ANKARA (AA) - YEŞİM SERT KARAASLAN - Kaliteli yumurta bulunamadığı için tüp bebek tedavisinde üst üste başarısızlık yaşayan kadınlar, "güçlendirilmiş" yumurta elde edilmesini sağlayan ve Türkiye'de ilk kez uygulanan yöntemle anne olabilecek. 

Prof. Dr. Volkan Baltacı ve Prof. Dr. Murat Sönmezer'in yanı sıra ABD'de çalışmalarını yürüten Prof. Dr. Kutluk Oktay'ın yürüttüğü klinik çalışmalar sonucu Antalya'da dünyaya gelen bebeğe "Elanur" adı verildi.

New York Medical College Kısırlık Tedavisi ve Üreme Merkezi Başkanı Prof. Dr. Kutluk Oktay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yumurta kalitesizliği ya da diğer nedenlerle gebelik elde edilemeyen hastalara yönelik çalışmaların sürdüğünü söyledi.

Bu hastalar için Kanada, Dubai ve Türkiye'de "öncül hücre" tedavisi adı verilen klinik çalışma başlatıldığını anlatan Oktay, yöntemin yaşla birlikte ortaya çıkan yumurta hasarının azaltılarak kalitenin artırılmasını amaçladığını ifade etti.

Oktay, yöntemin özellikle yumurta kalitesi düşük olduğu için gebelik elde edilemeyen hastalarda umut olduğunu vurgulayarak, "Hedef kitlesi, daha önce en az üç kez tüp bebek başarısızlığı gelişenler, başarısızlığı özellikle yumurta kalitesizliğinden kaynaklanmış olanlar, hala yumurta üretimi olan, nedeni bilinmeyen tüp bebek başarısızlıkları bulunan, menopoza girmemiş olanlar ve 45 yaş altındaki kişilerdir" dedi.

-"Spermin yumurtaya tutunma oranları artıyor"

Ankara Üniversitesi (AÜ) Tıp Faktültesi Kadın Doğum Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Sönmezer ise yöntemin Türkiye'de 17 hasta üzerinde uygulandığını aktardı.

Bu yöntem sonrası devam eden gebelik oranlarının yüzde 20 olduğunu belirten Sönmezer, "Söz konusu tedavinin uygulanmadığı aynı profildeki hastalarda ise gebelik oranları yüzde 5-20 civarında" diye konuştu. 

Prof. Dr. Sönmezer, "güçlendirilmiş yumurta" elde edilmesini sağlayan uygulama hakkında şu bilgileri aktardı:

"Laparoskopik diye isimlendirilen kapalı ameliyatta biyopsi ile yumurtalığın korteks denilen dış kısmından küçük bir parçacık alınıyor. Daha sonra bu parçadan 'mitokondri' adı verilen enerji hücrecikleri elde ediliyor. Hastaya standart tüp bebek tedavisi uygulanıyor. Anne adayına, adetin ikinci gününde standart tüp bebek ilaçlarıyla tedavi başlatılıyor. Anne adayından yumurta toplanıyor. Eşinin sperminin yumurtaya enjeksiyonu sırasında, anne adayının kendi hücrelerinden elde edilen mitokondri hücreler de spermle birlikte yumurtanın içine veriliyor. Bu şekilde yumurtanın kalitesi artırılıyor, enerji oranı yükseltiliyor. Bu da spermin yumurtaya tutunma oranlarını artırarak embriyo gelişme şansını yükseltiyor."

-"Başka birinin DNA'sını taşımak doğru değil"

Tıbbi genetik uzmanı Prof. Dr. Volkan Baltacı da kadında yumurta kalitesinde yıllar içinde bozulma meydana geldiğini belirterek, embriyo gelişiminde bunun önemli bir faktör olduğunu bildirdi.

Üreme hücresinin döllenerek bebek haline gelebilmesi için ihtiyaç duyulan en önemli parametrelerden birinin enerji olduğunu vurgulayan Baltacı, şöyle devam etti:

"Enerjinin sağlanabilmesi için geçmiş yıllarda yaşı ilerlemiş ya da gebelik elde edilemeyen hastalara genç kadınların yumurtalarından mitokondri naklediliyordu fakat başka birinin DNA'sını taşımak hem etik olarak doğru değildi hem de sağlık sorunlarına neden olabiliyordu. Şimdi bu yöntemle yabancı birinin DNA'sı olmaksızın kişinin kendinden öncü hücreler elde edilebiliyor."

Baltacı, Kanada'nın ardından dünyada bu yöntemle hamilelik elde edilmesi sonucu ikinci bebeğin Türkiye'de dünyaya geldiğini belirterek, bunun Türk bilim insanlarının başarısı olduğunu söyledi. 

Anne adayının daha önce 7 tüp bebek başarısızlığı bulunduğunu anlatan Baltacı, "Döllenme problemleri de bulunuyordu. Embriyo kalitesi düşüktü. Bu yöntem ilk kez denendi ve birinci denemede sonuç alındı. Bebeğimizin genel sağlık durumu çok iyi" ifadesini kullandı.

Yöntemin klinik çalışma sonuçları "Reproductive Sciences" isimli dergide yayımlanacak.

AA