Fahri Kubilay
Et fiyatları nereye gidiyor?
Et fiyatlarının 50 TL’ye yaklaşacağı tartışmalarından sonra hükümet bu türlü hareketlerin spekülasyon olduğunu belirterek et ithalatı yapma kararı aldı.
Bu karar ile et fiyatının makul seviyelerde dengelenmesini hedefliyordu ki, ama sonuç nafile et fiyatlarının yükselişi devam ediyor.
Ocak ayının başında 18 liradan satılan dana kıymanın fiyatı, et ithaline rağmen her geçen ay artarak eylül ayı itibariyle üretim merkezi Konya bölgesinde 30 liraya yükseldi.
Bu yükselişle birlikte İstanbul ve Ankara gibi kentlerde perakende dana etinin fiyatı yer yer 40 lirayı aşmasına rağmen, Seydişehir’de ve diğer Anadolu kentlerinde etin tüketiciye sunulan fiyatları da 30 lira bandında.
Mübarek ramazan ayından çıktık ve önümüz kurban, insanlar şimdiden kurban telaşında. Kurbanda fiyatlar ne olur bilinmez ama iki aylık sürede halkın yararına fazla bir değişme olacağını zannetmiyorum. Beklide son yıllarda Türkiye de tarihinde ilk defa bu kadar az kurban kesilebilecek.
Ramazan Bayramı öncesinde karkas etin fiyatının 13–14 TL civarında idi şimdilerde karkas et fiyatının 17-18 TL’yi buldu. Doğaldır ki birçok besi işletmesinin besilerini kesime göndermek yerine Kurban Bayramı için beslemesi fiyat artışının devam edeceğini gösterir.
Et veya etlik canlı hayvan ithalatının kesinlikle çözüm olamayacağını vurgulayan uzmanlar, eğer tedbir alınmazsa bugün 17–18 TL olan karkas etin, Kurban Bayramı’nda vatandaşa 20 TL’yi bulan fiyatlardan verileceğini ileri sürüyorlar.
Diyanet işleri başkanlığı bu yıl hacda kurban kesmenin bedeli 110 dolar olarak belirlemiş, Türk parasına çevirince yuvarlak olarak 175 TL, dünya çapında kurban organizesi yapan vakıf ve derneklerin açıkladığı rakam ise 150–200 dolar arasında değişmekte.
Dünya çapında bir kıyaslama yapacak olursan Türkiye hariç dünyanın birçok yerinde 200 -300 TL arasında kurban kesebilmek mümkün. Bugünkü şartlar devam ettiği sürece bu rakamlarda Türkiye’de kurban alma şansımız olduğunu düşünmek herhalde safdillik olur.
Geçen yıllarda 500–600 TL ortak danaya girenlerin bu yıl ödeyeceği rakam, fiyatların %60 arttığını düşünürsek 900–1200 civarında. Keçinin yasaklanması ile dağ köylerinde küçükbaş hayvancılık bittiği bir zamanda ise küçükbaş hayvanların fiyatları ise 700-1000TL olarak telaffuz edilmekte. Geçen yıllardaki makul fiyatlarda bile birçok insanın bütçesini zorlayarak kurban kestiğini düşünürsek fazla söz söylemeye gerek yok sanırım.
Konumuza dönersek Türkiye’de zaten belirli bir kitlenin kasaptan kırmızı et alması mümkün değildi. Bugünkü oluşan fiyatlardan sonra evine et alabilen ailelerin sayısı her geçen gün biraz daha azalacak.
Sonuç; Ülkemizde sadece kurban bayramında et yiyebilen insanların çoğunlukta olduğu gerçeğini düşünürsek, bu şartlarlarda Türk toplumunun mutfağına en azından şimdilik kırmızı et girmesi çok zor.