KOCAELİ (AA) - METİN GİRGİN / ŞAHİN OKTAY - Kocaeli'nin Kartepe ilçesinde, Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Marmara Araştırma Merkezi (MAM) Kimyasal Teknoloji Enstitüsü yürütücülüğünde kurulan Türkiye'nin ilk "Atık Pil Geri Kazanım Tesisi"nde, atık piller çevre kirliliğine neden olmayacak şekilde bertaraf edilip, içerisindeki metaller sanayinin hizmetine sunuluyor.

Açılışını 15 gün önce eski Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık'ın yaptığı, atık pillerin ayrıştırma, kırma ve geri kazanım işlemlerinin bir arada gerçekleştirildiği entegre tesis sayesinde hem pillerin içerisindeki değerli metaller yeniden ekonomiye kazandırılıyor hem de çevreye verilecek olası zarar önleniyor.

Tesisin işletmesini yapan Exitcom Recycling firmasının genel müdürü Murat Ilgar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'nin ilk elektronik atık geri dönüşüm firması olarak 12 yıl önce Kocaeli'de 10 bin metrekarelik bir alan içerisinde faaliyete başladıklarını belirterek, kullanım ömrünü tamamlamış elektrikli ve elektronik eşyaları, Avrupa Birliği (AB) standartlarında geri dönüştürüp, ekonomiye kazandırdıklarını anlattı.

Bütün elektronik atıklar gibi çöpe atılan atık pillerin de çevreye ciddi zarar verdiğini dile getiren Ilgar, bir pilin atıldığı toprakta bir daha herhangi bir bitki yetişmediğini ve 1 milyon metreküp suyu kirlettiğini vurguladı.

Ilgar, çevreye ciddi zararı olan bu atıkların geri dönüştürüldüklerinde hem ekonomiye ciddi katkı sağladığını hem de çevre kirliliğinin önüne geçildiğine dikkati çekerek, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetkilendirilen Taşınabilir Pil Üreticileri ve İthalatçıları (TAP) Derneğinin Türkiye'de 2004 yılından beri atık pilleri topladığını kaydetti.

Türkiye'de 5 bin ton pil olduğunu ve yılda 500 ton civarında atık pil toplandığını, aynı nüfusa sahip Almanya'da yılda toplanan atık pil miktarının ise 14 bin ton olduğunu vurgulayan Ilgar, Türkiye'nin geri dönüşüme giden pil oranını artırması gerektiğini belirtti.

- "Elde edilen malzemeler sanayide kullanılıyor"

Ilgar, bu kapsamda TÜBİTAK MAM ile yaptıkları işbirliğiyle Türkiye'nin ilk Atık Pil Gerikazanım tesisini kurduklarını ve faaliyete geçirdiklerini anlatarak, şöyle devam etti:

"Tesisimizin günlük işleme kapasitesi bin ton. Atık piller, TAP'ın organizasyonunda buraya yönlendiriliyor. Burada tartım işlemleri yapıldıktan sonra, tesisimizde bir ön ayrımdan geçiyor çünkü farklı farklı piller var. Bunlar nikel kadmiyum, nikel metal hidrit, lityum veya alkali mangan gibi piller. Bu piller farklı proseslerden geçiyor. Ayrıştırma yapıldıktan sonra kategorilerine göre kırılıyor. Kırıldıktan sonra pilin içerisindeki demir, pirinç gibi malzemeler alınıyor. Daha sonra rafinasyon sistemine gidiyor. Orada kimyasal işlemlerle içerisinde bazı malzemeler çöktürülerek çinko, pirinç, mangan gibi değerli malzemeler alınıyor. Bu malzemeler kimya endüstrisinde, galvaniz ve pik demir üretiminde veya gübre endüstrisinde ham madde olarak kullanılıyor."

- "Atıkları geri dönüştürerek dışa bağımlılığı azaltabiliriz"

AB ülkeleri ve özellikle Çin'in atık pillerin içerisindeki değerli metallerin geri kazanımıyla ilgili ciddi yatırımlar yaptığına işaret eden Ilgar, "Değerli metallerin kaynağının yüzde 98'i Çin'de. Hatta Çin bunları yurt dışına vermek istemiyor. Eğer siz yeni bir teknoloji üretmek istiyorsanız, bu ham maddeleri kullanmak zorundasınız. Türkiye'de de atıktan gelen ürünler geri dönüştürülebiliyor ama konunun esas önemli kısmı, elektronik atık olsun, lamba olsun, pil olsun, bunların içerisinde bulunan altın, gümüş, paladyum, indiyum, tantan gibi değerli metallerin de ülkemizde geri dönüştürülmesi lazım. Bu şekilde dışa bağımlılığı azaltabiliriz." değerlendirmesinde bulundu.

Ilgar, atık toplama konusunda belediyelere çok büyük iş düştüğünü, belediyelerin daha çok bilinçlenmesi ve alt yapılarını buna göre geliştirmesi gerektiğini sözlerine ekledi.

AA