MUĞLA (AA) - DURMUŞ GENÇ - Muğla'nın Ortaca ilçesine bağlı Dalyan beldesindeki Deniz Kaplumbağası Araştırma Kurtarma Rehabilitasyon ve Bilgilendirme Merkezinde (DEKAMER) uydu takip cihazı takılan 2 caretta caretta, uluslararası sulara bırakıldı.

İztuzu Sahili'nde DEKAMER görevlileri tarafından kabuğu temizlenen 2 deniz kaplumbağasına uydu takip cihazı yerleştirildi. Boyu ve kilosu ölçülen kaplumbağalar daha sonra bir süre bekletildi.

Merkezden araçlarla İztuzu sahiline getirilen ve Muğla Vali Yardımcısı Mehmet Fikret Çavuş'un "Zeynep Çiçek" ve "Azra" ismini verdiği caretta carettalar, açıkta bekleyen Sahil Güvenlik botuna alındı.

Caretta carettalar, daha sonra Türk ve İtalyan bilim adamları, Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü ekipleri, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi ve DEKAMER görevlileri tarafından uluslararası sulara bırakıldı.

Kaplumbağanın getirilişini ve bota taşınma anını ise İztuzu Sahili'nde denize giren yerli ve yabancı turistler ile DEKAMER görevlileri izledi.

- "Göç yollarını takip edeceğiz"

DEKAMER Müdürü ve Pamukkale Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yakup Kaska, merkezin yaptığı çalışmalarla hem Türkiye'de hem de uluslararası alanlarda ismini duyurarak, önemli çalışmalar imza attığını söyledi.

DEKAMER olarak deniz kaplumbağaları üzerine çeşitli araştırmalar yapmayı sürdürdüklerini belirten Kaska, "Bu çalışma ile kaplumbağanın denizden bırakılarak kumsala ya da başka yönlere nasıl yöneldiğini, yerin manyetik alanından, akıntının yönünden nasıl etkilendiğini uydu takip sistemiyle test ediyoruz. Bu dişilerden biri 50, diğeri ise 70 yaşlarında. Dolayısıyla bu 2 hayvanın bundan sonraki göç yollarını takip ederek bir sonraki yuvayı nerede yapacağını izleyeceğiz." dedi.

Caretta carettaların tekrar İztuzu kumsalına gelip gelmeyeceğini izleyeceklerini anlatan Prof. Dr. Kaska, eğer gelirlerse ne kadar hızla, ne kadar derinlikten yüzdüklerini ve akıntıya göre nasıl yol aldıklarını da öğreneceklerini dile getirdi.

Çalışmayı İtalya Pisa Üniversitesinden Paolo Luschi ve Paolo Casale ile yürüttüklerini vurgulayan Kaska, şöyle konuştu:

"Bir kaplumbağanın korunması demek, bir ülkenin yaptığı güzel çalışmalarla değil uluslararası alanda diğer ülkelerle iş birliği içerisinde yapılan koruma çalışmaları neticesinde başarıya ulaşacaktır. Böylece de bu uluslararası alanda göç eden, sınır tanımayan kaplumbağaları biz Akdeniz'deki bütün ülkelerin iş birliği ile korumuş olacağız. Uydu takip sistemini şu ana kadar 21 kaplumbağaya takmıştık. Genelde bu yaptığımız, cihazların takımından sonra kaplumbağanın kumsaldan kendisinin yürüyerek denize gitmesi ve daha sonraki göç yollarının takip etmesi şeklindeydi."

- "Dünyada bir ilk olacak çalışma"

Uydu takip cihazı takılan caretta carettaların dünyada ilk defa uluslararası sularda denize bırakıldığını vurgulayan Yakup Kaska, "Uydu takip cihazı taktığımız carettaları biz hep sahilden denize yolluyorduk. Ancak bu sefer değişik bir metot uyguladık. Şu an bu dünyada çok fazla uygulanan yöntem değil. DEKAMER'de ve İztuzu'nda yaptığımız bu çalışma, dünyada bir ilk olacak çalışma. Kaplumbağaları denizin ortasından, uluslararası sulardan Sahil Güvenlik Komutanlığının yardımıyla bıraktık. Kaplumbağanın acaba nereye, nasıl göç edeceğini bu sayede görmüş olacağız." diye konuştu.

Kaska, veriler elde edildikçe kaplumbağaların nerede dolaştığı, ne kadar hızla göç ettiği gibi bilgilerin bilim dünyasına ışık tutacağını kaydetti.

Caretta carettalara uydu takip cihazlarını yerleştiren İtalya Pisa Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Paolo Casale ise kaplumbağalara takılan cihaz ve çalışma öncesinde ön test çalışması yaptıklarını belirtti.

- "Dünyada ilk defa böyle bir şey denendi"

Casale, "Çok heyecan duydum, çünkü dünyada ilk defa böyle bir şey denendi ve bu cihazlar da ilk kez kullanılıyor. Kaplumbağalara bağladığımız bu cihazlar sayesinde, onların korunması, göç yolları ve doğada verdikleri mücadeleyle ilgili önemli bilgilere ulaşacağız. 3 cihaz bağladık, biri manyetik alanı, biri hızı, biri derinliği ölçüyor. Daha önceki cihazlar sadece yeri ve yönünü gösteriyordu. Dünyada ilk defa yapılmasıyla da çok ilginç bilgiler, yararlı bilgiler elde edeceğimizi umuyorum." şeklinde konuştu.

Elde edilecek verilerle bundan sonra neler yapılabilineceğini belirleyeceklerini anlatan Paolo Casale, önümüzdeki süreçte benzer çalışmanın daha fazla caretta caretta üzerinde yürütüleceğini kaydetti.

İtalya Pisa Üniversitesinden Prof. Dr. Paolo Luschi de deniz kaplumbağaları ile ilgili yapılan çalışmanın önem taşıdığını ifade etti.

Göçmen olan kaplumbağaların korunabilmesi için uluslararası iş birliği yapılması gerektiğini anlatan Luschi, şöyle konuştu:

"Bu çalışmalarda DEKAMER önemli işler yapıyor. Bu tür projelerin uzun süreli yapılması gerekiyor. Elde edilecek bu bilgiler sayesinde uzun süre yaşayan kaplumbağalar ancak böyle korunabilir. İlk defa katıldığım bir proje. Şu ana kadar kaplumbağalar tedavi merkezlerinde tedavi edildikten sonra kumsaldan bırakılıyordu. Ben Avrupa Birliği projelerinin de içinde oldum, çalışmalar yaptım. Bunlar uluslararası sularda bırakılan ilk kaplumbağalar, ama devam edecek."

Paolo Luschi, çalışmanın uluslararası sularda yapılması nedeniyle ayrı bir önem taşıdığını da vurguladı.

AA