İshal dışkının sıklığında, miktarında ve hacminde bir artma olarak kısaca tanımlanabilir. Normal bağırsak fonksiyonları kişiden kişiye değişiklikler gösterir ve bu durum ishal durumunda göz önünde bulundurulmamalıdır.

Yaz aylarında daha sık görülen ve son zamanlarda pek çok kişide rastladığım hastalıkların başında ishal gelmektedir. Vücutta aşırı su kaybına yol açan ishal ilaç tedavisinin yanında diyette uygulanmalıdır. Dünya Sağlık Örgütü; günde 3 veya üstü sulu dışkılamayı ishal olarak kabul etmektedir. Tıp dilinde diare (diyare) olarak geçen ve toplumda ishal olarak dile gelen bu hastalık durumunun uzun sürmesi ve diyetin aksatılması çok önemli sağlık sorunlarına neden olmaktadır.

Vücuttan su kaybına neden olur yani vücutta olması gerekenden az su kalırsa böbrek fonksiyonlarında bozukluk, baş ağrısı, dolaşım ve kalp fonksiyonlarında bozukluklar, daha ileri düzeyde ise ölümle bile sonuçlanabilecek sağlık sorunlarına neden olur. Bu yüzden akut yani kısa süreli diyarede diyete dikkat edilerek kısa sürede tedavi sağlanabilir. Diyareye neden olan sebebin araştırılması da önemlidir. Ağır diyare vakalarında hastanede yatarak damardan sıvı tedavisi de yapılabilmektedir.

Diyare de su ve elektrolit kaybı olur. Süresi uzarsa hastada dehidratasyon, deri tonusunda azalma, zayıflık, halsizlik, kansızlık ve işhatsızlık durumlarına ek olarak ateş ortaya çıkar. Kan hacmi azalır ve kandaki artık madde yoğunluğu artar.

Daha çok durgun sularda, kanalizasyonun karıştığı sularda, iyi ilaçlanmış içme ve kullanma sularında mikroplar uzun süre yaşayarak çoğalır. Bu suların içilmesi ve böyle sularda bulaşıkların yıkanması, pişirildikten sonra buzdolabına koymayı unutulmuş yemekler, çiğ sebzelerle hazırlanmış salataların ve meyvelerin tüketilmesi sonucu ishal yapan mikroplar, ağız yoluyla alınarak bağırsaklara ulaşır.

Bazı gıdalar ishal belirtilerini hafiflettiği gibi bazı gıdalarda ishali şiddetlendirebilir. İshal olduğumuzda yağ, yağlı gıdalar ve yoğurt dışında kalan süt ürünlerini tüketmeyiniz. İshalle birlikte kusma görülüyorsa katı yemekler yerine çorba gibi sıvı ve sindirimi kolay yemekler tüketiniz. Ayrıca ishal 3-4 günden uzun sürdüyse ve şiddetini arttırıyorsa doktora görünün.

Beslenme önerileri

• Bazı gıdalar ishal belirtilerini hafiflettiği gibi bazı gıdalarda ishali şiddetlendirebilir. İshal olduğumuzda yağ, yağlı gıdalar ve yoğurt dışında kalan süt ürünlerini tüketmeyiniz. İshalle birlikte kusma görülüyorsa katı yemekler yerine çorba gibi sıvı ve sindirimi kolay yemekler tüketiniz.
• Öncelikli olarak su ve mineral kaybı karşılanmalıdır.
• Bilinenin aksine bol su içilmelidir. Günlük su tüketimini 3 litreye çıkarmalısınız.
• Bireyin enerji ve besin gereksinimini karşılayacak ve besin depolarının kaybını önleyecek şekilde beslenilmelidir.
• Bağırsak hareketlerini arttıran posalı yani lifli gıdalardan uzak durmak gerekir.
• Besinlerle alınan yağ miktarı azaltılmalıdır.
• Günde kişinin beslenmesine göre ayarlanarak 3-4 kase yoğurt veya 5-6 su bardağı tuzlu ayran içiniz.
• Haşlanmış patates ya da az yağlı patates püresi tüketilebilir.
• Yağsız veya çok az yağlı pirinç un ve yayla çorbası tüketilebilir.
• Meyvelerde şeftali, muz, elmayı sıkıp içebilirsiniz veya kabuğunu soyarak tüketebilirsiniz.
• Çiğ sebze ve meyveler posa miktarı fazla olduğu için bağırsak hareketlerini artırır bu yüzden bu dönemde çiğ sebze ve meyve tüketmeyiniz.
• Kurubaklagiller yüksek oranda posa içerirler. Kurufasulye, nohut, mercimek, bakla tarzında besinleri tüketmeyiniz.
• Aşırı acılı ve baharatlı yiyeceklerden uzak durunuz. Sucuk, salam, sosis gibi yiyeceklerden uzak durunuz.

İshal Tedavisine Yardımcı Gıdalar

Pirinç: Düşük lifli olduğu için dışkının sertleşmesini sağlamak ve normale döndürebilmek için beslenme programında yer alması elzemdir.

Muz: Hafif ve sindirimi kolay olduğu için muz ishale iyi gelen yiyecekler arasındadır. Muz tek başına ishale yardımcı olamaz ama içerdiği minerallerle ishalde kaybolan mineralleri geri almamızı sağlar.

Elma: Bağırsakların normal çalışma sistemine dönmesine yardımcı olur. Elmanın kabuksuz olması hem sindirim sistemini zorlamaz hem de besleyicidir.

Limon suyu: Günde 3-5 kez taze sıkılmış limon içmek ishale neden olan patojenleri öldürecektir.

Patates: Patates belki de ishale iyi gelen en iyi yiyeceklerdendir. Bağırsak hareketlerinin normale dönmesini sağlar.

Ayrıca ishal 3-4 günden uzun sürdüyse ve şiddetini arttırıyorsa doktora görünün. Hiçbir besin ishale karşı tek tedavici olarak düşünülmemelidir. Besinlerin çeşitliliği ve uygun düzeyinin destekleyici olduğunu unutmamalıyız.

Sağlıklı ve mutlu günler dilerim.

https://www.instagram.com/dyt.ertanakpolat/