MUĞLA (AA) - DURMUŞ GENÇ/OSMAN AKÇA - Nesli tükenme tehlikesi altında olan hayvanlar listesinde yer alan caretta carettalar, Muğla'nın Ortaca ilçesi İztuzu sahilindeki yuvalarından çıkarak denizle buluşuyor.

Dünyaca ünlü İztuzu sahilindeki caretta caretta yavruları, 60 günlük kuluçka döneminin ardından yumurtadan çıktı. Yavru kaplumbağalar, yuvalarından başladıkları kısa yolculuklarında, hızlı hareket ederek denize ulaşmak için çaba gösteriyor.

Caretta carettaların yumurtlama döneminde sorun yaşamaması için Deniz Kaplumbağaları Araştırma Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezince (DEKAMER) çeşitli önlemler alındı. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi de alanda kumsal koruma ve araştırma çalışması yürütüyor.

Pamukkale Üniversitesi Öğretim Üyesi ve DEKAMER Müdürü Prof. Dr. Yakup Kaska, AA muhabirine, deniz kaplumbağalarının niçin neslinin tükendiğini anlamak için çalışma yaptıklarını söyledi.

Bu çalışma kapsamında yuvaya bırakılan 100 civarındaki yumurtanın kaç tanesinin yavru olarak çıktığı ve denize kaçının ulaşabildiğinin iyi incelenmesi gerektiğini anlatan Kaska, İztuzu kumsalının hem korunan alan hem de deniz kaplumbağaları açısından çok önemli olduğunu belirtti.

Kaska, bu çerçevede mayıs ayı başlarında yuvalamaya başlayan caretta carettaların ilk yumurtalarından yavruların çıkmaya başladığını belirterek, "Sezonun ilk yavruları denizle buluştu. Yavruların yüzde 80'i yuvalarından başarıyla çıktı. Şu an itibarıyla 300 civarında yuvamız var. 500 civarında bir yuva olmasını bekliyoruz. Bu sezon içinde yaklaşık 35 bin yavrunun denizle buluşmasını tahmin ediyoruz." dedi.

- "Son yıllarda yavru sayılarında artış var"

Prof. Dr. Kaska, bir dişi caretta carettanın iki haftada bir olmak üzere sezonda 3 ila 5 yuva yapabildiğini, yumurtlamanın eylül ayına kadar sürdüğünü dile getirdi.

Yavru çıkışlarının yuvanın oluşturulmasından 50 gün sonra başladığına işaret eden Kaska, "Yavru çıkışları eylül sonlarına kadar devam ediyor. Dolayısıyla mayıstan eylül sonuna kadar kumsallarımız deniz kaplumbağaları nedeniyle koruma altında. İztuzu sahilindeki her yuva kafesleniyor. Böylece yuvaya zarar verebilecek tilki ya da diğer zararlı hayvanlar önleniyor. Kumsaldan en üst sayıda yavruyu denize göndermek için çalışıyoruz." diye konuştu.

Alınan önlemler sayesinde deniz kaplumbağalarının yuvalarında ve yavru sayılarında son 3 yıldır ciddi artış olduğunu dile getiren Kaska, şöyle konuştu:

"Bunlar tabii ki 25-30 yıl önce başlayan koruma çalışmalarının bir ürünü. Belki bu kumsaldan ilk gönderdiğimiz yavruların anne olarak tekrar bu kumsala gelmeye başladıklarının bir göstergesi. Bir dişi bir sezonda on beşer gün arayla 3-5 tane yuva yapıyor. Dolayısıyla bizim kumsala 5 yuvalayan dişinin gelmesi yaklaşık 25 tane yuvamızın sayısının artması demek. 10 civarında yuvamız arttığı zaman bizim 20 yavrumuz anne olarak bu kumsala geldi demektir. Bir nesli korumak için yapılan çalışmalar çok önemli. İztuzu kumsalında çok önemli koruma çalışması yapılıyor. Caretta carettalar Akdeniz ölçeğinde korunma statülerinde de duyarlı."

- "Kırmızı ışık kullanın" önerisi

Kaska, yavru çıkışlarının olduğu dönemde insanların çok daha dikkatli olmasını, özellikle kumsala yakın yerlerde bulunan otel ve işletmelerin gece ya ışıklarını kapatmalarını ya da kırmızı ışık kullanmalarını istedi.

"Denize ulaşmaya çalışan yavrular denizdeki ayın parıltısını göremezse yakınlardaki otel veya restoranların ışığına gidiyor ve denize ulaşamıyor. O zaman ölebiliyorlar." diyen Kaska, Akdeniz ölçeğinde yavruların üzerindeki en büyük tehlikenin bu olduğuna dikkati çekti.

- "İlk yavru denize ulaştı"

DEKAMER alan sorumlusu Şenol Menzek ise ilk yavru çıkışının gerçekleştiğini ifade etti.

Menzek, bu dönemden sonra yuvaların artacağına işaret ederek, "Plajda 350 civarında yuvamız var. Gece gündüz gönüllü arkadaşlarımızla bu yuvaları kontrol ediyoruz. Sezon sonuna kadar bu sayının 550’yi bulmasını bekliyoruz. Bu görüntü çok az insanın görebileceği bir şey. İlk caretta denize ulaştı. Tekrar bu kumsala geleceğinden eminiz." dedi.

Yumurtadan çıkan yavruların zarar görmemesi için kumsalda nöbet tuttuklarını anlatan Menzek, sahili kullanan vatandaşların da duyarlı olmasını istedi.

AA