ANKARA (AA) - Yerel seçim hazırlıklarına başlayan siyasi partilerde aday belirleme süreçleri devam ediyor.

AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, 24 Haziran seçimleriyle Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne geçen Türkiye'de, gözler 31 Mart'ta yapılacak yerel seçimlere çevrildi.

Tüm seçim bölgelerinde aday göstereceğini açıklayan AK Parti'de aday tespit çalışmaları sürüyor.

AK Parti'de belediye başkanlığı ve meclis üyelikleri için aday adaylığı başvuru süreci 5 Kasım’da başladı.

Bu kapsamda belediye başkanlıkları için 12 Kasım, belediye meclis üyelikleri için 3 Aralık tarihlerine kadar başvurular alınacak.

Bu yıl bir ilke imza atarak, "e-müracaat" sistemini hayata geçiren AK Parti, başvurularını internet ortamı üzerinden alıyor.

AK Parti’de 18 Kasım’daki temayül yoklamasında da bir ilk gerçekleşecek. Temayül yoklamalarının tamamı elektronik ortamda yapılacak. "E-temayül yoklaması" ile bir günde çalışmalar tamamlanacak ve böylece 3 ton kağıttan tasarruf edilecek.

Elektronik ortamda saat 10.00-16.00 arasında yapılacak temayül yoklamaları tamamlanır tamamlanmaz sonuçlar Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’a sunulacak. Mevcut belediye başkanları da bu yıl ilk kez aday adaylığı müracaatında bulunmayacak.

- 79 belediye başkanı 3 dönem kuralına takılıyor

AK Parti’de devam eden 3 dönem kuralına takılan belediye başkanları da tekrar aday gösterilemeyecek. Bu kurala takılan 79 mevcut belediye başkanı bulunuyor. Bunlardan biri büyükşehir, biri il, 59'u ilçe, 18'i ise belde belediye başkanı.

Bütün seçim bölgelerinde çalışmalarını sürdüren AK Parti’de 81 il için stratejik plan hazırlanarak Erdoğan'a sunuldu. Buna göre, aday belirleme süreci kapsamında her ile özel bir çalışma yapılarak vatandaşların, teşkilatın ve sivil toplum kuruluşlarının görüşleri alındı, mevcut belediye başkanlarının performansları değerlendirildi.

Aralarında eski belediye başkanlarının da bulunduğu 12 kişilik bir ekip, tebdili kıyafet şehirleri gezerek sokakların yerel seçimlere yönelik nabzını tuttu. Yürütülen çalışmalar çerçevesinde önce şehirlerin sorunları belirlendi, kentin fotoğrafı çekildi.

Alandan elde edilen ve şehrin fotoğrafını çeken planda, vatandaşlar başta olmak üzere sivil toplum kuruluşları, parti teşkilatı ve milletvekillerinin istediği öne çıkan aday adayları isim isim yer aldı. Öte yandan şehirlerin ihtiyacı olan aday profili de planda aktarıldı.

- Parti dışından isimlere de teklif götürülecek

Şimdiye kadar "hizmet belediyeciliği" anlayışını takip eden AK Parti tarafından, Erdoğan'ın talimatıyla Mart 2019 seçimleri için "gönül belediyeciliği" seferberliği başlatıldı. "Gönül belediyeciliği" anlayışı kapsamında belirlenen kriterlere göre, belediye başkan adaylarının vatandaşta karşılığı olacak, adaylar para, insan, mekan, algı yönetimini bilecek, AK Parti'nin oy oranını artıracak potansiyele sahip olacak.

Yapılan çalışmalarda öne çıkan isimlerde, istenen kriterlerin bulunmaması durumunda, AK Parti dışından kişilere de teklif götürülecek. AK Parti'nin aday belirleme sürecinde kadınlara "pozitif ayrımcılık" yapacağı belirtiliyor. Genel Başkan Erdoğan bu konuda teşkilatlara uyarılarda bulunduğu öğrenildi.

- CHP'de adaylar açıklanmaya başlandı

CHP'de kamu çalışanları hariç aday adaylığı başvuruları 1-26 Ekim tarihleri arasında alındı. Burada genellikle örgüt başvurusu yapıldı.

CHP, bir yandan da üzerinde uzlaşı sağlanan adaylarını açıklıyor.

CHP'de, 24 Ekim'de toplanan Parti Meclisi'nde (PM) 105 ilçe ve belde belediye başkan adayı açıklanırken, 150 civarında aday ise 14 Kasım Çarşamba günü olağanüstü toplanacak PM'de belirlenecek.

Adaylarının her kesimden oy alacak, herkese hitap eden ve bölgesini daha ileriye taşıyacak kişiler olmasını hedefleyen CHP, bin 398 belediyede kendi adayını gösterecek.

CHP'nin herhangi bir bölgede hiçbir partinin lehine aday çekmeyi planlamadığı, diğer partilerin de tabanına hitap edecek adayları çıkarma eğiliminde olduğu öğrenildi.

- Anketler yaptırılıyor

Sadece ilçe ve belde adayları açıklanan CHP'de, kamuoyuyla paylaşılmasa da çoğu il adayı netleşmiş durumda.

Üzerinde uzlaşı sağlanan Eskişehir, Aydın, Hatay, Balıkesir, Burdur, Giresun, Bolu, Kocaeli gibi şehirlerde isimler netleşirken, merak konusu olan Ankara, İstanbul ve İzmir için ise henüz kesin karar verilmedi.

İstanbul adayının kim olacağına Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu'nun karar vermesi beklenirken, aday adaylığı için en büyük yarışın İzmir'de yaşanacağı belirtiliyor.

CHP, Adana ve Mersin başta olmak üzere çoğu ilde ise anketler yaptırıyor.

Parti üzerinde uzlaşı sağlanan adaylar peyderpey düzenlenecek PM'lerle açıklanacak, büyükşehir belediye başkan adayları ise sona bırakılacak.

- HDP'de takvimi PM netleştirecek

Adaylık başvuruları için henüz resmi takvimi açıklamayan HDP'de, MYK tarafından oluşturulan seçim takvimi yarın karar almak üzere Parti Meclisi'ne iletilecek.

Bu toplantının ardından netleştirilecek aday belirleme takvimi kamuoyuna duyurulacak.

MYK'nın çalışması kapsamında HDP'de adaylık başvurularının 15 Kasım-15 Aralık tarihleri arasında alınması öngörülüyor.

Başvurularda kadın, genç, engelli adaylar ve Kanun Hükmünde Kararname ile ihraç edilenlerden ücret alınmaması, erkek adaylarla ilgili ücret konusuna PM'nin karar vermesi bekleniyor.

- MHP'de adaylık başvurusu 15 Kasım'da başlayacak

MHP'de resmi olarak 15 Kasım'da başlayacak belediye başkan aday adaylığı başvuruları 15 Aralık'ta sona erecek. Parti, kamu görevlilerinin başvurularını da 1-15 Aralık tarihleri arasında alacak.

MHP, aday adaylarını belirlerken "tanınırlık, dürüstlük, belediyecilik ve şehircilik hizmetinin bilinmesi, mazisinde partiyi mahcup edecek bir durumun bulunmaması" kriterlerine dikkat edecek.

Yeniden aday olmaları durumunda mevcut belediye başkanlarının vaatlerini ne ölçüde yerine getirdiklerine ilişkin dosyaları inceleyecek olan parti, yerel seçimde hem belediye başkanlığı hem de belediye meclis üyeliğinde kadın adaylar olmasına özen gösterecek.

Teşkilata yerel seçim hazırlıklarına başlanması talimatını 24 Haziran seçimlerinin hemen ardından veren MHP'de 23-25 Kasım'da Antalya'da mevcut belediye başkanlarının katılımıyla kamp gerçekleştirilecek. Kampın ardından genel merkez düzeyinde sahaya inilmesi planlanıyor.

Genel seçimde olduğu gibi yerel seçimde de partiye, "kripto FETÖ'cü" sızmasını önlemek için özel bir çalışma yapacak olan MHP, bu çerçevede aday adaylarını adli sicil kayıtlarından yaşadıkları semte, komşusundan okul ve iş arkadaşına kadar araştıracak. Parti, hem teşkilattan hem aday adaylarının referanslarından bilgi alacak.

Adayları teşkilatla istişare içinde belirleyecek parti, il ve ilçe yönetimlerinin teklif ettiği adayları genel merkez kriterlerine göre süzgeçten geçirecek.

MHP, adaylara yönelik temayül ve merkez yoklamasının yanında kamuoyu yoklamaları da yaptıracak.

- İYİ Parti, 1 Aralık'tan itibaren başvuruları alacak

İYİ Partide aday adaylığı için resmi başvurular 1 Aralık'ta alınmaya başlanacak.

Teşkilat nezdinde seçime hazırlık çalışmalarına yoğunlaşan parti her il, ilçe, belde ve bölgenin kendine özgü koşulları çerçevesinde, sevilen, geçmişi temiz, eğitimli, çalışkan ve dürüst isimlerle yola çıkacak.

Aday adaylarını belirlerken öncelikle teşkilatın görüşünü göz önünde bulunduracak parti, Genel İdare Kurulunun kararı kapsamında merkez yoklaması ve teşkilatlarda temayül yoklaması yapacak.

İYİ Parti büyükşehir ve il belediye başkan aday adaylığı başvuruları genel merkeze, ilçe belediye başkan aday adaylığı başvuruları il başkanlıklarına yapılacak.

Çalışmalarını, "her belde her ilçe her şehir ve her büyükşehirde aday çıkarma" hedefiyle sürdüren parti, resmi başvuruları 15 Aralık tarihine kadar kabul edecek.

- Adaylarını 3 Şubat'ta tanıtacak

Saadet Partisinde 3 Kasım'da başlayan resmi başvurular 30 Kasım'a kadar devam edecek. Parti, 1-14 Aralık tarihleri arasında teşkilatlarda üye ve kadro bazlı temayül yoklaması yapacak. Temayülü tamamlanan aday adayları için 10 Aralık'tan itibaren ihtiyaç olan yerlerde yüz yüze veya telefonla anketler yapılacak.

Partideki 14 aday tespit komisyonu, 7-15 Ocak 2019 tarihleri arasında genel merkez mülakatlarını yapacak.

Partinin, 3 Şubat 2019'da Ankara'da düzenlenecek toplantıyla adaylarını tanıtması, seçim beyannamesi ve seçim müziğini kamuoyuyla paylaşmasının ardından Genel Başkan Temel Karamollaoğlu'nun miting ve kapalı salon toplantıları başlayacak.

Parti, propaganda sürecinde sosyal medyayı yoğun kullanmaya dönük çalışma ve hazırlık yapıyor.

- BBP'de 19 Kasım'da başvurular başlayacak

Yerel seçim hazırlıklarını sürdüren BBP'de ise aday adaylığı başvuruları 19 Kasım tarihinde başlayacak, 21 Aralık'a kadar sürecek.

BBP, adaylarını belirlemede "merkez yoklaması" yöntemine başvuracak. Parti genel merkezinde oluşturulan komisyon, örgütle istişare içinde seçime katılacak adayları netleştirecek.

- Seçim takviminin 1 Ocak'ta başlaması bekleniyor

Bu arada Resmi Gazete'de 26 Ekim'de yayımlanan YSK kararına göre, yerel seçimlerde aday olabilmek için kamu görevlileri, yargı mensupları, siyasi parti il ve ilçe yöneticileri, TSK mensupları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, sendikalar, kamu bankaları, üst birliklerin ve bunların üst kuruluşlarının, katıldıkları teşebbüs veya ortaklıkların yönetim ve denetim kurullarında görev alanların 1 Aralık Cumartesi günü saat 17.00'ye kadar görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmaları gerekiyor.

Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından 31 Mart'ta yapılacak yerel seçimler için hazırlanacak seçim takviminin ise 1 Ocak'ta başlaması bekleniyor.

YSK'nin ilan edeceği seçim takvimiyle seçime katılabilecek siyasi partiler, siyasi partilerin oy pusulasındaki yerleri için çekilecek kura, ön seçimle aday belirleyecek siyasi partilerin izleyecekleri usuller gibi konulara ilişkin tarihler düzenlenecek.

Geçici ve kesin aday listeleri ile seçim propagandası ve yasaklarına yönelik tarihler de seçim takviminde belirlenecek.