‘Akromegali’de erken tanı önemli
Her yıl milyonda 3-4 kişiyi etkileyen akromegali hastalığı, büyüme hormonunun kontrolsüz salgılanmasıyla ortaya çıkıyor.
Ayak ve el büyümesi, diş aralıklarının açılması gibi belirtilerle ortaya çıkan akromegali hastalığı, kontrol altına alınmadığı durumlarda yüksek tansiyon ve kalp büyümesi gibi ölümcül sağlık sorunlarını beraberinde getiriyor. Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği Başkanı Prof. Dr. M. Sait Gönen, “Tedavi için ameliyat şart ancak medikal tedaviler de çare olabiliyor. Ani organ büyümeleriyle karşılaşan hastaların bir endokrinoloji uzmanına görünmeleri erken tanı açısından büyük önem taşıyor” diyor.
Tüm dünyada yaklaşık milyonda 80-240 kişide görülen akromegali hastalığı genellikle, hipofiz bezinde bulunan ve normalden fazla büyüme hormonu salgılayarak bedenin çeşitli kısımlarının büyümesine neden olan bir tümör nedeniyle ortaya çıkıyor. “Büyüme hastalığı” olarak da bilinen akromegali her yıl milyonda ortalama 3-4 kişiyi etkiliyor. Türkiye’de yaklaşık 4.600 akromegali hastasının bulunduğu tahmin ediliyor ve her geçen yıl bu sayıya yaklaşık 250-300 yeni hastanın eklendiği belirtiliyor.
15 Nisan Türkiye Akromegali Günü
Yavaş başlangıcı nedeniyle geç tanı konma tehlikesini de beraberinde getiren akromegali, ihmal edildiğinde hipertansiyon, kalp hastalığı, diyabet ve artrit gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Sağlık Bakanlığı’nın başlattığı uygulamayla, akromegali tedavisinde erken tanının önemini vurgulama amacıyla her yıl 15 Nisan tarihi Türkiye Akromegali Günü olarak kabul ediliyor ve hastalığa dikkat çekmek için çeşitli organizasyonlar düzenleniyor.
Çare ameliyat
Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği Başkanı Prof. Dr. M. Sait Gönen, akromegali hastalığını, erişkinlerde büyüme hormonunun fazla salgılanması sonucu uçların büyümesi olarak tanımlıyor. Akromegali tedavisinin mutlak suretle ameliyat olması gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. M. Sait Gönen, ameliyatın çaresiz kaldığı durumlarda medikal tedavi alternatiflerinin devreye alınması gerektiğini vurguluyor.
Ani organ büyümelerine dikkat
Hastalığın belirtilerini ayakkabı numarasında ani büyüme, yüzüğün parmağa dar gelmesi ve bedensel uzuvlarda ani değişiklikler olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. M. Sait Gönen, “Belirtiler erişkinlikten önce olduğunda ‘devlik’ olarak tanımladığımız hastalık olur. Kemikler kapandıktan sonra yaşanırsa da akromegali hastalığı gerçekleşir. Akromegali, tedavi edilmediği takdirde şeker hastalığı, yüksek tansiyon, kalp büyümesi ve kalp yetmezliği gibi, hastanın yaşamını tehdit edecek sorunlara dönüşebilir. Akromegali belirtilerini taşıyan vatandaşlarımızın tanı için mutlaka bir endokrinoloji uzmanına görünmeleri gerekiyor” ifadelerini kullanıyor.
Hastalık ihmal edildiğinde ölüm riski iki kat artıyor
Akromegali hastalığının genel belirtileri arasında baş ağrısı, görme alanı bozuklukları, dişlerin arasının açılması, dil büyümesi, aşırı terleme, kolon polipleri, avuç içi ve ayak tabanlarında doku kalınlaşması da yer alıyor. Hastayı kuvvetten düşüren akromegali, büyüme hormonu ve IGF-1 düzeylerinde biyokimyasal kontrol, tümör hacmini küçültme ve klinik belirtilerini azaltma safhalarıyla tedavi edilebiliyor. Hastalığı kontrol altına alınmayan hastaların ölüm riskleri genel ortalamaya göre iki kat artış gösterebiliyor.