39. Ulusal Gastroenteroloji Haftası ve 10. Gastroenteroloji Cerrahisi Kongresi 22-27 Kasım tarihleri arasında Antalya'da gerçekleştirildi.

Belek turizm merkezindeki bir otelde gerçekleştirilen 39. Ulusal Gastroenteroloji Haftası ve 10. Gastroenteroloji Cerrahisi Kongresine, alanında uzman Türk Gastroenterolog, diğer branşlardaki hekimler ve hemşirelerin yanı sıra, uluslararası konuşmacılar katıldı. Bu yıl ABD ve Avrupa'dan 14 konuşmacı, Kore'den 15 Gastroenterolog, Azerbaycan'dan da 12 misafirin ağırlandığı kongreye toplamda bin 450 katılım sağlanarak rekor kırıldı.

Rekor katılım

Kongrenin basın toplantısında, Türk Gastroenteroloji Derneği (TGD) Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Dilek Oğuz, Ulusal Gastroenteroloji Haftası'nda, tüm gastroenterolojiyi masaya yatırdıklarını ve yaklaşık bin 450 katılımcıyla rekor bir katılımın sağlandığı kongrede uluslararası konuşmacılarla beraber bilimi paylaştıklarını söyledi. Oğuz, "Bu kongrenin önemi bizler için çok büyük. Bütün yıl boyunca bu kongreye hazırlanıyoruz. Kongre sonrası aldığımız geri bildirim ve eğitimlerle, genç nesilleri nasıl yetiştirebileceğimize bakıyoruz. Genç nesilleri yetiştirebilmek için çok çeşitli burslarımız var. Yaklaşık 200'e yakın Gastroenteroloğu yurt içi ve yurt dışında burslara göndererek eğitimlerine katkıda bulunuyoruz. Bir işi eğitimli insanların yapması gerektiğini düşünüyoruz" ifadelerini kullandı.

"Günümüzün ciddi karaciğer hastalığı artık karaciğer yağlanması"

39. UGH Kongre Başkanı Prof. Dr. Orhan Sezgin, kongrede, gastroenterologlar ve gastroenteroloji cerrahlarının kombine bir çalışma içerisinde olduğunu belirtti. Kongrede masaya yatırılan hastalıklardan birisi olan karaciğer yağlanması hakkında konuşan Prof. Dr. Orhan Sezgin, günümüzde en sık görülen karaciğer hastalıklarının temelini karaciğer yağlanmasının oluşturduğunu söyledi. "Daha önce Hepatit B ve C ile uğraşıyorduk ama onların çok ciddi tedavileri bulundu ve onlarla artık çok kolay baş ediyoruz" diyerek sözlerini sürdüren Sezgin, "Günümüzün ciddi karaciğer hastalığı artık karaciğer yağlanması ve onun oluşturduğu sorunlar. Karaciğer yağlanması, karaciğer sirozuna kadar gidebiliyor, karaciğer kanserine yol açabiliyor. İnsanların yağlanma önemli değil dediği bir kavram değil. Biz çok önemsiyoruz" diye konuştu.

"Türkiye'de karaciğer yağlanma oranı yüzde 60"

Dernek olarak 2 yıl önce Kapodokya bölgesindeki iki ilçede 5 bin kişide yaptıkları taramayla yüzde 60 oranında karaciğer yağlanma verisine ulaştıklarını aktaran Sezgin, "Türk toplumunda karaciğer yağlanması yüzde 60 oranında görülüyor. Bu çok yüksek bir oran. Bizim toplumumuz ilave kilolu ve obez. Maalesef toplumumuzun yüzde 35 kadarı kilolu, yüzde 42'si obez. Avrupa'da maalesef bu açıdan birinciyiz. İlaveten Türk toplumunda şeker hastalığı çok fazla. Şeker hastalığı oranı toplumumuzda yüzde 15. Hareketsiz ve fiziksel aktiviteyi sevmeyen bir toplumuz. Bunlar birleşince bir karaciğer yağlanmasına zemin hazırlanıyor. Karaciğer yağlanması ciddi sonuçlara yol açabiliyor. Bunun için en yapılacak en temel şey, beslenme alışkanlığını düzenlemek, Akdeniz diyeti, hareket etmek ve haftada en az 3 defa 45-50 dakika 5 bin adım gibi yürüyüş yapmak, suyu bol tüketmek, et ve yağ tüketimini azaltmak. Bu basit şeylere dikkat etmek, karaciğer yağlanmasına engel olacak ve genel sağlığımızı korumamıza yardımcı olacak şeylerdir" dedi.

"Pankreas kanserinde erken tanı çok önemli"

Türk Gastroenteroloji Derneği İkinci Başkanı Prof. Dr. Mehmet Cindoruk ise pankreas kanserine değindi. ABD'de yapılan çalışmalarda pankreas kanserinin dünya geneli kansere bağlı ölümler sıralamasında 6'ncı olduğuna dikkati çeken Cindoruk, 2030 yılında pankreas kanserinin 2'nci sıraya yükseleceği yönünde öngörü bulunduğunu paylaştı. Pankreas kanserinde erken teşhisinin önemine vurgu yapan Prof. Dr. Cindoruk, "En çok erkek grubunda görülen bir kanser hastalığı. Yağlanma ve obezite, sadece karaciğeri değil, pankreası da vurmaya başladı. Doğrudan doğruya kanserle ilişkisi olabileceği de söyleniyor. Hastalarımızın bilinçli olması gerekiyor. Erken teşhis için, ani bir kilo kaybı, sarılık, iştahsızlık, bulantı, sırt ağrıları veya ileri yaşlarda çıkan şeker hastalığı varsa, bu tür vakalar alarm verisi olabilir. Tabi her ağrı alarm verisi deyip yanlış yönlendirme yapmayalım ama bu yönde uzun süreli devam eden bir ağrı ve kilo kaybı var ise bunlara dikkat etmek gerekir" şeklinde konuştu.

Cindoruk, sigara ve alkol tüketiminin, pankreas kanserini yol açan önemli faktörler olduğu yönünde de uyarıda bulundu.

"45 yaşını geçen kişilere kolonoskopi öneriyoruz"

Türk Gastroenteroloji Derneği Genel Sekreteri Prof. Dr. Ayhan Hilmi Çekin, gastroenterolojide yapay zekanın geldiği yerden bahsetti. Yapay zekanın kolon taramasında oldukça yararı bulunduğuna değinen Çekin, "Özelikle kolon kanserinde 45 yaşını geçen insanlara hiç yakınması olmasa bile kolonoskopi öneriyoruz. Polip dediğimiz, kolonda bulunan ve istenmeyen yapıları alarak ileride bu kişilerin kolon kanserine yakalanmasını engelleyebiliyoruz. Bu poliplerin taranmasında yapay zeka uygulaması gündemde ve şu an biz bunları kullanıyoruz" dedi.

Probiyotikler ve Prebiyotikler

Son yıllarda tüm dünyada bir mikrobiyota rüzgârı esmeye başladığını ve bunun büyük merak konusu olduğunu belirten Türk Gastroenteroloji Derneği Muhasip Üyesi Prof. Dr. Müjde Soytürk de, probiyotikler ve prebiyotikler hakkında bilgiler paylaştı. Vücutta büyük çoğunluğu bağırsakta olmak üzere çok sayıda mikroorganizma yaşadığını ifade eden Soytürk, şunları söyledi: "Daha doğrusu onlarla birlikte yaşadığımızı öğrendik. Yapılan çok sayıda bilimsel araştırma ise bu merakı daha da körükledi. Çünkü bu mikroorganizmaların trilyonlarca olduğunu, belli hastalıklarla ilişkili olabileceklerini ama daha da ötesi sağlığımızın devamı için ne kadar önemli olduklarını öğrendik. Bunlar vücudumuzda bir ekosistem oluşturuyor ve karşılıklı fayda sağlıyoruz, birbirimizi etkiliyoruz. Örneğin, eğer normal doğum yerine sezaryenle doğduysanız, anne sütü yerine yapay sütle beslendiyseniz ya da zamanından önce doğduysanız mikroorganizma sayısı ve çeşitliliği azalıyor. Yine beslenme şeklinizden tutun, kullandığınız antibiyotiklere kadar birçok durum mikrobiyotayı etkiliyor. Hastalıklarla ve sağlıklı yaşam ile ilişkisine ait kanıtlar arttıkça, mikrobiyotayı olumlu yönde nasıl etkileyebileceğimizi araştırmaya başladık. Günümüzde bununla ilgili çok sayıda yaklaşım mevcut. Bunların başlıcaları arasında diyet, probiyotikler ve prebiyotikler yer alıyor. Probiyotik, yeterli miktarda verildiğinde kişinin sağlığı için yarar sağlayan mikroorganizmalardır. Prebiyotikler ise vücudumuzdaki belli bakterilerin çoğalmasını, aktivitesini artıran yani başka bir deyişle onları besleyen sindirilemeyen liflerdir. En iyi örneklerinden bir kaçı, soğan, sarımsak, enginar ve sirkedir. Bir probiyotik ile prebiyotik bir arada bulunduğunda ise sinbiyotik olarak adlandırılmaktadır."

"Probiyotikler hekim tavsiyesiyle kullanılmalı"

Probiyotiklerin etkili olduğu yönünde kanıtlamış iki durum olduğunu vurgulayan Soytürk, "Günümüzde çok sayıda hastalığın (obezite, diyabet, alzheimer, depresyon, iltihabi bağırsak hastalıkları, huzursuz bağırsak sendromu, bağırsak kanseri vb.) mikrobiyotayla ilişkili olabileceğini düşündüren kanıtlar olmakla birlikte kesin bir şey söylemek hala mümkün değildir. Ancak probiyotiklerin etkili olduğu kanıtlanmış 2 durum vardır: Antibiyotik ilişkili diyare ve Clostridium difficile denilen bakteriye bağlı ishaldir. Unutulmaması gereken diğer bir konu her probiyotiğin her hastalık için uygun olmadığıdır. Bu nedenle probiyotiklerin hekim tavsiyesi ile kullanılması gereklidir" diye konuştu.

"Hayat tarzı değiştirilince reflüdeki şikayetlerin büyük bir oranı düzelir"

39. UGH Kongre Sekreteri Prof. Dr. Selim Aydemir, reflü hastalığına değindi. Aydemir, Türkiye'de yapılan çalışmalarda her 5 kişiden 1'inde reflü olduğunu kaydederek, "Reflü, sadece göğüs yanması değil, bunun sonucunda bazı komplikasyonlar gelişebiliyor. Yani bu hastalığa bağlı başka hastalıklar da gelişebiliyor. Reflünün tanısını büyük bir grupta sadece şikayetlerini dinleyerek koyuyoruz. Ama başka hastalıklardan şüphelendiğimizde ileri incelemelerini yapıyoruz. En büyük yapılan yanlış, doktor doktor dolaşarak endoskopi yapılması. Reflü hastalığının çok büyük bir kısmında tedaviye bile ihtiyaç yok. Yeme alışkanlığı, kilo, sigara, alkol ve bol miktarda çay ile kahve buna sebep olabiliyor. Doktora gidip ilaç yazma olayından kurtulmamız lazım. Hayat tarzı değiştirilince reflüdeki şikayetlerin büyük bir oranı düzelir" ifadelerini kullandı.

"Ameliyat çok zorda kalmadıkça yapılmamalı"

Prof. Dr. Aydemir, reflüye neden olan sebepleri ortadan kaldırmadan ameliyat seçeneğinin yanlış olacağına da vurgu yaparak, "Günümüzde artık ameliyatlardan ne kadar uzak durursak o kadar iyi. Cerrahlar da bunu kabul ediyor. İnsan bir makine değil, bozulduğunda parçalarını ayırıp tamir ederek tekrar kapatalım. İnsan vücudu tam bir bütün. Ameliyat, çok zorda kalınınca yapılmalı" dedi.

"Türkiye'de her 3 kişiden 1'i İBS hastası"

Kongre Sekreteri Doç. Dr. Aslı Çifcibaşı Örmeci ise toplumda huzursuz bağırsak sendromu olarak bilinen İrritable Bağırsak Sendromu (İBS) hastalığına ilişkin açıklamalarda bulundu. Türkiye'de her 3 kişiden 1'inin İBS hastası olduğunu belirten Çifcibaşı, hastaların karın ağrısı şikayeti ve bağırsak alışkanlıklarındaki değişikliklerle doktora müracaatta bulunduğunu söyledi. Her karın ağrısının İBS olmadığını belirten Örmeci, şikayetlerin son 6 ay içerisinde ortaya çıkması gerektiğini belirterek, "Karın ağrısıyla beraber, kabızlık ve ishal eşlik ediyorsa, bu tablo ortaya çıkabilir. Karın ağrısı olmazsa olmaz bulgularımızdan. Bir hekime düşen en önemli bulgu, altta yatan organik hastalığın olup olmamasıdır. Yeni ortaya çıkan bağırsak alışkanlığında değişiklik, yeni ortaya çıkan karın ağrısı, demir eksikliği anemisi gibi bulgular varlığında organik hastalıklardan bahsederiz. Bu gibi durumlarda endoskopik işlemler devreye girer. Bu hastalar genellikle çok sayıda endoskopilerle gelir bizlere. Dolayısıyla en büyük sıkıntı, sağlık sistemi üzerine düşen yüktür. En önemli şey, tanının doğru olması, hasta-hekim ilişkisi ve hastanın hekime güvenmesi" dedi.

Gece uykusunu bölen karın ağrısı İBS ile kanser arasındaki farkı belirliyor

İBS'nin hastanın hayat kalitesini azalttığını ancak yaşam süresini azaltmadığını aktaran Çifcibaşı, diyet ve egzersizin hastalık şiddetinin azaltılmasında önemli bir faktör olduğunun reflüyü tetikleyen faktörlerin ise aynı zamanda İBS'yi de tetiklediğine işaret etti. Çifcibaşı, hastada yaşanan karın ağrısının İBS ile kanser arasındaki en ayırt edici özelliğinin gece uykusunun bölecek düzeyde olup olmaması olduğunu belirterek, İBS'de karın ağrısının uykudan uyandırmadığını, ağrının sadece gün içerisinde yaşandığını söyledi.