Avukatlık mesleğine kalite gelecek
Mayıs ayı içinde yoğun eğitim ve kurulum faaliyetleri ile ülke çapına yayılması hedeflenen proje hakkında Bilişim Kurulu Başkanı Av. Nezih Dağdeviren’le görüştük…
E-Baro nedir?
E-Baro, Türkiye Barolar Birliği bünyesinde yapılan çalışmalarla sonuç aşamasına gelinen, ülke genelinde tüm Baro Başkanlıklarının oluşturduğu çevrimiçi sistemle bir meslek örgütü olan baronun tüm işlevlerinin bir çatı altında toplandığı, gelişen teknoloji ve bilişim imkânlarının sağladığı avantajları meslektaşlarımıza ve kurumsal anlamda barolarımıza sunmayı hedefleyen bir projedir. Sadece baro yönetimlerinin değil bütün meslektaşlarımızın çeşitli işlemleri gerçekleştirebildikleri ve teknolojinin sağladığı kolaylıkları avukatlarımızın günlük çalışmalarında faydaya dönüştürebilecekleri bu projeyle, avukatların gelişen teknolojiye kayıtsız kalmak bir yana doğan ihtiyaçların elektronik araçlar ve internet platformundan yararlanarak çözümlendiği bütüne ulaşmalarının yolunu açan sağlıklı zemin olarak da tarif edilebilir.
E-Baro hangi uygulamaları içerecektir?
Bilgisayar, internet ve teknolojik araçların kullanılması ile çok çeşitli çözümler hedeflenmiştir. E-Baro bir yanda baro başkanlıklarının iç işleyişlerinde ürettikleri işlemlerin elektronik ortam araçları üzerinde gerçekleştirilmesini sağlayacak diğer yandan üretilen bu bilgilerin gerekli diğer noktalara anlık ulaştırılabilmesine imkân verecektir. Çevrimiçi sistem üzerinden E-Devlet projeleri ile bağlantı kurularak KPS, UYAP, SGK gibi proje ve kurumlarla bilgi alışverişinde bulunularak ülke genelinde fevkalade zaman ve işgücü kazanımı sağlanacaktır. Tüm bunlar çalışmanın hedeflerinin bir bölümüdür. E-Baro projesinin uygulamaya geçmesiyle birlikte avukatların sistem içerisinde kişisel bilgilerini izlemesi, güncellemesi sağlanarak sağlık yardımı talepleri gibi Baro ve TBB Başkanlıklarında gerçekleşen işlemlerini çevrimiçi sisteme bağlanarak elektronik ortamlarda gerçekleştirebilmeleri mümkün hale gelecektir. Projenin sesli yanıt sistemleri ve enteraktif SMS gibi boyutları da göz önüne alındığında dileyen baro başkanlıklarının robot sistemlerle bilgilendirme işlevlerini yerine getirebilecekleri rahatlıkla söylenebilir. E-Baro, iletişim araçlarının sunduğu olanakları avukatlarımızın gündelik kullanımına sunarak uzaktan eğitim, uzaktan çalışma gibi çığır açan özgür ortamların sağlanmasını içeren çözümler hedeflenerek geliştirilmektedir.
E-Baro ile Avukatlar için getirilen yenilikler neler olacaktır?
Bu proje çalışması kapsamında yakın gelecekte dijital kimlik kartı ve sayısal imza desteği ile farklı çözümler üretilecektir. Avukatlarımızın kimlik bilgileri ve yasal imzalarının gerekli olduğu durumlarda Baro Başkanlıklarına sistem üzerinden ulaşarak tüm işlemlerini bu elektronik yolla gerçekleştirmeleri sağlanabilecektir. Adliye kapılarında oluşturulacak turnikelerden geçişler kolayca sağlanacak, baro işletmelerinden elektronik harcama yapılarak hizmetlerden faydalanılabilmesi sağlanacaktır. Avukatlar Sosyal Yardım ve Dayanışma Fonu Yardım taleplerini internet üzerinden yapabileceklerdir. Gelecekte pulların elektronik sistem üzerine aktarılması da sağlanabilecektir. E-Baro ile yayına başlayacak portal üzerinden merkezi haberleşme ortamı sağlanacak, günlük mesleki yaşamı ilgilendiren haberler, etkinlikler bilgisayar ekranında kayan bantlarla sürekli meslektaşlarımıza duyurulacaktır. Kişilere yapılan tebligatlar için kimlik ve adres bilgilerinin Baro Başkanlığı aracılığı ile temin edilmesi sağlanabilecektir.
E-Baro projesinin hangi süreçle uygulamaya alınması planlanmaktadır?
2007 yılının Nisan ayı içerisinde Türkiye genelinde yaklaşık 60 baro başkanlığımız sistem kurulumu için uzmanlarımızca ziyaret edilecek ve programların kullanılması noktasında eğitim faaliyetlerimiz bu baro başkanlıklarımızda organize edilecektir. Aynı yılın Ağustos ayı içerisinde geriye kalan 18 baro başkanlığımızın 10’unda daha kurulum yapılarak ve gerekli eğitim süreçleriyle meslektaşlarımız ve baro yetkilileri takviye edilecektir. İçinde bulunduğumuz 2007 yılı sonu itibariyle Türkiye genelinde çalışmalarını sürdüren tüm baro başkanlıklarımızda sistemin çalışır hale gelmesini hedefliyoruz. Bu demek oluyor ki 2007 yılı barolarımız ve avukatlarımız için teknolojinin tüm olanaklarının mesleki yaşama entegre edildiği ve modern yaşamla gelen meslektaşlarımızın yaşadığı vakit fukaralığının aşıldığı bir yıl olacaktır.
E-Baro nasıl bir işgücü potansiyeliyle ve ne kadar zamandır yürütülen bir projedir?
Projenin geçmişi çok değil yaklaşık 3 yıl öncesine dayanmaktadır. Sadece 5 kişilik bir ekiple yazılan bir programdan bahsediyoruz. Bu anlamda en mütevazı bütçeyle yürütülen bir elektronik ortam projesi olduğunu düşünüyoruz. Uygulama kapsamı genişledikçe yazılımın çalışanlarında değişiklik olabilir. Burada altını çizmek istediğim husus Türkiye Barolar Birliği Başkanımızın ve yönetimimizin gelişen teknolojik imkânları mesleki yaşama kazandırmanın yolunu açan ve çağın gereklerini kuşanmış bir baro hedefine bizi ulaştıracak böylesine bir projede daima destekçimiz olduklarıdır. Bütün avukatlarımızı rahatlatacak bu projede kısa zamanda çok dar bütçelerle yol alabilmiş olmamamız işte bu desteğin ve güvenin sonucudur. Bilgiye ve akla değer veren bir anlayışla yürütülen projenin ne denli başarılı sonuçlarla avukatlık mesleğine kalite ve hız kazandıracağını 2007 yılı sonu itibariyle tüm baro başkanlıklarımızda ve meslektaşlar olarak kendi çalışma alanlarımızda yaşayarak göreceğiz.
E-Baro’nun farklı diyebileceğimiz gözden uzak çözümleri var mıdır?
Aslında her proje ana hedeflerin dışında farklı çözümlere aracılık eder kanaatindeyim. Avukatların E-Baro projemizle tamamen elektronik veri tabanına dâhil edilmesi şimdilik öngöremediğimiz ancak zamanla karşımıza çıkacağı mutlak kimi sorunların da çözümlenebileceği bir zemin oluşturulması bakımından değerli bir kazanımdır, pratik çözümlere gebedir. Örneğin UYAP sistemine iletilecek çevrimiçi bilgilerle, hâkim duruşma sırasında avukatın resmi ve iletişim bilgilerine ulaşabilecektir. İnanıyorum ki zaman içerisinde büyük kentlerde yaşanan kimi iletişim ve bilgi alışverişi sorunlarının önüne bu projeyle geçilmiş olacaktır. Meslekten geçici veya sürekli uzaklaştırılan avukatlar hakkında kesinleşen kararlar uygulama sürecine çok hızlı girebilecektir. Tebligatların avukatın eline ulaşmasının önünde yaşanan bir takım sorunlar böylece ortadan kaldırılarak savunma makamına hızlı ulaşılabilen bir süreç için projemizle start verilmiş olacaktır. Gelecekte tebligatların sadece elektronik ortamda yapılması sonucuna kadar ulaşılabilecektir ki resmiyet gerektiren bu ve benzeri hususlarda sayısal imza gibi araçların da kullanılması ile birlikte projenin sunduğu farklı imkânlar keşfedilecektir.
E-Baro için hangi platformlar tercih edilmiştir?
Proje Microsoft ürünleri üzerinde çalışacak şekilde tasarlanmıştır. Burada projenin yaygınlık endişesi etkili olmuştur diyebilirim. Web servisleri kullanılarak geliştirilen yazılımın böylece iletişime açık ve çevrimiçi olabilmesi hedeflenmiştir. Ana proje etrafında yürürlüğe alınması gereken ve planlanan alt projelerde xml ve web servisleri ile birlikte java uygulamaları da desteklenebilir hale getirilmiştir. Burada da gözetilen gelişen teknolojiye uyumlu ve uzun vadede güncelliğini koruyan bir program hedefidir.
Proje kapsamında devreye girecek E-Baro portalından beklentileriniz nelerdir?
Portal uygulamalarının E-Devlet projelerinde ara yüz olarak önem arz ettiği kanaatindeyiz. Bilginin ulaşılabilir olması, kolay üretilmesi kadar değerlidir. Avukatların bu portal aracılığı ile bilgiye ulaşmasını temin etmeyi hedefledik. Yargıtay kararlarından mevzuat içindeki gelişmelere, değişmelere varana kadar pek çok mesleki bilgiye ulaşma noktasında ihtiyaca cevap verecek bir proje olduğunu hatırlamakta fayda var E-Baro’nun. Uygulama alanında güncel ve değerli bilgilere kullanıcının en zahmetsiz yoldan ulaşmasını sağlamak projemizin olmazsa olmaz hedefleri arasındadır. Avukatların elektronik posta kullanımı teşvik edilerek uygulama içeriğinde her avukata ücretsiz bir mail adresi verilmesi sağlanacaktır. Basit kullanım için portal içerisinden geçiş sağlanarak avukatın Adli Yardım, CMK gibi şahsi görev bilgilerine ulaşmasına imkân tanınacak, iletişim bilgilerinin güncellenmesi ve benzeri yetkiler tanımlanarak güvenli ve hızlı sonuçlar sağlanacaktır.
Türkiye’de yeni bir çalışma alanı olan E-Proje uygulamalarında görev almış bir yönetici olarak, bu projelerin uygulanmasına yönelik karşılaştığınız zorlukları ve tespit ettiğiniz alt yapı sorunlarını bizimle paylaşır mısınız lütfen?
Ülkemizde yaşanan kaynakların kullanımına ilişkin problemler maalesef E-Devlet, E-Proje konularında da kendini hissettirmektedir. Bilişim projeleri içeriği ve niteliği gereği yüksek risk taşıyan projelerdir. Bilişim kavramının getirdiği avantaj ve dezavantajlar henüz çok yeni ve belirsizliğini korurken bir yönüyle de geniş kitleler tarafından sonuçları algılanan projeler değillerdir. Bu tür projeler küreselleşme rüzgârlarının etkisiyle dünya genelinde geniş uygulama alanlarına ulaşmış olmalarına rağmen ülkemizde henüz bu konuda gereken ilgi ve hassasiyetin çoğu zaman sergilenemediğini belirtmek isterim. Yapılan çalışmalar da yönetim kademelerince müfettişlerin ikamesi ötesinde zaruri bir araç olarak görülmemektedir. Elektronik projelerin tabi bir sonucu olan kolayca raporlama ve sorgu yapılabilmesi gibi avantajların yanında asıl faydanın aynı verilerin tekrar girilmesine gerek kalmayarak işgücü ve zaman israfının önlenmesinde, uzaktan çalışma ve işyeri bağımsızlığı gibi kazanımların elde edilmesinde olduğu maalesef göz ardı edilmektedir. E-Devlet projelerinde gelişmekte olan toplumlarda öncelikli hedef yönetim kademelerine ikna gücü kazandıran projeler ortaya koymak olmaktadır. Bu sürece önemli ölçüde zaman ve destek kaybı yaratmaktadır. Uzun uğraşılar sonucunda sağlanan desteklerin geliştirilmesi sürecinde diğer iletişim kuracağı projelerle etkileşimini sağlamak sanıldığı kadar kolay da değildir. Özellikle ülkemizde E-Devlet projelerinin yakın gelecekte doğabilecek iletişim eksikliği ve organizasyon kopuklukları gölgesinde yürüdüğünü söylemek yanlış olmasa gerek. Örneğin UYAP, E-Baro, E-Noter, MERNİS gibi E-Devlet projelerinin birbirleriyle uyumlu olmaları bir bakıma konuşmaları zorunludur. Ancak bu projelerin E-Baro tarafında bir yönetici olarak hiç bir kurumun yarın doğacak iletişim ortamlarına ilişkin bizimle yeterince iletişime geçtiklerini söyleyemem. İleriki süreçlerde doğabilecek aksamalarda bu iletişimi kurmakla mükellef olanların kaybedilecek zamanın sorumluları olarak tarihte yerlerini alacaklarını düşünüyorum. İşte bu sorunlar E-Devlet projelerinin genel açmazları olarak yaşanan bir gerçekliktir. Burada karşımıza çıkan sorunlar demetiyle bezeli tabloda belirginleşen, iletişim teknolojilerini geliştirerek devlet kurumunun hantal yapısını bertaraf edip verimli ve etkin hizmet dönemini başlatmaya çalışan kamu görevlilerinin ve yetkililerin bizatihi iletişime ne denli kapalı kaldıkları ve meselenin teknik boyutunda boğulmak suretiyle kurumların genlerine dahi işleyen özdeki iletişimsizliğin projeleri tehdit eden boyutunu ıskalamakta olduklarıdır. Türkiye Barolar Birliği Bilişim Kurulu olarak biz hep bütün E-Devlet projelerini toplamda bir bütünün bir diğerini tamamlayan parçaları görmenin gerekliliğini vurguluyoruz, iletişime açık bir pozisyon almayı kendimiz ve projemizin selameti açısından doğru görüyoruz. Proje çalışmaları esnasında karşılaşılan bir diğer sancılı konu ise alt yapı sorunlarıdır. Gerek nitelik noksanlıkları ve gerekse maliyetlerin yüksekliği ülkemizde bu projelerin gelişmesinde olumsuz katkılar yaratmaktadır. Avrupa’da aylık 30 € maliyetle onlarca TV kanalı izleme olanağı vatandaşlara sunulmuşken, tamamen ücretsiz şehir içi –şehirlerarası hatta milletlerarası telefon görüşmeleri yanında 20 MB üzerinde bağlantılar kullanılabilirken, aynı hızdaki bir metroethernet bağlantısı için aylarca beklemek, aylık
1.750 € gibi maliyetler ödemek zorunda kalındığı düşünülür ise ifademiz biraz daha anlaşılır olacaktır. ADSL bağlantısında hala azami 2 MB düzeyi ve aylık 100 € maliyetler düşünüldüğünde daha yakın bir örnek sunulabilecektir. Bu alt yapının hızlı bir şekilde gelişmesi gerektiği çok açıktır. Ancak bu yönde yazılım mühendisliği fakültesi açılmasının önemini kavrayamayan yöneticiler maalesef internet alt yapısının önemini de kavrayamamışlardır. Ülkenin kaynaklarının verimli kullanımı, istihdam ve sonuç verimliliği, ihracı sağlanacak ürünlerin geliştirilmesi gibi konularda etkili alt yapı gelişimleri maalesef ülkemiz açısından yeterli değildir.
E-Baro projesini diğer ülke barolarındaki uygulamalara kıyasla değerlendirdiğinizde bugün içermediği ancak yakın gelecekte içereceğine inandığınız uygulamalar neler olabilir?
Bir örnekle sorunuzu yanıtlamam gerekirse bugün Amerika Birleşik Devletleri’nde Avukatlık sınavı için elektronik ortam ve yazılımlardan faydalanılan projeler geliştirilmektedir. Ülkemizde de yakın gelecekte Avukatlık Sınavının ve Meslek içi Eğitimlerin, sertifikasyon çalışmalarının bu tür projelerin gelişimi ile uygulanabilir hale geleceğine inanıyorum. E-Baro projesi bu ve buna benzer pek çok çalışmanın anahtarı olacaktır.