ANKARA (AA) - YEŞİM SERT KARAASLAN - ZEYNEP AKYIL – Anne ölüm oranlarında, önceki yıllara oranla ciddi düşüş elde eden Türkiye’de, anne ölümlerinin yüzde 60'ının önlenemez, yüzde 40'a yakınının ise önlenebilir olduğu bildirildi.

Önlenebilir anne ölümlerinin de yüzde 70'nin ''kadının hizmet talep etmemesi''nden kaynaklandığı belirtilirken, bu nedenle gebelerin mutlaka aile hekiminin takibinde gebelik sürecini geçirmesi gerektiği ifade edildi.

Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kadın ve Üreme Sağlığı Daire Başkanı Sema Sanisoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kurum olarak hem doğum öncesi, hem doğum, hem de doğum sonrasında anne sağlığının korunmasını çok önemsediklerini, bunun için çeşitli faaliyetler yürütüldüğünü söyledi.

Türkiye'de 2013 rakamlarına göre, 1 milyon 279 bin 864 canlı doğum gerçekleştiğini belirten Sanisoğlu, Türkiye'deki anne ölüm oranlarında önemli düşüş elde edildiğini ifade etti.

Bir ülkenin gelişmişlik göstergelerinden birinin anne ölüm oranları olduğunu vurgulayan Sanisoğlu, yüz bin canlı doğumda 2002’de 64 olan anne ölüm oranının, yaklaşık 4 kat gerileyerek 15,4’e indiğini söyledi.

 Türkiye'de anne ölüm oranlarının 2007 yılından bu yana il düzeyinde takip edildiğini belirten Sanisoğlu, buna göre herhangi bir anne ölümü ile karşılaşıldığında anne adayına ilişkin tüm verilerin raporlandığını ve ölüme neden olabilecek nedenlerin incelendiğini bildirdi. 

-"Anne ölüm nedenleri kayıt altına alınıyor"

Ön İnceleme Komisyonu'nda her hafta 6 hekimin toplandığını ve tek tek dosyaları incelediğini dile getiren Sanisoğlu, burada anne adayının, doğum öncesi kontrollerine gidip gitmediğine, kontrolleri nerede yaptırdığına, nasıl bir tedavi uygulandığına dair tüm süreçteki olası ihtimallerin dikkate alındığını söyledi. Sanisoğlu, "İnceleme sonrasında, 'biz ne yapsaydık da ölümü engelleyebilirdik' diye araştırıyoruz." dedi.

Ölüm nedenlerinin belirlenmesinde DSÖ'nün belirlediği modellere göre çalışma yapıldığına işaret eden Sanisoğlu, şunları kaydetti:

"Anne ölümlerinin yüzde 60'ı önlemez anne ölümleridir, yüzde 40'a yakını ise önlenebilir durumdadır. Bu yüzde 40'ın da yüzde 70'inde birinci gecikme diye tanımlanan 'kadının hizmet talep etmemesi' gelmektedir. Buna göre, her 4 anneden 3'e yakını, gebelik ya da doğuma yakın dönemde hizmet talep etmemiştir. Örneğin, hekimin kardiyolog kontrolüne girmesi gerektiği tavsiyesini yerine getirmemiş olabiliyor.  

İkinci gecikme olarak, anne adayının yakınında hizmet alacak yer bulunmaması şeklindedir. Böyle bir gecikme ile 2013 yılında karşılaşılmadı. Buna, özellikle kar kış döneminde yolların kapanmasına bağlı gebeye ulaşılamaması ile görülebiliyor.  Üçüncü gecikme olarak da anne adayının hastaneye girdikten sonra hem hastaneye geç gelme hem de hekim, ebe, hemşirenin yaptığı müdahaleden kaynaklanan sorunlara bağlı yaşanıyor."

-"Aile hekiminin takibinde olunmalı”

Sanisoğlu, kadının kendi sağlığını önemsemesi ve hizmet talep etmesi gerektiğinin altını çizerek, anne sağlığının korunması, düzenli gebelik takiplerinin yapılması, güvenli doğum yapılabilmesi için çeşitli çalışmalar yaptıklarını dile getirdi. 

Anne ölüm oranlarını azaltmak amacıyla gerek halkın gerek sağlık çalışanlarının farkındalığının artırılması gerektiğini, kendilerinin de bu yönde çalışmalar  yürüttüklerini anlatan  Sanisoğlu, bu kapsamda geçen yıl 582  kadın doğum uzmanına eğitim verdiklerini söyledi. Sanisoğlu, ''Şimdi ebelerde bu eğitime  başladık,  bin 800 kadın doğum uzmanına eğitim vermiş olacağız” diye konuştu.

Sağlık hizmet kalitesini artırırken, iletişime de önem verdiklerini vurgulayan Sanisoğlu, gebelerin mutlaka aile hekimine başvurması ve onların takibinde gebelik sürecini geçirmesi gerektiğine işaret etti.

-“Türkiye, anne ölümlerinde dünyada orta üst grupta”-

Sanisoğlu, dünya ortalamaları dikkate alındığında, Türkiye'nin anne ölüm oranlarında oldukça iyi bir seviyede olduğunu bildirdi. Batı Avrupa, Kuzey Avrupa gibi gelişmiş ülkelerde anne ölüm oranları yüz binde 10'un altında olduğuna işaret eden Sanisoğlu, şöyle devam etti:

''Dünyada gelişmiş ülkelerde bu oran yüz binde  10-15 arası. Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) 2008 ve 2010 raporları yayınlandı. Biz 2008 yılında en hızlı düşüş gösteren ilk 10 ülke arasındayız, 2010 raporunda da aynı başarıyı devam ettiren ilk 20 ülke arasındayız. Bu konuda başarımız 2008 ve 2010 yılı raporlarında tescil edilmiş ve örnek gösterilmiş bir başarı. Ama bu başarıyı sürdürmek için hala çok hızlı eğitim çalışmaları yapacağız.  Halk eğitimleri yapacağız, televizyonlar programlar, kamu spotu yapacağız''

-Anne adaylarına Dünya Kadınlar Günü mesajı-

Dünya Kadınlar Günü dolayısıyla da anne adaylarına mesaj veren Sanisoğlu, gebeliğin ve anneliğin çok güzel bir duygu olduğunu, ancak anne adaylarının  bunu layıkıyla yaşayabilmeleri için mutlaka gebelik kontrolleri  yaptırmaları gerektiğini söyledi.

Gebelerin doktor tavsiyesi olmadan ilaç kullanmaması gerektiği uyarısında bulunan Sanisoğlu, ''aile hekimleriyle teması mutlaka sağlasınlar, hatta gebe kalmadan önce başvursunlar ki sağlıklı gebelik yaşasınlar. Doğumların mutlaka hastanede yapılması ve gebelik kontrollerinin de zamanında yapılması gerekiyor'' şeklinde konuştu.