklarının peşinden gidecektir. Ancak dava süreçlerinin yönetilmesi oldukça karmaşık bir süreçtir. Bu sebeple vatandaşlar, hak kayıplarına uğramamak için hukuki destek almaya devam edecektir” diye konuştu.
‘AVUKATLARIN YERİNİ ALAMAZ FAKAT İLERLEYEN SÜREÇTE...’
Peki yapay zekâ gelecekte avukatların yerini alabilir mi? Bu konu hakkında açıklamada bulunan Yaşar Öksüz, “Bizim üzerinde konuştuğumuz sistem 'veri tabanı' oluşturulmasına yönelik bir yapay zekâ sistemi. Veri tabanı olması sebebiyle yüksek mahkemelerin verdiği kararlara daha hızlı ve daha isabetli ulaşılmasını sağlıyor. Bu sistemin avukatların yerini alabilmesini mümkün görmüyorum. Ancak ilerleyen süreçte başka bir model devreye girerse tekrar değerlendirmek gerekir” vurgusunu yaptı.
HAK KAYIPLARINA DİKKAT!
Veri tabanı olarak yapay zekânın, avukatların olduğu gibi vatandaşların da yüksek mahkemelerin kararlarına hızlı ve doğru bir şekilde ulaşılmasına olanak sağlayacağını vurgulayan Avukat Yaşar Öksüz, “Ancak ulaşılan mahkeme kararlarındaki hukuki terminolojinin yanlış anlaşılarak hukuki destek alınmadan dava açılması, çok ciddi hak kayıplarına neden olabilir” ifadelerini kullanarak uyarıda bulundu.
BOŞANMA DAVALARINI DA ETKİLEYECEK
Türkiye'de başta boşanma olmak üzere pek çok dava yıllarca sürebiliyor. Dolayısıyla yapay zekâ, bu dava sürelerinin kısalmasında ve kararların alınmasında zaman kazandırabilir mi sorusu da en çok merak edilenler arasında. Boşanma davalarında tarafların ve çocukların yıpranmamasının önemini vurgulayan Avukat Öksüz, veri tabanı olarak yapay zekânın kullanılmasıyla daha hızlı ve daha isabetli kararlar verilmesinin mümkün olacağını açıkladı.
Ancak bu konuda TBMM’deki bir çalışmaya değinen Yaşar Öksüz, “Bu çalışmaya göre her iki tarafın da boşanmayı istediği durumlarda boşanmaya karar verileceği diğer konuların sonra çözülmesi üzerinde çalışılıyor. Bu davaların daha hızlı çözümlenmesi için böyle bir düzenlemenin yapılmasına çok ihtiyaç var” dedi.
TEKLİKEYE DİKKAT ÇEKTİ
Öte yandan Avukat Ali Erişen ise yapay zekânın en son gireceği alanın hukuk ya da toplumsal düzen alanı olacağını söyledi. Özellikle bu sistemin 'Demolition Man (Cezalandırıcı)" filmiyle daha önce karşımıza çıktığını belirten Avukat Ali Erişen, filmdeki çarpıcı detayları anlatarak örnek verdi.
Erişen, filmde salt bir toplumsal düzen kurulduğunu, insanların birbirine temas etmediği ve küfür eden insanların bile anında cezalandırıldığı sahnelerin yer aldığını aktarıp, “Bence ilk olarak yapay zekâ hayatımıza trafik polisi olarak girecek ve trafik cezalarını yapay zekâ düzenleyecek. Arkasından avukatlar da dahil hakim ve savcı vs. tüm sürece ilk olarak yardımcı olarak katılacağını, sonrasında bu kişilerin yerini alarak yargılama bile yapacağını düşünüyorum. Tabii burada sorulacak çok soru var; mesela ya kanunları da yapay zekâ yapacak hale gelirse? İşte bu şekilde ilerleyen yapay zekâ, hukuk alanında çatışma yaratıp felakete dönüşebilir” açıklamasını yaptı.
Sadece avukatların değil, tüm yargı sisteminin hatta askeri unsurların yapay zekâ sistemleriyle donatılacağı ve bu unsurların kısa bir müddet dahi olsa toplumların hayatına düzen getireceğini söyleyen Ali Erişen, sonunda bu durumun mutlaka çatışma yaratacağını vurguladı.
'BOŞANMA DAVALARININ MALİYETİNİ AZALTACAK'
Avukat Ali Erişen, yapay zekâyı kullanarak hukuk alanında çözüm sunan Avukatlar İçin Robot Yazılım Arayüzü’nün (ARYA) Yargıtay'daki boşanma davalarının sonucunu yaklaşık yüzde 90 doğru tahmin edebildiğini belirtti.
Bu tarz bir uygulama geliştiren bir başka ismin de Kaliforniya'da yaşayan Avukat Erin Levine olduğunu söyleyen Erişen, "Bu kişi boşanma konusunda yapay zekâ ve chatbot'ları kullanan Hello Divorce isimli web sitesinin kurucusu ve CEO’su. ABD'nin boşanmanın en maliyetli olduğu Kaliforniya eyaletinde, dava başına ödenen 17 bin dolarlık maliyeti bu yapay zekâ ile bin 500 dolara çekmeyi başardılar" dedi.
'BOŞANMA ÖNCESİ ÇİFTLER YAPAY ZEKÂYA BAŞVURABİLİR'
Aile mahkemelerinin önüne sürekli dosya yağdığını ve devletin çareyi aile mahkemesi sayısını artırmakta bulduğunu söyleyen Ali Erişen, yapay zekânın bu kısır döngüyü çözebileceğini dile getirdi. Bunun dışında yapay zekânın boşanma davalarından elde edilen verilerle uzama nedenlerini ortadan kaldırabileceğini, yasa tekliflerini sunmayı öğreneceğini ve boşanmak isteyen tarafları dinleyip delilleri anında değerlendirip, hakime izleyeceği yol ve yöntemle ilgili yardımcı olabileceğini de ekledi.
Yapay zekânın arabuluculuk rolünü de davadan önce üstlenebileceğine dikkat çeken Avukat Ali Erişen, “Örneğin boşanmak isteyen çiftler dava öncesi birlikte yapay zekâya müracaat ederek nasıl hakkâniyetle boşanmaları gerektiğini öğrenebilir. Yapay zekânın görüşü mahkeme dosyasına girebilir, yapay zekâdan farklı düşünüp farklı istekleri olan tarafa hakim neden bunu istediğini açıklatabilir. Ancak yine de tek başına insan unsuru varken hiçbir boşanma davasını istenilen ölçüde kısaltacağını düşünmüyorum" diye konuştu.