ERBİL (AA) - Irak'ta 2014'ten bu yana yaşanan terör saldırıları ve çatışmalar nedeniyle evlerini terk ederek ülke içinde daha güvenli bölgelere sığınan yaklaşık 5 milyon kişiden 3 milyonu hala hayatlarını "iç göçmen" olarak sürdürüyor.

Terör örgütü DEAŞ'ın Haziran 2014'te Irak'ın 2'nci büyük kenti Musul'u, ardından Salahaddin ve Enbar'ın tamamı ile Kerkük ve Diyala'nın bir kısmını ele geçirmesinden sonra ülke büyük bir insani krizin içine sürüklendi.

Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre 36 milyonluk nüfusun 11 milyonunun insani yardıma ihtiyaç duyduğu Irak'ta, son 3 yılda yaklaşık 5 milyon kişi evlerini terk ederek daha güvenli olan ülkenin kuzey bölgelerine sığınmak zorunda kaldı.

Irak Göç ve Göçmenler Bakanı Casim el-Caf, halihazırda iç göçmen durumunda olan 3 milyon kişinin üçte birini Musul kent merkezinin batı yakasından kaçan sivillerin oluşturduğunu açıkladı.

BM ve Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'ne (IKBY) bağlı İçişleri Bakanlığından elde edilen verilere göre, Musul, Duhok, Kerkük, Erbil ve Süleymaniye'de iç göçmenler için toplam 67 kamp oluşturuldu.

IKBY İçişleri Bakanlığı Ortak Kriz Koordinasyon Merkezi, ağustos ayında yayımladığı son raporunda "Duhok, Erbil ve Süleymaniye kentindeki iç göçmen ve Suriyeli sığınmacı sayısının yaklaşık 1 milyon 400 bin olduğunu" açıkladı.

- 750 bin Musullu "iç göçmen" durumunda

BM verilerine göre, yaklaşık 9 ay süren Musul'u DEAŞ'tan kurtarma operasyonu sırasında yaklaşık 1 milyon sivil evlerini terk etmek zorunda kaldı.

Başta Musul kent merkezinin batı yakası olmak üzere DEAŞ ile girilen şiddetli çatışmalar ve geri alınan bölgelerdeki birçok evin ise hava saldırılarında yıkılmış olması, geri dönüşleri yavaşlattı.

Musul'dan kaçan yaklaşık 1 milyon sivilden sadece 250 bini evlerine geri dönerken, kalan 750 bin kişi ise kentin güvenli bölgelerinde kurulan 13 kampta yahut yakınlarının yanında ya da farklı kentlerde kendi imkanlarıyla kiraladıkları evlerde yaşam mücadelesi veriyor.

BM, evlerinden uzakta yaşam mücadelesi veren Musullu iç göçmenlerin ihtiyaçlarının karşılanması için gereken 212 milyon dolarlık bütçenin bir an önce tedarik edilmesini istiyor.

- Duhok'ta iç göçmenler için 27 kamp

Hem Musul, hem de Suriye sınırına yakın coğrafi konumu itibariyle iç savaş ve terör olaylarından kaçan sivillerin ilk durağı konumundaki Duhok, Irak'ta en fazla iç göçmen ve sığınmacı kabul eden vilayet olarak ön plana çıkıyor.

Türkiye'ye sadece 60 kilometre uzaklıkta yer alan Duhok'ta "Bersev 1, Bersev 2, Derkar, Çem, Meşko, Kabarto 1, Kabarto 2, Bajet, Kandala 1, Hanki, Rwanga, Şarya, Germava, Esyan, Mamreşan, Şeyhan, Bardereş, Mamiyan, Davudiye, Kaymava, Nagizliya, Nagizliya M2, Zelkan, Amala, Akre, Domiz 1, Domiz 2 ve Gevilan" adı verilen 27 kamp bulunuyor.

Bu 27 kampta ise yaklaşık 240 bin iç göçmen ve sığınmacı yaşarken, sayıları yüz binlerle ifade edilen iç göçmenin ise kentte kendi imkanlarıyla kiraladıkları evlerde yahut burada bulunan yakınlarının yanında barındığı belirtiliyor.

- Kerkük'te iç göçmenler için 7 kamp

Irak'ın petrol zengini vilayeti Kerkük'te "Leylan 1, Leylan 2, Leylan 3, Dakuk, Yahyava, Nazrava ve Bava" adı verilen 7 kamp bulunuyor.

Kerkük DEAŞ saldırılarına hedef olan Salahaddin ve Diyala'ya komşu olan Kerkük, kentin Göç ve Göçmenler Dairesi Müdürü Ammar Sabah'ın ifadesine göre Duhok'tan sonra en çok iç göçmen ve sığınmacı kabul eden ikinci vilayet olma özelliğini taşıyor. Kentteki göçmenlerin buradaki 7 kampta ya da kendi imkanlarıyla kiraladıkları evlerde yahut da yakınlarının yanında barındığı aktarılıyor.

- Erbil'de iç göçmenler için 13 kamp

IKBY'nin başkenti Erbil'de kurulan kamplarda ise yaklaşık 125 bin Musullu iç göçmen ve Suriyeli sığınmacı yaşıyor.

Erbil'in çevresinde "Bahirka, Herşem, Çemekor, Hazır M1, Dibege 1, Dibege 2, Hasan Şam M2, Hasan Şam U2, Haşan Şam U3, Basirma, Daraşekran, Kewirgosk, Kuştepe Kampı" adı verilen 13 kamp bulunuyor.

- Süleymaniye'de iç göçmenler için 7 kamp

IKBY'nin İran sınırına yakın Süleymaniye kenti ise iç göçmen ve kamp sayısı bakımından en son sırada yer alıyor.

Süleymaniye'deki 7 kampta yaklaşık 25 bin kişi yaşıyor.

AA