İZMİR (AA) - Ölüm nedenlerinin başında gelen ani kalp durmalarının çoğunda kişiyi basit bir yöntemle kurtarmak mümkün.

ABD ve İngiltere başta olmak üzere birçok ülkede kamu spotu halinde kalp masajının nasıl yapılacağı konusunda vatandaşlar çocukluktan itibaren eğitiliyor. Türkiye'de de böyle bir eğitim verilmesi halinde binlerce insanın hayatının kurtarılabileceği ifade ediliyor.

Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Dahili Tıp Bilimleri Bölümü Acil Tıp Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Başak Bayram, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ani  kalp durması nedeniyle dünyada her yıl 100 binlerce kişinin hayatını kaybettiğini anlattı.

Kalbi durduktan sonra kişiye ne kadar erken sürede müdahale edilirse hayatta kalma olasılığının o kadar yüksek olduğunu vurgulayan Bayram, Türkiye'deki en büyük sıkıntının kalp masajının nasıl yapıldığının bilinmemesi olduğunu kaydetti.

ABD, İngiltere başta olmak üzere birçok ülkede kalp masajıyla ilgili bilgilendirici bilgilerin, görsellerin çocukluktan itibaren verildiğini, ünlü oyuncuların katkılarıyla hazırlanan kısa filmlerin kamu spotu gibi televizyonlarda sürekli yer aldığını ifade eden Bayram, Türkiye'de de böyle bir çalışmanın çok faydalı olacağını, bu sayede ani kalp durması nedeniyle hayatını kaybeden binlerce kişinin kurtarılabileceğini vurguladı.

Bayram, şöyle konuştu:

"Günümüzde tıp dünyasındaki tüm gelişmelere rağmen ani kalp durmalarının sadece yüzde 5-6'sını yaşatabiliyoruz. Bunlardan daha kötüsü, olay yerinde ilk müdahalenin oradaki kişiler tarafından yapılamaması. Denizli'de yapılan bir araştırmaya göre, Türkiye'de ani kalp durmalarına karşı olay yerinde vatandaşlar tarafından ilk müdahale oranı yüzde 1,7. Bu insanlara olay olduktan sonra hemen kalp masajıyla müdahale edilebilmiş olsa yaklaşık yüzde 50-60'ını kurtarabileceğiz. Ani kalp durması sonucunda hayatını kaybeden her 10 kişiden 5-6'sını muhtemelen bilgisizlikten, boşu boşuna, gereksiz yere mezara gömüyoruz. Olay yerindeki vakaya 10 dakikanın altında ulaşıldığı düşünüldüğünde, ani kalbi duran kişiler, hiç müdahale edilmeden 10 dakikadan daha uzun süre alanda kalıyorlar."

- Hayat kurtaran iki davranış

Aniden yere yığılan ya da bilinci kapalı biri görüldüğünde ilk yapılması gerekenin 112 Acil Servis'in aranıp profesyonel sağlık ekibinden yardım istenmesi olduğunu dile getiren Bayram, kişinin omuzlarından tutup hafifçe sarsarak nasıl olduğunun sorulmasının kişinin bilincini değerlendirmek için yeterli olduğunu söyledi.

Bilinci açık kişinin, kısmi olarak gerek mırıldanmayla gerek elini, ayağını oynatarak yanıt vereceğini, bunlar olmuyorsa 112'nin aranması gerektiğini belirten Bayram, kişinin soluk alıp vermediği tespit edilmişse kan akımı olmadığından kalbi geri getirmek için masaj yapılması gerektiğini vurguladı.

- 1 saatlik kalp masajıyla hayata döndü

İnsan beyninin yaşama, hayata tutunma süresinin kalp durduktan sonra 4-6 dakika olduğunu, bu sürede kişinin hafifçe beyin hasarıyla kurtarılabileceğini, 6. dakikadan sonra ise beyin hasarının artmaya, kalıcı olmaya başladığını anlatan Bayram, 10. dakikadan sonra ise mutlaka beyin hasarının oluştuğuna işaret etti.

"Kalp durduktan sonra ne kadar erken sürede müdahale edersek kişinin hayatta kalma olasılığı o kadar yüksek" diyen Bayram, Çanakkale'de 15 yaşındaki bir çocuğun 3 hastane dolaştıktan sonra kendilerine geldiğini ve 1 saatlik bir kalp masajıyla hayata döndüğünü anlattı.

Bayram, "İnsanlar birazcık filmlerden etkilenerek getirdikleri her hastada böyle olacağını düşünürler. Ani kalbi duran kişilere alanda ne kadar az müdahale edilmişse bize gelmesi ne kadar gecikmişse kişinin hayata tutunma şansı o kadar düşüktür. Hayata tutunsa bile beyin fonksiyonlarını devam ettirebilmesi, konuşması, kaliteli yaşam sürdürebilmesi zordur. Ama gerçek şu ki birileri o kişilere müdahale etmediği için onları kurtaramıyoruz" diye konuştu.

- Kalp masajı nasıl yapılmalı

İlk yardım eğitimi almamış kişinin bile çok rahatlıkla kalp masajı yapabileceğine dikkati çeken Bayram, şu bilgileri verdi:

"Kişinin kalbinin durduğundan şüpheleniliyorsa 112'ye haber verdikten sonra kişinin yaşamla ilgili bulgularını kontrol etmek gerekiyor. Göğüsün inip kalkmadığını görüyor, hiç hareket etmiyor, yanıt vermiyor, yaşam bulgusu görmüyorsanız bu kişiyi kalbi durmuş olarak kabul etmelisiniz ve hemen göğüs basılarına, kalp masajına başlamalısınız.

Göğüs orta noktasına yani iman tahtasının ortasının biraz altını kendinize hedef nokta olarak tayin etmelisiniz ve oraya elinizin ayasını yerleştirip diğerini onun üstüne yerleştirip ritmik, hızlı ve güçlü olarak basılara başlamalısınız. Basıları yaparken orta noktalarda olduğunuza emin olun. Her basıdan sonra göğsün geri gevşediğine emin olun. Kan kalbe dolar siz onu pompalarsanız sonra tekrar bıraktığınızda tekrar kan kalbe dolar. Dakikada en az 100 bası yapmak lazım. Basıdan sonra göğüsün gevşemesi, güçlü ve hızlı olmanız, ara vermemeniz göğüs basısının kaliteli olmasını sağlayacaktır. 112 Acil Servis ekipleri gelene kadar bu müdahale devam etmeli."