Türkiye Yeşilay Cemiyeti Genel Başkanı Öztürk, 'Dedektör' uygulamasının faydalı ve caydırıcılığının çok yüksek bir proje olduğunu söyledi. Öztürk, uygulamanın 'ispiyonculuk' yerine 'kurallara uymak' olarak algılanması gerektiğini anlattı.

Yeşilay tarafından hazırlanan "Dedektör" isimli proje, akıllı telefonlara indirilebilecek uygulamayla, sigara yasağını ihlal eden mekanların konumlarının Sağlık Bakanlığı'na bildirilmesine imkan sağlayacak.

Dünya Sağlık Örgütü'nün, Türkiye'yi, sigarayla mücadeleyi iyi yapan ilk 4 ülke arasına almasının önemine işaret eden Türkiye Yeşilay Cemiyeti Genel Başkanı Mücahit Öztürk, "Başta işler çok iyi gitti. Herkes buna sahip çıktı. Çünkü sigara dumanından bayağı bunalmıştık. Ama daha sonra her işte olduğu biraz gevşedi. Bu gevşeklikte herkesin rolü var sadece denetim mekanizmalarını suçlamak doğru değil. Bir denetim problemi de oldu" diye konuştu.

'Dünya Tütünsüzlük Günü'nden önce yaygınlaştırılacak

Mücahit Öztürk, bu uygulamada telefonla ulaşma, yer ve mekanın adresini tam olarak bildirme konusunda problemler yaşanmayacağını ifade ederek, şunları anlattı:

"Teknoloji bağımlılığına karşı bir kurum olarak ama teknolojiyi faydalı kullanmaya da 'Evet' diyerek, 'Teknolojiyi bu alanda nasıl kullanabiliriz?' diye düşündük. Bunun sonucunda 'Dedektör' denilen projeyi geliştirdik. Sağlık Bakanlığı ile birlikte çalıştığımız bir proje. Vatandaşlar, akıllı telefonlarına bir uygulama yükleyecek. Bu uygulama sayesinde nerede bir ihlal görüyorsa, konum bildirecek. Akıllı telefonlarla yapılacak yer bildirimi, anında Sağlık Bakanlığı'nın bilgisayarına düşecek"

Öztürk, uygulamanın 31 Mayıs Dünya Tütünsüzlük Günü'nden önce İstanbul'da, daha sonra Türkiye'de yaygınlaştırılacağını söyledi.

Tütün Kontrol Çerçeve Sözleşmesi'nin (TKÇS) 2014 olağan genel toplantısında, e-sigara tehdidine dikkat çekildiği belirtilen açıklamada, tüm üye ülkelerin "sigara içmeyen bireyler ve özellikle de gençlerin e-sigaraya başlamalarının önlenmesi", "e-sigara ilişkili potansiyel sağlık risklerin minimize edilmesi ve pasif maruziyetinin önlenmesi", "e-sigara ile ilişkili ticari çevreler, özellikle de tütün endüstrisinin, tütün kontrol faaliyetlerine müdahil olmasının önlenmesi konusunda gerekli düzenlemeleri yapmak ve gerekli önlemleri almak" konusunda uyarıldığı vurgulandı.Tütün endüstrisinin ürünüMevcut verilerin dünyada e-sigara satışlarının belirgin ölçüde arttığını gösterdiği ifade edilen açıklamada, şunlar kaydedildi: "Elektronik sigara, tütün endüstrisinin ürünüdür. Özellikle ürünü pazarlayan tütün endüstrisinin ana hedef kitlesini oluşturan gençlerde e-sigara kullanımındaki artış çok süratli ve endişe vericidir. Yakın gelecekte e-sigara satışlarının klasik sigara satışlarını geride bırakabileceği öngörülmektedir. Tütün kontrol sağlık politikalarının halk sağlığı açısından potansiyel riskleri en aza indirgeyecek şekilde düzenlenmesi gerekmektedir. Böylece tütün endüstrisinin e-sigarayı normalize etmeye çalışmasının önüne geçilerek, sigara ve e-sigara kullanımının azalması sağlanabilecektir."E-sigaranın internette satışının yaygın olmasının, zamanının çoğunu bilgisayar başında geçiren gençlerin e-sigaraya ulaşmasına neden olduğu aktarılan açıklamada, çalışmalarda gençlerin, internet sitelerinde "e-sigaranın daha az zararlı olduğu", "sigarayı bırakmak için kullanılabileceği", "pasif maruziyete sebebiyet vermeyeceği" iddialarından etkilendiğinin gözlendiği, e-sigara ve sigaranın ikili kullanımının en sık e-sigara kullanım türü olduğu belirtildi. İnce ve light sigara daha zararlı!Uzun dönem sağlık riskleri bilinmiyorE-sigaranın, sigarayı taklit eden, kullanıcısının nikotin çekmesini sağlayan bir cihaz olduğuna değinilen açıklamada, elektronik sigarada nikotinin yanı sıra propilen glikol, gliserol gibi kimyasal maddeler, uçucu organik bileşenler ve ince partiküller bulunduğu, özellikle gençlerin ilgisini çekecek meyveli, tatlı, alkollü katkı maddeleri yer aldığı, farklı markalarda farklı içerikler bulunabildiği ve içeriklerinin etiket bilgileriyle uyuşmadığı kaydedildi.Açıklamada, e-sigaranın, kullanan kişide bağımlığa ve solunum sistem fonksiyonlarında bozulmaya yol açabildiği belirtilerek, "Tıpkı sigara da olduğu gibi elektronik sigaraya bağlı pasif içicilik de söz konusudur. Vücutta nikotinin metabolize olması (işlem görmesi) sonucunda idrarda atılan kotinin isimli metabolik ürünün ise e-sigara kullanan bireylerde tıpkı sigara kullanan bireylerle aynı düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, e-sigaranın kısa dönem sağlık riskleri konusundaki veriler oldukça sınırlı iken, uzun dönem sağlık riskleri de bilinmeyenler arasında yer almaktadır" ifadelerine yer verildi. Elektronik sigara ağzında patladı boynu kırıldı

İhbarı yapana bilgi verilecek

Uygulama sayesinde ihbarı alan ekiplerin belirtilen yere giderek, ihlal olup olmadığını tespit edeceğini kaydeden Öztürk, şu bilgileri verdi:

"Ekipler, ihlal varsa gerekli işlemleri yapacak. En önemlisi ihbarı yapan kişiye dönülerek, gerçekleştirilen işlemle ilgili bilgi verilecek. Böylece ihbar eden bilinçli vatandaşın işlemin sonuçlarını öğrenmek gibi bir hedefi de olacak. Bizim hedefimiz de bu. İşlemin kolay uygulanabilir olması vatandaşların gerekli mercilere ulaşmalarını rahatlıkla sağlayacak. Telefonla ihbarda vatandaşlar, o anda bulundukları yeri anlatmakta, tam adresi vermekte zorlanıyorlardı. Bu uygulamada böyle bir zorluk olmayacak"

Pasif içicilik azalacak

Türkiye Yeşilay Cemiyeti Başkanı Mücahit Öztürk, vatandaşların da Dedektör Projesi'ni kabulleneceğine inandığını dile getirerek, şunları kaydetti:

"Yaşamımızı kolaylaştıran birçok şeyi telefonumuza indiriyoruz. Bu uygulamayı da indirip, çok basit bir şekilde sıkıntıyı giderebiliriz. Bu çalışmayı ispiyonculuk olarak değerlendirmemek lazım. Çatışma değil, kamu huzurunun olmasını isteriz. Birtakım kurallar varsa bu kuralların da uygulanmasını isteriz. Sigara yasağı niye var? Herkesin sigara içmesini engellemek gibi bir durum yok. İnsanların özgür iradesi var ve biz ikna ederek sigarayı bıraktırmak istiyoruz. Ama başka bir problem var. 'Pasif içicilik' diye bir kavramdan bahsediyoruz. Sadece kafeler değil, birçok mekanda sigara içildiğini görüyoruz. Vapurlarda sigara içmek yasak ama insanlar arkaya geçip içebiliyor. O zaman bizim başkalarının hakkına saygı göstermemiz ve bu hakkı da korumamız gerekiyor. Bu anlamda bunlar caydırıcılığı yüksek uygulamalardır"