Son günlerde ünlülerin başlarına bir kova buzlu su dökerek dikkat çekmeye çalıştığı ve sosyal medya aracılığıyla kısa sürede meşhur hale gelen ALS (Amyotrofik Lateral Skleroz) hastalığının nedeni aslında tam olarak bilinmiyor ve adı konmuş bir tedavi yönetimi yok.
Özel Medicana Konya Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Aysun Hatice Akça, ALS hastalığı hakkında merak edilenleri anlattı. ALS’nin vücutta bulunan kasların fonksiyonlarını sağlayabilmesine yardımcı olan beyin ve omurilikte bulunan motornöron adı verilen sinir hücrelerinde bir harabiyet sonrasında ortaya çıktığını ifade eden Dr. Akça, “Bu harabiyetin neden olduğunu bilmiyoruz. Ama birtakım şeyler neden gösteriliyor. Özellikle kurşun, manganez zehirlenmeleri neden olarak gösteriliyor. Ama sebebi bilinmeyen bir şekilde bu hücrelerde beyinde ve omurilikte bulunan motornöron hücrelerinde aşırı şekilde glutamat artışı ve kalsiyum artışına bağlı hücre ölümü oluyor. Hastalar genelde kas güçsüzlüğü ile bize gelebiliyor. Kas güçsüzlüğü ilk başlarda lokal olabiliyor yani sadece bir elde ya da ayakta güçsüzlük şeklinde hastalar gelebiliyor. Hastanın el becerisinde azalma, gömleğinin düğmesini ilikleyememe ya da düşük ayak şeklinde görülebiliyor. Sonrasındaki süreçte tüm vücutta, solunum kaslarında, yutma kaslarında ve ses ile ilgili kaslarda bozulma ile hasta yatağa bağımlı hale gelebiliyor. Bu hastalarda bilinç son döneme kadar kapanmaz ama ciddi bir kas gücü kaybı olduğu için hastalar ileri dönemde solunum cihazına bağlı hale gelebilirler” dedi.
’KESİN BİR TEDAVİ YÖNTEMİ YOK’
Dr. Akça, ALS’nin yüzde 5 oranında kalıtsal olduğunu ve 50-70 yaş grubu kişilerde daha sık görüldüğünü kaydederek, “Erkeklerde daha sık görüyoruz. Kadınlar bu açıdan biraz daha şanslı ama hastalık nadiren 30’lu yaşlarda ve 80’li yaşlarda karşımıza gelebiliyor. Hastalık hızlı bir ilerleme gösteriyor. Genellikle yaşam süresi ortalama 5-6 yıl gibi. Sebebi tam olarak belli olmayan bir hastalık dedik ama kesin olarak bu tedavi ile hastalar tedavi edilir diye bir şey yok. Ama destekleyici tedaviler kullanılıyor. İlaç tedavileri ve yoğun bakım tedavileri kullanılıyor” diye konuştu. 2014 yılının tüm dünyada “Beyin Yılı” olarak ilan edildiğini ve son günlerde de ALS hastalığı ve ALS Derneklerinin dünyada ve ülkemizde kamuoyu önüne çıkarılmaya başlandığını dile getiren Akça, “Aslında bu konuda bilincin daha önceden artması gerekiyordu. Ülkemizde de bu konuda duyarlılık ve bilinç artıyor. Her geçen gün ALS ile ilgili derneklere yardımlar ya da ALS hastalığı derneklerinin arttığını duyuyoruz. Bu bağlamda sevindirici bir durum” diyerek sözlerini tamamladı.